Σε συνέχεια συζητήσεων που έχουν γίνει στο Γκράνμα αναφορικά με το ζήτημα της σχέσης μεταξύ του σοσιαλισμού, της δικτατορίας του προλεταριάτου και της κομμουνιστικής προοπτικής από τη μία και του ερωτήματος μονοκομματικό ή πολυκομματικό πολιτικό σύστημα από την άλλη (συζητήσεις όπως αυτή, αυτή ή αυτή), προχωρώ στην παρουσίαση του βιβλίου ‘Σοσιαλισμός, δημοκρατία και μονοκομματικό σύστημα’ του πριν δύο χρόνια αποθανώντα Μόντυ Τζόνστοουν.
Το βιβλίο είναι μόνο καμιά κατοσταριά σελίδες κι έτσι αυτοί που έχετε δείξει έντονο ενδιαφέρον για το ζήτημα αυτό μπορείτε έυκολα να το κατεβάσετε από εδώ και να το διαβάσετε. Σας υπόσχομαι ότι δε θα μετανιώσετε τον κόπο σας:
Για να κατεβάσετε το βιβλίο δωρεάν κάντε κλικ εδώ
Ο Μόντυ Τζόνστοουν ήταν μέλος του ΚΚ Μεγάλης Βρετανίας, αντιτάχθηκε στη διάλυση του και δεν είδε μα καλό μάτι την Περεστρόικα. Ήταν από τους πρώτους διανοούμενος που ανέπτυξαν μια συνεκτική κριτική στις πολιτικές του Στάλιν από μαρξιστική σκοπιά. Τις αναλύσεις του καταχράστηκαν αργότερα οι εισηγητές του ρεύματος του Ευρωκομμουνισμού. Ο ίδιος πάντως καταδίκασε σταθερά ανιστόρητες διαστρεβλώσεις όπως αυτή του ΚΚ Ιταλίας που μιλούσε κάποτε για ‘λιγότερο Λένιν και περισσότερη δημοκρατία’. Βρείτε εδώ έναν επικήδειο από τον ιστορικό Eric Hobsbawm .
Για να είμαι ειλικρινής δε ξέρω και πολλά για το συγγραφέα, αλλά θαύμασα την ακρίβεια και την οξυδέρκεια του εν λόγω βιβλίου. Ο μεταφραστής Γιώργος Καρράς έχει προσθέσει μια πάρα πολύ καλή εισαγωγή.
Θα παραθέσω εδώ ορισμένα αποσπάσματα που νομίζω ότι απαντούν σε κάποιες πτυχές των προηγούμενων συζητήσεων μας.
«Παίρνοντας όλη την εξουσία στα χέρια τους, τα σοβιέτ θα μπορούσαν ακόμα και τώρα – και έιναι ίσως η τελευταία τους ευκαιρία – να εξασφαλίσουν την ειρηνική εξέλιξη της επανάστασης, την ειρηνική εκλογή αντιπροσώπων του λαού και την ειρηνική διαπάλη των κομμάτων μέσα στους κόλπους των σοβιετ. Θα μπορούσαν να ελέγξουν τα προγράμματα των διαφόρων κομμάτων στην πράξη, και η εξουσία θα μπορούσε να περνά ειρηνικά από το ένα κόμμα στο άλλο.» – Β.Ι. Λένιν «Τα καθήκοντα της επανάστασης (Οκτώβριος 1917), Άπαντα, ελλην. Εκδ., τόμος 26, σελ. 49
«Του καλέσαμε όλους να συμμετάσχουν στην κυβέρνηση… Εδώ όλος ο κόσμος το ξέρει ότι σοσιαλεπαναστάτες και οι μενσεβίκοι έφυγαν επειδή βρέθηκαν μειοψηφία. Οι άνδρες της φρουράς της Πετρούπολης το γνωρίζουν. Ξέρουν ότι θέλαμε σοβιετική κυβέρνηση συνασπισμού». – «Σύσκεψη εκπροσώπων των συνταγμάτων της φρουράς της Πετρούπολης» Άπαντα, ελλην. Εκδ., τόμος 26, ελλην. Εκδ., σελ. 248-9
Ενδεικτικό του θεωρητικού εκφυλίσματος του μαρξισμού από τον Στάλιν: ‘‘Θα διατηρηθεί στη χώρα μας το κράτος μας και στην περίοδο του κομμουνισμού? Ναι θα διατηρηθεί, αν δεν έχει εξαλειφθεί η καπιταλιστική περικύκλωση…’ [Έκθεση στο 18ο Συνέδριο του ΚΚ (μπ) της ΕΣΣΔ, Μάρτιος 1939, Ι.Β. Στάλιν ‘Ζητήματα Λενινισμού’, σελ. 790, 792, 795]
Για τη στρεβλη αντίληψη του λενινισμού που αναπτύχθηκε στην ΕΣΣΔ και στα περισσότερα ΚΚ: ‘…αναγορευόταν σε υπέρτατη αρχή ή πλάνη ότι ο Λένιν είχε πει τα πάντα [σ.σ. που δεν τα είχε φυσικά]. Αλλά και ότι τα πάντα που είχε πει και κάνει, το κάθε συγκεκριμένο μέτρο του, η κάθε ειδίκη του αντίδραση απέναντι σε δεδομένους αντιπάλους και σε ιστορικά ανεπανάληπτες συνθήκες, ήταν γενικοτάτης ισχύος, ήταν δηλαδή με την έννοια αυτή λενινισμός’.
Ο Στάλιν έλεγε το 1936: ‘Κάθε κόμμα είναι τμήμα μιας τάξης, το πιο προωθημένο τμήμα της […] Περισσότερα από ένα κόμματα και κατά συνέπεια ελευθερία για τα κόμματα μπορούν να υπάρχουν μόνο σε μια κοινωνία με ανταγωνιστικές τάξεις που έχουν συμφέροντα ανταγωνιστικά και ασυμφιλίωτα μεταξύ τους’ [παραπομπή στο βιβλίο σελ. 28]
Οι Μαρξ – Ένγκελς έλεγαν ότι η προέλευση των πολιτικών συγκρούσεων μπορεί να αναχθεί […] ‘στην πάλη ανάμεσα στα συμφέροντα των κοινωνικών τάξεων που υπάρχουν και μερίδων των τάξεων που έχει δημιουργήσει η οικονομική ανάπτυξη’. Βασική διαφορά της αντίληψης τους από το Στάλιν είναι ότι συσχετίζουν τα κόμματα όχι μόνο με τάξεις αλλά και με τις μερίδες τάξεων. Στη 18η Μπρυμαίρ, ο Μαρξ αποσαφήνισε ότι δε θεωρούσε ότι κάθε κομματική σύγκρουση πρέπει αναγκαστικά έστω και έμμεσα να ανατανακλά αντιμαχόμενα οικονομικά συμφέροντα.
Μολονότι ο Μαρξ θεωρούσε ότι η εργατική τάξη ήταν η δυνάμει ομοιογενέστερη είχε ταυτόχρονα πλήρη συνείδηση ότι ‘το στάδιο ανάπτυξης στο οποίο έχουν φτάσει διάφορα κομμάτια της εργατική τάξης στην ίδια χώρα… αναγκαστικά ποικίλει πάρα πολύ [και] το σημερινό κίνημα αναγκαστικά βρίσκει έκφραση σε πολύ διαφορετικές θεωρητικές μορφές’. Γι’αυτό και ο Ένγκελς θα πει στον Μπέμπελ το 1873 ότι ‘η αλληλεγγύη του προλεταριάτου πραγματοποιείται παντού σε διαφορετικές κομματικές ομάδες που αλληλοσπαράσσονται σε συγκρούσεις ζωής και θανάτου’΄.
Οι Μαρξ – Ένγκελς καταδίκασαν το 1873 την ‘ενότητα σκέψης και δράσης (αρχή που περιλάμβανε το πρόγραμμα της Επαναστατικής Οργάνωσης των Διεθνών Αδελφών του Μπακούνιν) ως ιησουίτικη αντίληψη που δε σήμαινε ‘τίποτε άλλο από ορθοδοξία και τυφλή υπακοή’.
Ο Λένιν το 1905: ‘Όποιος σκέφτεται να φτάσει στο σοσιαλισμό από οποιονδήποτε άλλο δρόμο έξω από εκείνον της πολιτικής δημοκρατίας θα καταλήξει αναπόφευκτα σε συμπεράσματα που είναι παράλογα και αντιδραστικά και από οικονομική και από πολιτική άποψη’
Ως πολιτική ελευθερία ο Λένιν έβλεπε: ‘το δικαίωμα του λαού να εκλέγει ο ίδιος τους δημόσιους λειτουργούς του να διοργανώνει κάθε είδους συγκεντρώσει για να συζητάει όλες τις κρατικές υποθέσεις και να εκδίδει ότι εφημερίδες και βιβλία του αρέσει χωρίς να πρέπει πρώτα να ζητήσει την άδεια’.
Το 1912 έλεγε: Όσο και να εξαπατούσαν τις μάζες στον μεταξύ τους αναγωνισμό για την εκλογή σε αντιπροσωπευτικούς θεσμούς όταν λείψουν τα κόμματα ‘ο λαός έχει πολύ λιγότερα μέσα στη διάθεση του για να αποκαλύψει την αλήθεια’ και πέντε χρόνια μετά επέμενε: ‘Στις ελεύθερες χώρες ο λαός κυβερνάται με την ανοιχτή διαπάλη των κομμάτων και με την ελεύθερη συμφωνία ανάμεσα στα κόμματα αυτά’.
Θα ήθελα να παραθέσω και άλλα πολλά αποσπάσματα αλλά αυτό το ποστ μου έχει πάρει ήδη πολύ περισσότερο χρόνο απ’ότι υπολόγιζα.
Καλή ανάγνωση!
Γκράνμα 
@compasso
Ρε φίλε, μη ξαναβάλεις τον Λένιν στο κέντρο. Ασ’τον αριστερά. Επιτήδες το κάνεις?
φαίνεται χάλια ρε αριστερά!
Εμένα μ’αρέσει αριστερά! Δημοψήφισμα θα κάνουμε?
Μπορείτε να βάλετε αριστερά την εικόνα, αλλά εντός του κειμένου:
στην επεξεργασία, επιλέγετε την εικόνα (κλικ πάνω στην εικόνα) και μετά κλικ στην «στοίχιση αριστερά» από την μπάρα εργαλείων επεξεργασίας.
Ετσι και αριστερά θα είναι, αλλά και πιο ωραία θα φαίνεται (άμα είναι για σύνθεδη και κομπρεμιά -που λένε και κάποιοι- είμαι η καλύτερη!).
Στην ουσία, και χωρίς να έχς διαβάσει ακόμα το βιβλιο (το κατέβασα όμως), αλλά και χωρίς να μπορώ να στοιχειοθετήσω θεωρητικά την άποψή μου, μου φαίνεται αδύνατο να περιλάβεις όλους τους ανθρώπους (πολίτες/λαό/κόσμο, όπως θες, πες το) σε ένα κόμμα, ειδικά αν μιλάμε για πρώιμα στάδια.
Και γιατί άλλωστε, να είναι επιδίωξη αυτό; Τι πειράζει να εκφράζονται πολιτικά όλες οι απόψεις; Ακόμα και οι «λάθος»? «Λάθος» ή «σωστό» στην πράξη κρίνεται.
(Δεν μιλώ για «δεξιές/αντιδραστικές/αστικές» θέσεις, αν και το ποιος ορίζει τι είναι αριστερό και τι δεξιό, αποτελεί ένα θεματάκι, άλυτο για μένα).
Ρε μανία να μου αλλάξετε θέση στη φωτό! Δε μπορεί δηλαδή ένας άνθρωπος να κάνει όπως θέλει το λέι άουτ του ποστ του? Τι ολοκληρωτισμός είναι αυτός?
σκέψου να είχα και το πάσγουορντ! σε κάθε ρεφρες θα έβγαινε αλλού η φώτο!!
(εγώ ένα κομπρομί πρότεινα! για να μη βαρέσετε διάσπαση για μια φωτό!)
το χουμε ξεσκίσει το ποστ και είναι και σοβαρό αλλά ΚΡΟΤ σου δίνω το πασγουορντ όποτε θες! 🙂 🙂
Νομίζω πως η καλύτερη θέση για την εικόνα είναι μετά τη δεύτερη παράγραφο αριστερά!
To vivlio einai eksairetika endiaferon..mou ksekatharise kapoies leptomereies pou den eixa ypopsi.
Pantos fainetai ksekathara o antidrastikos xaraktiras ton oson apokaloun ton marks k ton lenin os mitra «oloklirotismou» k ta resta..eidika aftes oi «tyxaios» elleiptikes metafraseis sta agglika pou allazoun ta fota sta keimena tou lenin einai entelos endeiktika.
Χαίρομαι πολύ που ένας τουλάχιστον (μέχρι στιγμής?) έκανε τον κόπο να το διαβάσει. Όσο για τις ελλειπτικές φράσεις είναι χαρακτηριστικές μια ολόκληρης εποχής όπου το έργο των Μαρξ – Ένγελς – Λένιν αντιμετωπήστηκαν ως θρησκευτικές γραφές (ανάλογα πράγματα με κομμένες φράσεις και απόκρυφα αποσπάσματα γινόντουσαν με τα ευαγγέλια κλπ.). Ας θυμηθούμε επίσης την φωτογραφία όπου έχει αφαιρεθεί ο Τρότσκι που στέκεται δίπλα στο βήμα που μιλάει ο Λένιν. Αυτή η εποχή πρέπει οριστικά να παρέλθει. Να γίνει εύκολα προσβάσιμο στο ίντερνετ όλο τους το έργο (στα αγγλικά είμαστε ήδη σε καλό δρόμο)και να μη τσακωνόμαστε για λεξούλες άλλα για την κατανόηση της λογικής γραμμής και τη συγκρότηση συνεκτικών νοηματικών συνόλων.
Pantos ena simeio opou ginetai logos ja tin diafonia sto komma ja tin ypagogi i mi sto kratos ton syndikaton, apopsi ypostirizomeni apo ton trotski, k pou telika aporifthike (ja na zontanepsei argotera dystyxos ypo allon moustakali) mou thymise to gegonos oti stin xotziki alvania dikigoros yperaspisis den ypirxe (i nomiki evgaze mono dikastes k eisaggeleis!)me tin logiki oti pos boreis na exeis enan dikigoro na se yperaspizei enanti tou ypertatou koinonikou kalou, tou ergatikou sosialistikou kratous dld..
etsi paizontas paidiastika me tis fainomenikes antinomies pnigikan ta panta..
to klassiko dld: pos ginetai na thes na apergiseis enantia enos kratos pou ekprosopei ta symferonta sou k afou outos i allos kapitaliste den yparxoun?
ara apergia yok.
Alla ola k ola: i protomaja paremene i simantikoteri jorti (meta vevaia apo tin epeteio tis apeleftherosis k ta genethlia tou arxigou..nomizo den itan episimi argia alla de facto..voreia korea leme..sosialismos full..)
aa tora pou pige o syneirmos..exo dei kata kairos kati antiprosopeies tis voreias koreas na synantiountai me to kke (sto rizo). ti lene ja aftous? epeidi stis stiles tou rizou sto kosmos den exo petyxei polles anafores genika..
Μια κριτική στο θέμα έστω και πολύ καθυστερημένη!!
Καταρχήν το βιβλίο που προτείνεται, έτσι ενημερωτικά είναι από ότι είδα των εκδόσεων ΑΓΩΝΑΣ! Από τα λίγα που γνωρίζω είναι οι εκδόσεις της Β ΠΑΝΝΕΛΑΔΙΚΗΣ, διάσπασης της ΕΚΟΝ ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ (νεολαίας του ΚΚΕ εσωτερικού) που διασπάστηκε το 1978 και το 70% των μελών του διαγράφηκε από το κόμμα και την οργάνωση και έφτιαξε την ΕΚΟΝ ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ Β΄ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ όπως ήταν το πλήρες όνομά της και η οποία μετά από δράση 3 χρόνων αυτοδιαλύθηκε το 81¨παιζοντας όμως ρόλο σοβαρό στις καταλήψεις του 80 .
Επειδή τελικά έτυχε και διάβασα το βιβλίο(ήταν όντως μικρό),η εντύπωση που μου δόθηκε και με βάση τα διάφορα ρεύματα της λεγόμενης ανανεωτικής αριστεράς τότε, είναι ότι ο συγγραφέας, προσπαθεί να ντύσει τα επιχειρήματα των διαφόρων τάσεων του ευρωκομουνισμού σχετικά με τον πολυκομματισμό, την δημοκρατία, τον τρίτο δρόμο, τις εθνικές ιδιομορφίες, τον κοινοβουλευτικό δρόμο προς τον Σοσιαλισμό, τις εθνικές αστικές τάξεις και τον ρόλο τους κ.α με λενινιστικό μανδύα και να πάρει και αυτός θέση μέσα σε αυτές τις τάσεις ,σαν πιο κοντά στο Λένιν σε σχέση με άλλους του ρεύματος που τον είχαν ήδη πετάξει κάλαθο των αχρήστων. Στην προσπάθεια του όμως αυτή, κατά την γνώμη μου, κάνει αυτό για το οποίο κατηγορεί άλλους. Διαστρεβλώνει τον Λένιν και χρησιμοποιεί τσιτάτα και πρακτικές του Λένιν ,κάνοντας τες γενικό κανόνα, όταν ο Λένιν όλα αυτά που αναφέρει ο κύριος τζονστοουν ως διαστρέβλωση του λενινισμού, τα εξέφρασε και τα χρησιμοποίησε σε διαφορετικές δεδομένες στιγμές θέλοντας να εκφράσει τα καθήκοντα του κινήματος και τον τρόπο δουλειάς του μέχρι την σοσιαλιστική επανάσταση.
Στην σελίδα 25 και 26 δεν αρνειται και ο ίδιος ότι είναι ευρωκομουνιστής. Δηλώνει πιστός οπαδός των διακυρήξεων του ιταλικού κομμουνιστικού κόμματος για μια πλουραλιστική σοσιαλιστική κοινωνία με πλήθος κομμάτων ακόμα και εχθρικών προς τον Σοσιαλισμό!!!! Επίσης ως οπαδός του ‘’βρετανικού δρόμου προς τον Σοσιαλισμό’’( που ήταν η απαρχή του ευρωκομουνισμού στην Ευρώπη)
Και που στο πρόγραμμα του λέει όπως μας πληροφορεί ο ίδιος «..όραμα σοσιαλιστικής δημοκρατίας στην οποία δημοκρατικά οργανωμένα πολιτικά κόμματα, ανάμεσα στα οποία και τα εχθρικά προς τον σοσιαλισμό, θα έχουν το δικαίωμα να διατηρούν την οργάνωση τους!!!!!!, τις εκδόσεις και την προπαγάνδα τους και να συμμετέχουν στις εκλογές».
Τώρα πως δένουν όλα αυτά με τη δικτατορία του προλεταριάτου που κόπτεται παραπάνω δεν μπορώ να καταλάβω, όταν εννοεί δηλαδή ότι και τους Τόρρις της Αγγλίας το ΚΚΒ θα τους άφηνε να οργανώνονται να έχουν εκδόσεις και να προπαγανδίζουν ελεύθερα! Εκτός αν θεωρεί ότι θα τους έχει πείσει για την αναγκαιότητα του Σοσιαλισμού.
Στο θέμα του αν οι τάξεις εκπροσωπούνται από κόμματα και κατά πόσο αυτό είναι σωστό!! Απο μόνος του αναφέρει στην σελίδα 28 «γι αυτό ο Ένγκελς θεωρούσε τα κόμματα λίγο πολύ επαρκή πολιτική έκφραση των ίδιων αυτών τάξεων και μερίδων».
Στη συνέχεια βέβαια αυτή την πραγματικότητα προσπαθεί να την φέρει στα μέτρα του αναφερόμενος στη ανομοιογένεια των τάξεων και στο γεγονός όπως αναφέρει στη σελίδα 29 ότι «…Αυτό ασφαλώς δεν υποδηλώνει ότι μη ανταγωνιστικές τάξεις όπως είναι οι εργάτες και οι αγρότες σε μια σοσιαλιστική κοινωνία πρέπει καν ανάγκη να εκπροσωπούνται από ένα και το αυτό κόμμα.».
Εδώ λοιπόν ο κ.τζ. στην προσπάθεια του να πείσει για τον πολυκομματισμό αρνειται τη ηγεμονία και των καθοδηγητικό ρόλο του προλεταριάτου, των εργατών δηλαδή κατά την διάρκεια της σοσιαλιστικής οικοδόμησης! Κι εγώ ρωτώ, σε περίπτωση που έχει πλειοψηφία ένα αγροτικό κόμμα, είναι σε θέση να οδηγήσει στην σοσιαλιστική επανάσταση? Θα είναι δηλαδή η πρωτοπορία? Δεν αναιρείται έτσι ο πρωτοπόρος ρόλος των εργατών?
Για όλα αυτά όμως έχει απαντήσει ο Λένιν: «Άρνηση της κομματικότητας και της κομματικής πειθαρχίας, να ως που έφτασε η αντιπολίτευση .Κι αυτό ισοδυναμεί με ολοκληρωτικό αφοπλισμό του προλεταριάτου προς όφελος των αστών .Αυτό ισοδυναμεί ακριβώς με εκείνη την μικροαστική διασπορά, αστάθεια ανικανότητα…………..(και συνεχίζει)…..οι τάξεις εξακολουθούν να υπάρχουν για χρόνια ύστερα από την κατάκτηση της εξουσίας από το προλεταριάτο………..Να εξαλείψουμε τις τάξεις σημαίνει όχι μόνο να διώξουμε τους τσιφλικάδες και τους καπιταλιστές(που δεν το συμμερίζεται ο τζ σημείωση δικιά μου) αυτό το κάναμε σχετικά εύκολα-σημαίνει ακόμη να εξαλείψουμε τους μικρούς εμπορευματοπαραγωγούς και αυτούς δε μπορούμε να τους διώξουμε……..Περικυκλώνουν από όλες τις μεριές το προλεταριάτο με το μικροαστικό στοιχείο, το διαποτίζουν με αυτό, το διαφθείρουν, προκαλούν συνεχώς προτροπές μικροαστικής έλλειψης χαρακτήρα, διασποράς, ατομικισμού, μεταπτώσεων από τον ενθουσιασμό στην κατάπτωση. Χρειάζεται ο πιο αυστηρός συγκεντρωτισμός και η πιο αυστηρή πειθαρχία μέσα στο πολιτικό κόμμα του προλεταριάτου για να αντιμετωπίσει αυτά, για να κάνει το προλεταριάτο να παίξει σωστά, πετυχημένα και νικηφόρα τον οργανωτικό του ρόλο(κι αυτός είναι ο κυριότερος ρόλος του).Η δκτ του προλ είναι ένας επίμονος αγώνας αιματηρός και αναίμακτος, βίαιος και ειρηνικός, πολεμικός και οικονομικός, διαπαιδαγωγικός και διοικητικός, ενάντια στις δυνάμεις και της παραδόσεις την παλιάς κοινωνίας. Χωρίς κόμμα σιδερένιο και ατσαλωμένο στην πάλη, χωρίς κόμμα που να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη κάθε ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ, χωρίς κόμμα που να ξέρει να παρακολουθεί τις διαθέσεις των μαζών και να τις επηρεάζει, είναι αδύνατο να διεξαχθεί μια πάλη με επιτυχία. Είναι χίλιες φορές πιο εύκολο να νικήσουμε την μεγάλη συγκεντροποιημένη αστική τάξη, παρά να νικήσουμε τα εκατομμύρια των μικρονοικοκυραίων , ενώ αυτοί με την καθημερινή, την συνηθισμένη την αφανή, την αποσυνθετική τους δράση φέρνουν τα ίδια εκείνα αποτελέσματα που χρειάζεται η αστική τάξη και που ΠΑΛΙΝΟΡΘΩΝΟΥΝ την αστική τάξη. Όποιος αδυνατίζει έστω και λίγο την σιδερένια πειθαρχία του ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΑΤΟΥ(ΠΡΟΠΑΝΤΩΝ ΤΟ ΚΑΙΡΟ ΤΗΣ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ) βοηθά έμπρακτα την αστική τάξη ενάντια στο προλεταριάτο.¨» (αριστερισμός παιδική………..σελ 28,29,30)
Μέσα από αυτό το κομμάτι και άλλα που θα μπορούσα να παραθέσω αλλά δεν με παίρνει λόγω χώρου, ο Λένιν μιλάει όχι μονό για το κόμμα του προλεταριάτου, της τάξης δηλαδή, όχι μόνο για τις σχέσεις και τον οργανωτικό και καθοδηγητικό ρόλο του με τους συμμάχους αλλά και για την πρωτοκαθεδρία του στην δικτατορία που το ίδιο χαράζει και καθοδηγεί .Αντιλαμβάνεται την ιδεολογική διαπάλη με τους όποιους συμμάχους και το πώς πρέπει να ενεργήσει το κόμμα, σε καμιά περίπτωση όμως δεν τους παραδίδει τα ινία της επανάστασης που μπορεί να οδηγήσει σε πισωγύρισμα. Αυτά τα έχει το προλεταριάτο και το κόμμα του. Ο Λένιν επιδιώκει την διαμόρφωση προλεταριακής συνείδησης αυτών των τάξεων ή μερίδων και τράβηγμά τους, και αυτή σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί με την ύπαρξη κομμάτων ή οργανώσεων που εκφράζουν τα παραπάνω χαρακτηριστικά, όπως θα αναφέρω πάρα κάτω πάλι με τα λόγια του Λένιν .
Ο κ τζονστοουν, προκειμένου να ντύσει με λενινιστικό μανδύα τις απόψεις των ευρωκομουνιστών για την πολιτική ελευθερία και την πολιτική δημοκρατία, κομμάτων εφημερίδων, εκδόσεων, συγκεντρώσεων ,βιβλίων κα , χρησιμοποιεί τα λόγια του Λένιν, χωρίς όμως να μας λέει σε ποια περίοδο αναφέρονται, και τα βάζει αυθαίρετα εκεί που τον βολεύει, στην δικτατορία του προλεταριάτου και στην σοσιαλιστική επανάσταση.
Ο Λένιν όμως μιλώντας για όλα αυτά από το 1905 μέχρι και το 1912 και μετά, αναφέρεται στην αστικοδημοκρατική επανάσταση. Την αστική δηλαδή επανάσταση που έπρεπε να πραγματοποιηθεί πρώτα στην Ρωσία σύμφωνα με την θεωρία των σταδίων, και στα καθήκοντα των σοσιαλδημοκρατών τότε μέσα σε αυτή. Θεωρεί ότι όσο πιο πολύ διευρυνθούν και επεκταθούν οι δημοκρατικοί θεσμοί που προτείνουν οι προοδευτικοί αστοί σε αυτό το διάστημα ,τόσο πιο εύκολος έπειτα θα είναι και ο δρόμος του προλεταριάτου να πάρει την εξουσία από τους αστούς. Και σε αυτό το στάδιο οι σοσιαλδημοκράτες
δεν πρέπει να μείνουν αμέτοχοι και να περιμένουν να ολοκληρώσουν την επανάσταση τους οι αστοί όπως υποστήριζε η μια μερίδα, αλλά να λάβουν ενεργό μέρος. Και όπου οι αστοί κωλώνουν να προχωρήσουν πιο ριζοσπαστικά τις αστικές ελευθερίες και τη δημοκρατία, τον ρόλο αυτό να τον παίξουν οι σοσιαλδημοκράτες, τονίζοντας όμως παράλληλα ότι δεν αρκούν όλα αυτά και ότι η πραγματική ελευθερία βρίσκεται στην σοσιαλιστική επανάσταση.
Συγκεκριμένα «…..Σε χώρες σαν τη Ρωσία η εργατική τάξη υποφέρει περισσότερο όχι τόσο από τον καπιταλισμό αλλά από την ανεπαρκή ανάπτυξη του καπιταλισμού. Γι’ αυτό η εργατική τάξη ενδιαφέρεται απόλυτα για την πιο γοργή ανάπτυξη του καπιταλισμού. Στην εργατική τάξη συμφέρει οπωσδήποτε να παραμεριστούν όλα τα υπολλείματα του παρελθόντος που εμποδίζουν την πλατιά, ελεύθερη γοργή ανάπτυξη του καπιταλισμού……Γι’ αυτό η αστική δημοκρατική επανάσταση συμφέρει στον ανώτατο βαθμό το προλεταριάτο….όσο πιο ολοκληρωμένη και αποφασιστική θα είναι η αστική επανάσταση τόσο πιο εξασφαλισμένος θα είναι ο αγώνας του προλεταριάτου ενάντια στην για πέρα συνεπής, να μην τραβήξει ως το τέλος, να μην είναι αποφασιστική και αμείλικτη. Αυτή τη σκέψη εμείς οι σοσιαλδημοκράτες την εκφράζουμε διαφορετικά, λέγοντας ότι η αστική τάξη προδίδει τον ιδιο τον αστική τάξη για το σοσιαλισμό….Απο αυτό όμως το συμπέρασμα βγαίνει ότι από μιαν ορισμένη άποψη, η αστική επανάσταση συμφέρει περισσότερο το προλεταριάτο παρά την αστική τάξη…..η αστική τάξη έχει συμφέρον να στηρίζεται σε μερικά υπολλείματα του παρελθόντος…..στην αστική τάξη συμφέρει να μη σαρώσει η αστική επανάσταση πολύ αποφασιστικά όλα τα υπολλείματα του παρελθόντος αλλά να αφήσει ορισμένα…..η επανάσταση αυτή να μην είναι πέρα εαυτό της, ότι η αστική τάξη προδίδει την υπόθεση της ελευθερίας και είναι ανίκανη για συνεπή δημοκρατισμό. Στην ατ συμφέρει περισσότερο οι αναγκαίοι μετασχηματισμοί να γίνουν πιο αργά πιο επιφυλακτικά, λιγότερο αποφασιστικά…..οι μετασχηματισμοί αυτοί να αναπτύσσουν όσο μπορεί λιγότερο την επαναστατική αυτενέργεια, την πρωτοβουλία και την ενεργητικότητα του απλού λαού, δηλ, της αγροτιάς και ιδιαίτερα των εργατών, γιατί διαφορετικά θα είναι πιο εύκολο γι αυτούς να περάσουν το όπλο από τον έναν ώμο στον άλλο….η ίδια η θέση της ατ μέσα στην κεφαλαιοκρατική κοινωνία γεννά την ασυνέπεια της απέναντι στην δημοκρατική επανάσταση .Η ίδια η θέση του προλεταριάτου το αναγκάζει να είναι συνεπής δημοκράτης…..όσο πιο συνεπής είναι η αστική τάξη στους δημοκρατικούς της μετασχηματισμούς, τόσο λιγότερο περιορίζεται σε ότι την συμφέρει αποκλειστικά ,όσο πιο συνεπής είναι η ατ, τόσο περισσότερο εξασφαλίζει οφέλη για το προλεταριάτο και την αγροτιά στην δημοκρατική επανάσταση. Ο μαρξισμός διδάσκει τον προλετάριο όχι να στέκει παράμερα από την αστική επανάσταση. Όχι να απέχει ,όχι να παραχωρεί την ηγεσία της στην αστική τάξη, αλλά αντίθετα να συμμετέχει κατά τον πιο ενεργό τρόπο, να αγωνίζεται για ένα συνεπή δημοκρατισμό για να φέρει την επανάσταση σε πέρας. Εμείς δεν μπορούμε να πεταχτούμε έξω από τα αστικοδημοκρατικά πλαίσια της ρωσικής επανάστασης, μπορούμε να τα διευρύνουμε σε τεράστιο βαθμό, μπορούμε και πρέπει να παλεύουμε μέσα σε αυτά τα πλαίσια για τα συμφέροντα του προλεταριάτου, για τις άμεσες ανάγκες του, για να προετοιμάσουμε την μελλοντική ολοκληρωτική νίκ稻 (δυο ταχτικές της σοσιαλδημοκρατίας στην δημοκρατική επανάσταση σελ 38,39,40,41)
Στο ίδιο έργο και με βάση τα παραπάνω ο Λένιν αναφέρεται στα καθήκοντα, στην ελευθερία ,στα άλλα κόμματα και την στάση απέναντι τους στα παραδείγματα από τις τότε ευρωπαϊκές χώρες κ.α.
Και τελος αναφέρει και την περίπτωση που το προλεταριάτο μπει οδηγητής σε αυτή την επανάσταση λόγω άρνησης των αστών να προχωρήσουν αποφασιστικά τις αλλαγές «…η δύναμη η ικανή να κερδίσει την αποφασιστική νίκη απέναντι στον τσαρισμό μπορεί να είναι τότε μόνο ο λαός, το προλεταριάτο και η αγροτιά αν πρόκειται να πάρουμε τις μεγάλες δυνάμεις και να κατανείμουμε ανάμεσά τους την μικροαστική τάξη του χωριού και της πόλης που είναι και αυτή λαός ,τότε θα έχουμε μια επαναστατική δημοκρατική δικτατορία του προλεταριάτου και της αγροτιάς .Δεν μπορεί παρά να είναι δικτατορία γιατί η πραγματοποίηση των μετασχηματισμών που άμεσα και απαραίτητα χρειάζονται θα αντιμετωπίσει την αντίδραση του τσάρου των τσιφλικάδων και της μεγαλοαστικής τάξης. Είναι όμως αυτονόητο ότι αυτό θα είναι δικτατορία όχι σοσιαλιστική αλλά δημοκρατική. Η δημοκρατική δικτατορία δεν θα μπορέσει να θίξει(δίχως μια ολόκληρη σειρά ενδιάμεσες βαθμίδες επαναστατικής εξέλιξης)τις βάσεις του καπιταλισμού .Στην καλύτερη περίπτωση θα μπορέσει να κάνει ένα ριζικό αναδασμό της ιδιοκτησίας της γης σε όφελος της αγροτιάς, να εφαρμόσει ένα συνεπή και πλήρη δημοκρατισμό, φτάνοντας ως την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας, να ξεριζώσει τα υποδουλωτικά γνωρίσματα ,όχι μόνο από τη ζωή του χωριού αλλά και από την ζωή του εργοστασίου, να βάλει απλά τις βάσεις για μια σοβαρή καλυτέρευση της θέσεις των εργατών και το ανέβασμα του βιοτικού τους επιπέδου, και να μεταφέρει επαναστατική πυρκαγιά στην ευρώπη .Μια τέτοια νίκη όμως δεν πρόκειται καθόλου να μεταβάλει την αστική μας επανάσταση σε σοσιαλιστική, η δημοκρατική αυτή επανάσταση δεν θα βγει άμεσα από τα πλαίσια των αστικών κοινωνικοοικονομικών σχέσεων, ωστόσο θα έχει γιγάντια σημασία και θα συντομέψει το δρόμο» (2 ταχτικές της σοσιαλδημοκρατίας στην δημοκρατική επανάσταση σελ 46,47)
Καποια από αυτά λοιπον ισχυρίζεται ο τζονστοουν, μόνο που τα μετέφερε εκεί που τον βόλευαν. Στην περίοδο της σοσιαλιστικής επανάστασης και στην δικτατορία του προλεταριάτου.
Επίσης θα ήθελα να αναφερθώ στον καθοδηγητικό ρόλο του ΚΚ στην δικτατορία του προλεταριάτου και στη θέση των υπολοίπων, αλλά και στο κόμμα και την τάξη .
«Είμαστε το κόμμα μιας τάξης και γι’ αυτό σχεδόν όλη η τάξη (και σε καιρό πολέμου, σε καιρό εμφυλίου πολέμου, απόλυτα όλη η τάξη) πρέπει να δρα κάτω από την καθοδήγηση του κόμματός μας, πρέπει να σμίγει όσο μπορεί πιο σφιχτά με το κόμμα μας: Θα ήταν όμως μανιλοφισμός και «χβοστισμός» (πολιτική ουράς στην αστική τάξη) αν νομίζαμε ότι μέσα στον καπιταλισμό σχεδόν όλη η τάξη ή όλη η τάξη είναι ποτέ σε θέση ν’ ανυψωθεί ως τη συνειδητότητα και τη δραστηριότητα του πρωτοπόρου της τμήματος, του κομμουνιστικού κόμματός της».(άπαντα Λένιν
« Η ελευθερία του «συνέρχεσθαι» μπορεί να θεωρηθεί σαν υπόδειγμα διεκδικήσεων της «καθαρής δημοκρατίας». Κάθε συνειδητός εργάτης που δεν ξέκοψε από την τάξη του, θα καταλάβει αμέσως ότι θα ήταν παραλογισμός να υπόσχεται κανείς στους εκμεταλλευτές ελευθερία του συνέρχεσθαι σε μια περίοδο και σε συνθήκες όπου οι εκμεταλλευτές προβάλλουν αντίσταση στην ανατροπή τους και προασπίζουν τα προνόμιά τους. Τότε που η αστική τάξη ήταν επαναστατική ούτε στην Αγγλία το 1649, ούτε στη Γαλλία το 1793 παραχώρησε «ελευθερία του συνέρχεσαι» στους μοναρχικούς και στους ευγενείς που καλούσαν τα ξένα στρατεύματα και που «συνέρχονταν» για να οργανώσουν απόπειρες παλινόρθωσης. Αν η σημερινή αστική τάξη, που από καιρό έχει γίνει αντιδραστική, ζητάει από το προλεταριάτο να εγγυηθεί από πριν στους εκμεταλλευτές την «ελευθερία του συνέρχεσθαι», ανεξάρτητα από το τι αντίσταση θα προβάλλουν οι καπιταλιστές στην απαλλοτρίωσή τους, οι εργάτες δεν έχουν παρά να γελούν με την υποκρισία της αστικής τάξης.»(Άπαντα Λενιν,τ39,σελ 15)
«Η νίκη μπορεί να θεωρείται εξασφαλισμένη μονάχα όταν θα έχουν οργανωθεί όχι μόνο οι εργάτες της πόλης, αλλά και οι προλετάριοι του χωριού, και μάλιστα όχι όπως πριν – στα συνδικάτα και στους συνεταιρισμούς – αλλά στα Σοβιέτ. Εμείς εξασφαλίσαμε πιο εύκολα τη νίκη, γιατί τον Οκτώβρη του 1917 βαδίζαμε μαζί με την αγροτιά, με όλη την αγροτιά. Μ’ αυτή την έννοια η επανάστασή μας ήταν τότε αστική. Το πρώτο μέτρο της προλεταριακής μας κυβέρνησης ήταν ότι οι παλιές διεκδικήσεις όλης της αγροτιάς που είχαν διατυπωθεί ακόμη επί Κερένσκι, από τα Σοβιέτ των αγροτών και τις συνελεύσεις των αγροτών, αναγνωρίστηκαν με νόμο που εξέδωσε η κυβέρνησή μας την επόμενη της επανάστασης, δηλ. στις 26 του Οκτώβρη (με το παλιό ημερολόγιο) 1917. Σ’ αυτό βρισκόταν η δύναμή μας και ακριβώς γι’ αυτό μας ήταν τόσο εύκολο να κατακτήσουμε τη συντριπτική πλειοψηφία. Στο χωριό η επανάστασή μας εξακολουθούσε να είναι αστική, και μόνο αργότερα, ύστερα από μισό χρόνο αναγκαστήκαμε να αρχίσουμε στα χωριά στα πλαίσια της κρατικής οργάνωσης την ταξική πάλη, να συγκροτούμε σε κάθε χωριό Επιτροπές φτωχολογιάς, των μισοπρολετάριων και να παλεύουμε συστηματικά ενάντια στην αστική τάξη του χωριού. Σε μας αυτό ήταν αναπόφευκτο λόγω της καθυστέρησης της Ρωσίας. Στη δυτική Ευρώπη τα πράγματα θα εξελιχθούν διαφορετικά, γι’ αυτό κι εμείς πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η επέκταση του συστήματος των Σοβιέτ και στον πληθυσμό της υπαίθρου με αντίστοιχες, ίσως νέες μορφές, είναι απόλυτα αναγκαία.(Άπαντα Λένιν η μεγάλη πρωτοβουλία τ39 σελ12)
«Δεν μπορείς όμως να πραγματοποιήσεις τη δικτατορία του προλεταριάτου μέσω της καθολικής οργάνωσής του. Γιατί όχι μόνο σε μας, μια από τις πιο καθυστερημένες καπιταλιστικές χώρες, αλλά και σε όλες τις άλλες καπιταλιστικές χώρες, το προλεταριάτο εξακολουθεί ακόμη να είναι τόσο διηρημένο, τόσο ταπεινωμένο, τόσο εξαγορασμένο σε μερικά μέρη (συγκεκριμένα: από τον ιμπεριαλισμό σε ορισμένες χώρες) που η καθολική οργάνωση του προλεταριάτου δεν μπορεί να πραγματοποιήσει άμεσα τη δικτατορία του. Τη δικτατορία μπορεί να την πραγματοποιήσει μόνο η πρωτοπορία που αφομοίωσε την επαναστατική δραστηριότητα της τάξης(Λένιν απάντα τ42 σελ204)
«Μόνο η αυταπάτη των μικροαστών δημοκρατών, των «σοσιαλιστών» και των «σοσιαλδημοκρατών», των κυριότερων σημερινών εκπροσώπων τους, μπορεί να δημιουργεί την αντίληψη ότι στον καπιταλισμό οι εργαζόμενες μάζες μπορούν να αποκτήσουν μια τόσο μεγάλη συνειδητότητα, σταθερότητα χαρακτήρα, διορατικότητα και τόσο ευρύ πολιτικό ορίζοντα, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να αποφασίσουν μόνο με την ψηφοφορία ή γενικά να αποφασίσουν από τα πριν κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, δίχως τη μακρόχρονη πείρα της πάλης, ότι θα ακολουθήσουν την τάδε τάξη ή το τάδε κόμμα»(Λένιν άπαντα τ40 σελ15)
«…γιατί σε κάθε καπιταλιστική κοινωνία αποφασιστική σημασία μπορεί να έχει είτε η αστική τάξη είτε το προλεταριάτο, ενώ οι μικρονοικοκυραίοι παραμένουν αναπόφευκτα ταλαντευόμενοι, ανίσχυροι, ανόητοι, ονειροπόλοι μιας «καθαρής», δηλαδή εξωταξικής ή υπερταξικής δημοκρατίας. Γιατί από μια κοινωνία, όπου η μια τάξη καταπιέζει μια άλλη, δεν μπορούμε να βγούμε με άλλο τρόπο παρά με τη δικτατορία της καταπιεζόμενης τάξης. Γιατί μόνο το προλεταριάτο είναι σε θέση να νικήσει, να ανατρέψει την αστική τάξη, επειδή αυτό είναι η μόνη τάξη, ενωμένη και «πειθαρχημένη» από τον καπιταλισμό, η μόνη τάξη που είναι σε θέση να προσεταιριστεί την ταλαντευόμενη μάζα των εργαζομένων που ζουν μικροαστικά – να την προσεταιριστεί ή τουλάχιστον να την «ουδετεροποιήσει». Γιατί μόνο οι γλυκανάλατοι μικροαστοί και Φιλισταίοι μπορούν να ονειροπολούν εξαπατώντας τον εαυτό τους και τους εργάτες με τα όνειρα αυτά, την αποτίναξη του ζυγού του κεφαλαίου χωρίς μια μακρόχρονη και επίμονη καταστολή της αντίστασης των εκμεταλλευτών»(Λένιν άπαντα τ37 σελ392)
«Αν το επαναστατικό κόμμα δεν έχει την πλειοψηφία μέσα στα πρωτοπόρα τμήματα των επαναστατικών τάξεων και στη χώρα, δεν μπορεί να γίνει λόγος για εξέγερση .Χωρίς μια αλλαγή στις αντιλήψεις της πλειοψηφίας της εργατικής τάξης η επανάσταση είναι ανέφικτη και η αλλαγή αυτή δημιουργείται από την πολιτική πείρα την μαζών».
«Η προλεταριακή πρωτοπορία έχει κατακτηθεί ιδεολογικά. Αυτό είναι το κυριότερο. Χωρίς αυτό δεν μπορούμε να κάνουμε ούτε το πρώτο βήμα προς τη νίκη. Απ’ αυτό όμως ως τη νίκη υπάρχει ακόμη αρκετή απόσταση. Με μόνη την πρωτοπορία δεν μπορούμε να νικήσουμε. Θα ήταν όχι απλώς ανοησία, αλλά και έγκλημα να ρίξουμε μόνη την πρωτοπορία στην αποφασιστική μάχη, προτού όλη η τάξη, προτού οι πλατιές μάζες να έχουν πάρει θέση ή ανοικτής υποστήριξης της πρωτοπορίας, ή τουλάχιστον ευμενούς ουδετερότητας απέναντί της και να έχουν δείξει ότι είναι εντελώς ανίκανες να υποστηρίξουν τον αντίπαλο της. Και για να φτάσει πραγματικά όλη η τάξη, για να φτάσουν πραγματικά οι πλατιές μάζες των εργαζομένων και καταπιεζομένων από το κεφάλαιο στο σημείο να πάρουν μια τέτοια θέση, δεν αρκεί μόνο η προπαγάνδα, μόνο η ζύμωση. Γι’ αυτό χρειάζεται η πολιτική πείρα των ίδιων των μαζών».
«Για την επιτυχία της νίκης ενάντια στον καπιταλισμό χρειάζεται να υπάρχουν σωστές σχέσεις ανάμεσα στο καθοδηγητικό Κομμουνιστικό κόμμα, στην επαναστατική τάξη, στο προλεταριάτο – και στη μάζα, δηλαδή το σύνολο των εργαζομένων και εκμεταλλευομένων. Μόνο το Κομμουνιστικό κόμμα, αν αποτελεί πραγματικά την πρωτοπορία της επαναστατικής τάξης, αν κλείνει στους κόλπους του όλους τους καλύτερους εκπροσώπους της, αν αποτελείται από απόλυτα συνειδητούς και αφοσιωμένους κομμουνιστές, που τους μόρφωσε και τους ατσάλωσε η πείρα της πεισματώδους επαναστατικής πάλης, αν το Κόμμα αυτό έχει καταφέρει να συνδεθεί αδιάρρηκτα με όλη τη ζωή της τάξης του και μέσω αυτής με όλη τη μάζα των εκμεταλλευομένων και έχει καταφέρει να εμπνεύσει σ’ αυτή την τάξη και σ αυτή τη μάζα απόλυτη εμπιστοσύνη, μόνο ένα τέτοιο Κόμμα είναι σε θέση να καθοδηγήσει το προλεταριάτο στην πιο αμείλικτη, στην πιο αποφασιστική, στην τελευταία πάλη ενάντια σε όλες τις δυνάμεις του καπιταλισμού. Από το άλλο μέρος, το προλεταριάτο μόνο κάτω από την καθοδήγηση ενός τέτοιου Κόμματος, είναι σε θέση να αναπτύξει όλη τη δύναμη της επαναστατικής του επίθεσης, να εκμηδενίσει την αναπόφευκτη απάθεια και εν μέρει την αντίσταση μιας μικρής μειοψηφίας, διεφθαρμένης από τον καπιταλισμό μειοψηφίας, της εργατικής αριστοκρατίας, των παλιών τρεϊντ-γιουνιστών και συνεταιριστών αρχηγών κτλ. – είναι σε θέση να αναπτύξει όλη του τη δύναμη, που, χάρη στην ίδια την οικονομική συγκρότησης της καπιταλιστικής κοινωνίας, είναι ασύγκριτα μεγαλύτερη από την αριθμητική του αναλογία μέσα στον πληθυσμό».(άπαντα Λένιν τ15 σελ 38)
Τέλος όσον αφορά τον πολυκομματισμό, ο συγγραφέας ,προσπαθεί να μας πείσει τελείως στρεβλά ότι τον ασπάζονταν και ο Λένιν ,και από την άλλη μας καταμαρτυρά μια σειρά αυστηρά μέτρα που πήρε το κόμμα τον μπολσεβίκων και ο ίδιος ο Λένιν ενάντια τους, επειδή με τις μικροαστικές τους αντιλήψεις στράφηκαν ενάντια στην επανάσταση. Προσπαθεί βέβαια να το δικαιολογήσει για να περάσει την άποψή του ,ότι αν κάθονταν φρόνιμα, ο Λένιν θα τους αποδέχονταν σαν κόμματα χωριστά ,και αναφέρει μάλιστα και μια σειρά γεγονότα στα οποία ο Λένιν παρόλη την υπονομευτική τους δράση τους άφησε να κάνουν προπαγάνδα και να έχουν εφημερίδες. Ποιος όμως ήταν ο σκοπός του Λένιν που επέτρεψε σε αυτούς που πήγαν με τους λευκούς να είναι ημιελεύθεροι? Η πίστη του Λένιν στον πολυκομματισμό και τη δημοκρατική ευσυνειδησία απέναντι στους εχθρούς, όπως ισχυρίζεται ο Τζόνστοουν? Ή κάτι άλλο που μόνο αυτός ο επαγγελματίας επαναστάτης μπορούσε να δεί? Ενδιαφερόταν να τους φέρει στο σωστό δρόμο ή να τους διαλύσει παίρνοντας αυτούς που ήταν κοντά στο κόμμα των μπολσεβίκων?
Ο Λένιν όμως είναι ξεκάθαρος στο βιβλίο του ο Αριστερισμός παιδική αρρώστια………….όταν αναφέρεται στους συμβιβασμούς που πρέπει να κάνει το κίνημα και για ποιους λόγους ,επιτιθέμενος σε αυτούς που τους αρνούνταν:
«Ύστερα από την πρώτη σοσιαλιστική επανάσταση του προλεταριάτου, ύστερα από την ανατροπή της αστικής τάξης σε μια χώρα, το προλεταριάτο εξακολουθεί για πολύ και καιρό στην χώρα αυτή να είναι πιο αδύναμο από την αστική τάξη………………………Μπορείς να νικήσεις έναν πιο ισχυρό αντίπαλο, μόνο εντείνοντας στο έπακρο τις δυνάμεις και χρησιμοποιώντας υποχρεωτικά, με την πιο μεγάλη επιμέλεια ,φροντίδα ,προσοχή και επιδεξιότητα και την ελάχιστη ρωγμή ανάμεσα στους εχθρούς, κάθε αντίθεση συμφερόντων ανάμεσα στις διάφορες ομάδες και κατηγορίες της αστικής τάξης-όπως και κάθε, έστω και την ελάχιστη δυνατότητα να αποκτήσεις μαζικό σύμμαχο ,έστω και προσωρινό ταλαντευόμενο ,ασταθή αβέβαιο και συμβατικό .Όποιος δεν το κατάλαβε αυτό, δεν κατάλαβε ούτε κόκκο από τον μαρξισμό και από τον επιστημονικό σύγχρονο σοσιαλισμό γενικά. Όποιος δεν απόδειξε πρακτικά μέσα σε ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα και σε αρκετά πολύμορφες πολιτικές συνθήκες, την ικανότητά του να εφαρμόζει την αλήθεια αυτή στην πράξη, δεν έμαθε ακόμα να βοηθά την επαναστατική τάξη στον αγώνα της για την απελευθέρωση. Κι αυτά που είπαμε αφορούν εξίσου την περίοδο πριν και μετά την κατάκτηση της πολιτικής εξουσίας από το προλεταριάτο.»(αριστερισμός……….σελ 57)
«ΟΙ Ρώσοι επαναστάτες χρησιμοποίησαν επανειλλημένα τις υπηρεσίες των αστών φιλελευθέρων, δηλ, έκλεισαν μαζί τους ένα σωρό πρακτικούς συμβιβασμούς…..πολιτική συμμαχία με τον Στρούβε πολιτικό αρχηγό του νεοφιλελευθερισμού, ταυτόχρονα όμως ήξεραν να διεξάγουν ακατάπαυστα, τον πιο αμείλικτο πολιτικό και ιδεολογικό αγώνα ενάντια στον αστικό φιλελευθερισμό και στις παραμικρότερες εκδηλώσεις της επιρροής του μέσα στο εργατικό κίνημα…….Απο το 1905 υποστήριζαν συστηματικά την συμμαχία της ε.τ με την αγροτιά ενάντια στην φιλελεύθερη αστική τάξη και τον τσαρισμό ,χωρίς ταυτόχρονα να παραιτούνται ποτέ από την υποστήριξη της αστικής τάξης ενάντια στον τσαρισμό και χωρίς να σταματήσουν τον πιο ανειρήνευτο ιδεολογικοπολιτικό αγώνα ενάντια στο αστικό-επαναστατικό αγροτικό κόμμα των σοσιαλιστών επαναστατών, ξεσκεπάζοντας τους σαν μικροαστούς δημοκράτες που υποκριτικά κατέτασσαν τον εαυτό τους στους σοσιαλιστές. Το 1907 οι μπολσεβίκοι έκλεισαν για ένα πάρα πολύ μικρό χρονικό διάστημα έναν επίσημο πολιτικό συνασπισμό με τους ‘’σοσιαλεπαναστάτες’’ στις εκλογές της δούμας. Στην περίοδο 1903-1912 για κάμποσα χρόνια ανήκαμε τυπικά μαζί με τους μενσεβίκους στο ίδιο κόμμα, ποτέ όμως δεν σταματήσαμε τον πολιτικό και ιδεολογικό αγώνα ενάντιά τους σαν φορείς της αστικής επιρροής μέσα στο προλεταριάτο και οπορτουνιστές. Στο διάστημα του πολέμου συνάψαμε ένα είδος συμβιβασμού με τους ‘’καουτσκιστές’’,με τους αριστερούς μενσεβίκους και με ένα μέρος των σοσιαλιστών επαναστατών. Παρακαθήσαμε μαζί τους στο Τσίμερβαλντ και στο κίνταλ και βγάλαμε κοινές διακυρήξεις, δεν σταματήσαμε όμως και δεν αδυνατίσαμε τον ιδεολογικό και πολιτικό αγώνα. Την στιγμή της οχτ. επανάστασης πραγματοποιήσαμε έναν όχι επίσημο μα πολύ σπουδαίο και πετυχημένο συνασπισμό με την μικροαστική αγροτιά, δεχτήκαμε στο ακέραιο, χωρίς καμιά αλλαγή το αγροτικό πρόγραμμα των εσέρων, δηλαδή κλείσαμε έναν αναμφισβήτητο συμβιβασμό για να αποδείξουμε στους αγρότες πως δεν θέλουμε να τους επιβληθούμε αλλά να συνεννοηθούμε μαζί τους. Ταυτόχρονα προτείναμε έναν επίσημο πολιτικό συνασπισμό, με συμμετοχή στην κυβέρνηση στους ‘’αριστερούς εσέρους’’ που τον διέλυσαν ύστερα από την συνθήκη του Μπρέστ και κατόπιν έφτασαν ως την ένοπλη εξέγερση εναντίον μας τον Ιούλη του 1918 και αργότερα στον ένοπλο αγώνα…..με όλα αυτά είδαμε το βαθμιαίο πέρασμα των εργατικών μαζών από τους μενσεβίκους στους μπολσεβίκους, στο πρώτο πανρωσικό συνέδριο είχαμε 13% την πλειοψηφια την είχαν οι εσέροι και οι μενσεβίκοι.Στο δεύτερο όμως είχαμε το 51% των ψήφων……..»(Αριστερισμός παιδική………..σελ 58,59)
Ο Λένιν λοιπόν μιλούσε για ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΥΣ κατά πως συμφέρανε το κόμμα την κάθε δεδομένη στιγμή κάνοντας αναγκαστικές συνεργασίες που η οξυδέρκεια του, του επέτρεπε να βλέπει και να διαμορφώνει ευνοϊκές καταστάσεις για το προλεταριάτο και το κόμμα και για να επιταχύνει πράγματα και καταστάσεις και όχι γιατί αποσκοπούσε στον πολυκομματισμό. Ενδιαφερόταν να τραβήξει τις μάζες με τους μπολσεβίκους. Να τους αφαιρέσει τα καλύτερα στοιχεία τους που ήταν κοντά σε απόψεις με τους μπολσεβίκους. Να περιθωριοποιήσει τους αρχηγους , να τα διαλύσει και όχι να τα συντηρήσει κατά τον τζονστοουν, αλλά να τα καταποντίσει με αυτήν την έξυπνη και πονηρή τακτική, να τραβήξει τους οπαδούς τους στους μπολσεβίκους. Και παρακάτω το λέει ξεκάθαρα:
«…..Για τους κομμουνιστές είναι υποχρεωτικό να ψάξουν και να βρουν την κατάλληλη μορφή για ένα συμβιβασμό, για ένα τέτοιο συμβιβασμό που από την μία θα επιταχύνει την απαραίτητη πλήρη συγχώνευση με μια πτέρυγα και από την άλλη δεν θα εμποδίζει καθόλου τους κομμουνιστές στην ιδεολογική πολιτική τους πάλη απέναντι στην οπορτουνιστική δεξιά πτέρυγα…ο καπιταλισμός δεν θα ήταν καπιταλισμός αν το ‘’καθαρό’’ προλεταριάτο δεν ήταν περιτριγυρισμένο από ένα σωρό εξαιρετικά πολύμορφους μεταβατικούς τύπους από τον προλετάριο ως τον μισοπρολετάριο ,από τον μισοπρολετάριο ως τον μικροαγρότη, μικροβιοτέχνη, βιοτέχνη , από τον μικρό ως τον μεσαίο αγρότη κλπ….και από όλα αυτά απορρέει εντελώς νομοτελειακά η ανάγκη, η απόλυτη ανάγκη για την πρωτοπορία του προλεταριάτου για το συνειδητό κομμάτι, το κομμουνιστικό κόμμα, να καταφεύγει σε ελιγμούς, σε συμφωνίες, σε συμβιβασμούς με τις διάφορες ομάδες, με τα διάφορα κόμματα των εργατών και των μικρονυκοκυραίων .Όλο το πρόβλημα είναι να ξέρεις να εφαρμόζεις αυτή την τακτική έτσι που να ανεβάζεις και όχι να χαμηλώνεις το γενικό επίπεδο της προλεταριακής συνειδητότητας,της επαναστατικότητας και της ικανότητας για τον αγώνα και την νίκη. Πρέπει ανάμεσα στα άλλα να σημειωθεί, ότι η νίκη των μπολσεβίκων ενάντια στους μενσεβίκους απαιτούσε όχι μόνο πριν την οχτ. επανάσταση του 1917, αλλά και ύστερα από αυτή, την εφαρμογή μιας τακτικής ελιγμών, συμφωνιών και συμβιβασμών, εννοείται τέτοιας εφαρμογής και τέτοιων ελιγμών συμφωνιών και συμβιβασμών που θα διευκόλυναν θα επιτάχυναν θα σταθεροποιούσαν και θα ενίσχυαν τους μπολσεβίκους σε βάρος των μενσεβίκων. Οι μικροαστοί δημοκράτες ταλαντεύονται αναπόφευκτα, ανάμεσα στην αστική τάξη και το προλεταριάτο ,ανάμεσα στην αστική δημοκρατία και στο σοβιετικό καθεστώς ,ανάμεσα στον ρεφορμισμό και την επαναστατικότητα, ανάμεσα στον φιλεργατισμό και στην δικτατορία του προλεταριάτου. Η εκμετάλλευση τους απαιτεί υποχωρήσεις απέναντι στα στοιχεία εκείνα που προσανατολίζονται, από την στιγμή και στο μέτρο που προσανατολίζονται, προς το προλεταριάτο, παράλληλα με τον αγώνα σε εκείνους που προσανατολίζονται προς την αστική τάξη. Το αποτέλεσμα της εφαρμογής αυτής της σωστής τακτικής, ήταν πως ο μενσεβικισμός και οι υπόλοιποι πάθαινε αποσύνθεση και αποσυντίθενται όλο και περισσότερο στη χώρα μας με την απομόνωση των αρχηγών που επιμένουν στον οπορτουνισμό τους και το πέρασμα στο στρατόπεδό μας των καλύτερων εργατών, των καλύτερων στοιχείων, από την μικροαστική δημοκρατία και την αγροτιά…….Πρέπει να συνδυάσουμε την πιο αυστηρή αφοσίωση στις ιδέες του κομμουνισμού, με την ικανότητα να κάνουμε όλους τους απαραίτητους πρακτικούς συμβιβασμούς, ελιγμούς συμφωνίες, ζικ ζακ, υποχωρήσεις και παρόμοια, για να επιταχύνουμε την φθορά της πολιτικής εξουσίας τους, να επιταχύνουμε την χρεοκοπία τους στην πράξη, κυβερνώντας, χρεοκοπία που διαφωτίζει τις μάζες με το δικό μας ακριβώς πνεύμα, να επιταχύνουμε τις αναπόφευκτες προστριβές, τα τσακώματα τις συγκρούσεις, την πλήρη διάσπαση ανάμεσά τους(ανάμεσα στους μενσεβίκους και τους εσέρους-τους καντέτους, τους μοναρχικούς, ανάμεσα στους Σαιντεμαν, την αστική τάξη, τους ανθρώπους του καππ κτλ)και να διαλέξουμε σωστά τη στιγμή που η διάσπαση ανάμεσα σε όλα αυτά τα ‘’στηρίγματα της ιερής ατομικής ιδιοκτησίας’’ θα έχει φτάσει στο αποκορύφωμα της, ώστε με την αποφασιστική μας επίθεση να τους τσακίσουμε όλους και να κατακτήσουμε την πολιτική εξουσία. Η ιστορία γενικά, η ιστορία των επαναστάσεων ειδικά, είναι πάντοτε πιο πλούσια σε περιεχόμενο, πιο ποικιλόμορφη, πιο πολύπλευρη, πιο ζωντανή, πιο ‘’ΠΟΝΗΡΗ’’ απ ότι φαντάζονται τα καλυτέρα κόμματα, οι πιο συνειδητές πρωτοπορίες…..»(Αριστερισμός παιδική αρρώστια…..σελ 61,82)
«δεν είναι δύσκολο να είσαι επαναστάτης, όταν η επανάσταση έχει πια ξεσπάσει και φουντώσει, όταν προσχωρούν οι πάντες από απλό ενθουσιασμό, από μόδα, κάποτε μάλιστα και από λόγους προσωπικής σταδιοδρομίας. Η ‘’απαλλαγή’’ του προλεταριάτου από τέτοιους επαναστάτες της κακίας ώρας, του στοιχίζει αργότερα ύστερα από την νίκη του, πολύ μεγάλους κόπους και βασανιστικά μπορούμε να πούμε μαρτύρια»(Αριστερισμός παιδική………σελ84)
Την τακτική λοιπόν αυτή του Λένιν, του πανέξυπνου αυτού και πανούργου για το καλό του προλεταριάτου επαναστάτη ,ο Τζόνστοουν την εξέλαβε σαν πολυκομματισμό. Ο Λένιν λοιπόν εδώ μιλάει κατά κάποιο τρόπο για το ξεσκαρτάρισμα και την τακτική που πρέπει να ακολουθήσει το επαναστατικό κόμμα για να εδραιώσει σε στερεές βάσεις την δικτατορία του προλεταριάτου, να τραβήξει τα καλύτερα στοιχεία από τους μικροαστούς να τους αποσυνθέσει και να τους βάλει στο περιθώριο.
Φαντάζομαι ότι κούρασα με τις τόσες παραπομπές αλλά ελπίζω να συνέβαλα θετικά στον προβληματισμό όλων μας !!!
Με εκτίμηση προς όλα τα παιδιά!
συγχωρηστε με,λογω βιασυνης και φόρτου δουλειάς,στην πρωτη παραπομπη που κανω απο το βιβλιο(2 ταχτικες της σοσιαλδημοκρατιας…)δεν βγαινει νόημα με τις λέξεις,δεν προλαβα να το διορθωσω και τώρα το είδα:
Στα λόγια του Λενιν εκει που λέει του προλεταριατου ενάντια…..λειπει το «στην αστικη τάξη για το σοσιαλισμο»
κι εκει που λεει ακριβως διπλα απο το παραπάνω »για πέρα συνεπής» λείπει το «Στην αστική τάξη συμφέρει να μην ειναι περα……..για περα συνεπης»
συγγνωμη παιδες!!!
Εμένα μου αρέσει ΠΑΡΑ πολύ ο διάλογος αυτός που υπάρχει στο Γκράνμα, για μένα αυτός ο διάλογος είναι πολύτιμος και μου ανοίγει πόρτες, και αυτό το λέω φυσικά γία όλες τις απόψεις που διαβάζω άσχετα με το αν διαφωνώ ή συμφωνώ.
Sentic, έχω διαβάσει το κείμενο σου και θ’απαντήσω αν μπορέσω σήμερα το βράδυ ή μπορεί και άυριο. Έπρεπε να απαντήσω και στο άλλο ποστ και αφού ο καπετάνιος compasso δε μου κόβει μισθό για το Γκράνμα πρέπει να κυνηγάω λομπίστες για τα προς το ζειν. 😛
Υ
ελπίζω να είναι ευ ζην, παλιε μου συμφοιτητά,το πιασες το υπονοούμενο!!!! το t με το d έχει διαφορα άλλωστε!!Ο λόγος που αποφάσισα να βγω έτσι σε αυτο το blog,ειναι κατι που θα σου εξηγησω ιδιαιτέρως,δεν μπορεσα ομως να το κρατησω πολυ,με πήρες χαμπαρι π……..η!!Θελω παντως να μεινει μεταξυ μας,θα βοηθησει πιστεψε με!!
la lucha sigue.Raul vive!!
Πολλάν Καθυστερημένη Απάντηση στο σ. Sentic
Το θέμα που άνοιξα με αυτό το ποστ είναι απέραντο και απέτυχα να σταθώ στο ύψος των περιστάσεων απατώντας εν καιρω στο σ. Sentic που τον ευχαριστώ πολύ που έκανε τον κόπο να διαβάσει το βιβλίο και να γράψει προάγοντας με αυτό τον τρόπο τη συζήτηση και τον προβληματισμό μας. Επιτέλους όμως έστω και τόσο καθυστερημένα κατάφερα να κάτσω να γράψω μια απάντηση…
Περί ‘Ευρωκομμουνισμού’
Με απασχόλησε πολύ η σχέση του Johnstone με το ρεύμα του ‘Ευρωκομμουνισμού’. Εδώ να πούμε ότι τον όρο χρησιμοποίησε για πρώτη φορά από ότι φαίνεται Γιουγκοσλάβος δημοσιογράφος το 1975 και το κίνημα επισημοποιήθηκε από τη συνάντηση των γ.γ. των γαλλικού, ιταλικού και ισπανικού ΚΚ και το βιβλίο ‘Ευρωκομμουνισμός και Κράτος’ του τελευταίου (Σ. Καρίγιο) το 1977. Το βιβλίο του Johnstone είναι γραμμένο το 1970. Σε ένα άλλο του άρθρο την ίδια χρόνια [http://thesocialistregister.com/index.php/srv/article/view/5295/2196
p. 6 – 7] φαίνεται ότι πράγματι ενστερνίζεται κάποιες απόψεις που έπαιξαν βασικό ρόλο στην ανάπτυξη του ρεύματος του Ευρωκομμουνισμού: Στόχος του ΚΚ Μεγάλης Βρετανίας λέει είναι ‘να εγκθιδρύσει μια Σοσιαλιστική κυβέρνηση βασισμένη σε μια Σοσιαλιστική Εργατική και Κομμουνιστική πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο’. Η Επανάσταση θα γίνει λέει αν είναι δυνατό ειρηνικά αλλά θα χρησιμοποιηθεί δύναμη αν η καπιταλιστική μειοψηφία καταφύγει στη βία.
Για τις απόψεις αυτές επικαλείται το ‘Βρετανικό Δρόμο προς το Σοσιαλισμό’, το πρόγραμμα του ΚΚΜΒ. Το πρόγραμμα αυτό είναι μια εξαιρετικά περίπλοκη ιστορία. Γράφηκε πρώτη φορά το 1951 (αντικαθιστώντας τη ‘Σοβιετική Βρετανία’) και από ότι φαίνεται τροποιήθηκε τελευταία φορά το 2000! Το πρόγραμμα του ’51 είχε γραφτεί με τη συνδρομή του ίδιου του Στάλιν. Ένα πολύ καλό άρθρο σχετικά με την ιστορία και τη λογική του προγράμματος αυτού βρήκα σε ένα φιλοχοτζικό (!) σάιτ: http://www%5Bteleia%5Drevolutionarydemocracy%5Bteleia%5Dorg/rdv13n2/brs1951%5Bteleia%5Dhtm
Ο ‘Βρετανικός Δρόμος’ πρέπει να ειδωθεί στο ιστορικό του πλαίσιο (ισπανικη εμπειρεία, λαϊκά μέτωπα, δημιουργία λαϊκών δημοκρατιών μέσα και από τα κοινοβούλια) αλλά και κάτω από το πρίσμα της παροιμιώδους βρετανικής ιδιαιτερότητας. Μη ξεχνάμε ότι ακόμα και τα ιδρυτικά συνέδρια της Τρίτης Διεθνούς επιφύλασαν ειδική μεταχείριση στους Άγγλους κομμουνιστές που ενέκριναν την προσχώρησή τους στους Εργατικούς (Labour) παρότι το κόμμα αυτό δεν είχε μπει στη Διεθνή [Β’Συνέδριο, 1920, θέση 16].
Το ‘φιλοχοτζικό’ άρθρο αναφέρει: ‘αξιοποιώντας τις εμπειρείες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης ο ‘Βρετανικός Δρόμος’ προέβλεπε τη χρησιμοποίηση του Κοινοβουλίου και τη δημιουργία Λαϊκής Κυβέρνησης βασισμένης σε διάφορους τομείς του εργατικού κινήματος το Εργατικό Κόμμα, τα συνδικάτα, τις συνεργατικές (κοοπερατίβες), το ΚΚ αλλά και στην κοινοβουλευτική πλειοψηφία’. Και επίσης ότι ‘Βρετανικός Δρόμος’ ήταν ένα πρόγραμμα ‘Λαϊκής Δημοκρατίας’ που τότε θεωρούταν ως ‘μια νέα μορφή πολιτικής οργάνωσης της κοινωνίας εφαρμόσιμη σε όλο τον κόσμο από τη Μογγολία μέχρι τις ΗΠΑ’ [σ.σ. Άποψη που νομίζω σχεδόν αυταπόδεικτα φαίνεται σήμερα ότι ήταν λάθος, αλλά θα επανέλθουμε σ’αυτό]. Το πρόγραμμα μεταρρυθμίστηκε το 1958 και το ΦΧ άρθρο θεωρεί ότι εισήγαγε ένα δρόμο ‘δίχως ένοπλη σύγκρουση’…. Ο Johnstone από την άλλη στο παραπάνω απόσπασμα δεν αποκλείει τελείως την ένοπλη βία. Σε ένα άλλο άρθρο στο ίδιο σάιτ http://www%5Bτελεια%5Drevolutionarydemocracy%5Bτελεία%5Dorg/rdv14n1/brsjr%5Bτελεία%5Dhtm εντοπίζεται καλύτερα ως νέο στοιχείο του 1958 το ότι ήθελε ‘να μετατρέψει το Κοινοβούλιο, προϊόν της ιστορικής πάλης για δημοκρατία, στο δημοκρατικό όργανο της συντριπτικής πλειοψηφίας του λαού’.
Ο Johnstone στηρίζει μια σειρά απόψεις που οδήγησαν την ευρωκομμουνιστική στροφή του ΚΚΜΒ και σίγουρα πολλές από αυτές είχαν λανθασμένη έμφαση και οδήγησαν τελικά στη θεώρηση ότι το κοινοβούλιο μπορεί να γίνει όργανο της δικτ. του προλ. (ή τελος πάντων του σοσιαλισμού) και της λησμόνησης της λενινιστικής αρχής ότι χρειάζεται το τσάκισμα της αστικής κρατικής μηχανής. Οι διαφορές στις διατυπώσεις όμως είναι πάρα πολύ λεπτές. Το πρώτο λάθος είναι νομίζω ότι το λαϊκόδημοκρατικό κράτος ως πρώτο στάδιο του σοσιαλισμού [πριν την δικτ. του πρ.] χρειαζόταν για όλες τις χώρες ακόμα και τις πιο ανεπτυγμένες. Η αντίληψη αυτή δεν είναι όμως ευρωκομμουνιστική, ούτε χρουτσωφική. Δημιουργείται ήδη από τα χρόνια του Στάλιν. Κι ενώ στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες έχει ως σκοπό το ξεπέρασμα κοινωνικο-οικονομικών καθυστερήσεων σε χώρες όπως η Αγγλία και οι ΗΠΑ βρίσκει πρόσφορο έδαφος περισσότερο λόγω της αδυναμίας των κομμουνιστικών δυνάμεων μέσα στην πολιτική σκηνή.
Ωστόσο, δε μπορεί να χρεωθεί στο Johnstone όλη η ιδεολογική πορεία του Ευρωκομμουνισμού που άρχισε από κάποιους εν μέρει έγκυρους προβληματισμούς που πατούσαν στις αντικειμενικές συνθήκες ορισμένων χωρών (μεγαλύτερη χρήση του κοινβουλίου, ακολούθηση διαφορετικής πορείας από τη σοβιετική κλπ.) αλλά κατέληξε στην εγκατάλειψη της ιδεάς της επανάστασης και στην ολοκληρωτική αποδοχή της αστικής δημοκρατίας.
Σίγουρα φέρει ευθύνη κι αυτός λόγω της υπέρμετρης αισιοδοξίας του και της υποτίμησης της ισχυροποίησης οπορτουνιστικών τάσεων. Όπως λέει όμως ο μεταφραστής του βιβλίου Γιώργος Καρράς πολέμησε το σύνθημα ‘λιγότερος Λένιν, περισσότερη δημοκρατία’ που κάποια στιγμή υιοθέτησε το ΚΚ Ιταλίας. Και επίσης για μένα λέει πολλά το ότι αντιστάθηκε στη διάλυση του ΚΚ Βρετανίας.
Το ευρωκομμουνιστικό ρεύμα ήταν τόσο προϊόν αντικειμενικών συνθηκών στη Δυτική Ευρώπη που δεν απαντιόντουσαν πια με τα ιδρυτικά κείμενα της Τρίτης Διεθνούς, όσο και της λαϊκόδημοκρατικής θεωρίας των σταδίων που κατέληξε στην υπερεκτίμηση του ‘κοινοβουλευτικού’ δρόμου επί Χρουτσώφ αλλά που οι βάσεις της τέθηκαν νωρίτερα (είνα ατυχής ο ολικός διαχωρισμός που επιχειρούν να κάνουν κάποιοι ανάμεσα στην προ και μετά 20ου συνεδρίου εποχή). Γενικότερα τόσο ο μηχανιστικός, δογματικός μαρξισμός που κυριάρχησε στην ΕΣΣΔ όσο και ευρωκομμουνισμός ήταν συγκοινωνούντα δοχεία, δύο διαφορετικές εκφράσεις της αδυναμίας της μαρξιστικής σκέψης να εξελιχθεί δημιουργικά. Ίσως και δύο αναγκαία λάθη στην πορεία της εξέλιξης της….
Αν όμως θέλουμε να απορρίψουμε όλες τις ρίζες του ευρωκομμουνισμού τότε θα καταλήξουμε να απορρίπτουμε μεγάλο μέρος και του έργου του Γκράμσι και ίσως ακόμα και της Λούξεμπουργκ, κατί που δε νομίζω ότι θα ήταν και τόσο γόνιμο, όπως επίσης και θα σήμαινε την άρνηση αναμέτρησης με μια σειρά προβλήματα που η ιστορική εξέλιξη θέτει. Θέλω να πω έχει ένα πόιντ ο Johnstone όταν μιλά για ‘απαραίτητες αλλαγές στο κόμμα ώστε να μη καταλήξει λέσχη συζητήσεων’. Και ακόμα σήμερα όχι απλά δεν έχει λυθεί αλλά προβάλει τόσο έντονα όσο ποτέ το πρόβλημα της μειωμένης επιρροής του μαρξισμού στις χώρες του ιμπεριαλιστικού κέντρου και της ανάπτυξης ενός αυθεντικά ταξικού κινήματος. Η υπόθεση μας δε μπορεί να προχωρήσει αν έχει ερείσματα μόνο στην περιφέρεια.
Η θεωρία του υποχρεωτικού περάσματος από το αστικό κοινοβούλιο είναι λάθος, η ιστορία το έχει δείξει. Η τελευταία όμως έχει δείξει επίσης ότι συχνά το επαναστατικό κίνημα περνάει και από τον έλεγχο του αστικού κοινοβουλίου. Το ενδεχόμενο αυτό η Τρίτη Διεθνής το είχε υποτιμήσει θαρρώ. Από την άλλη πρέπει να είναι καθαρό ότι η περίοδος του ελέγχου του αστικού κοινοβουλίου δε μπορεί να είναι παρά μεταβατική, πραγματώνεται συνήθως με σύμμαχες ομάδες με θολούς στρατηγικούς σκοπούς και οι εξωκοινοβουλετικές διαδικασίες είναι αυτές που θα παίξουν ρόλο καταλύτη στην κατάργηση του αστικού κοινοβουλίου και την αντικατάσταση του από δομές εργατικής – σοσιαλιστικής δημοκρατίας [δικτ. του πρ.].
Στρέβλωση του Λένιν?
Αυτο που πραγματεύεται όμως ο Johnstone του ποστ αυτού δεν είναι οι μορφές μετάβασης στη σοσ. δημοκρατία, αλλά το περιεχόμενο και η της ίδιας της τελευταίας. Στην ουσία καταρρίπτει την ιδέα ότι το πολιτικό σύστημα στο σοσιαλισμό μπορεί μόνο να είναι μονοκομματικό και μάλιστα λέει ότι σε ορισμένες συνθήκες δε μπορεί καθόλου να είναι μονοκομματικό.
Τον κατηγορείς για διαστρέβλωση του Λένιν, οστόσω η επιλογή των αποσπασμάτων είναι νομίζω ιδιαίτερα προσεκτική και διέπεται από μια μεθοδολογία που επιδιώκει κ σε μεγάλο βαθμό επιτυγχάνει να προσεγγίσει τη συλλογιστική του Λένιν πάνω στο ζήτημα. Δεν κάνει μια αυθαίρετη σταχυλόγηση τσιτάτων που τον συμφέρουν σε ένα προαποφασισμένο συμπέρασμα.
Απαγόρευση κομμάτων στο Σοσιαλισμό
Ως προς την έκπληξη σου για τη μη απαγόρευση κομμάτων εχθρικών προς το σοσιαλισμό: δε θυμάμαι να έχω διαβάσει κάποιο μαρξιστή θεωρητικό που να λέει ότι τα κόμματα πρέπει να απαγορεύονται λόγω των ιδεών τους [άσχετο που μπορεί να υπονοήσει κανείς ότι τσακίζουμε την αστική τάξη άρα τσακίζουμε και τα κόμματά της, το θέμα είναι πώς τα τσακίζουμε]. Τα αντίπαλα κόμματα στη Ρωσία απορεύτηκαν λόγω σαμποτάζ. Οι Καντέτοι απαγορεύτηκαν από την πρώτη μέρα αλλά αυτό είχε σχέση με τη στρατιωτική δραστηριότητα που ήδη ανέπτυσαν τη στιγμή της επανάστασης. Η νομιμότητα των κομμάτων στο σοσιαλισμό καθορίζεται από το αν σέβονται το σοσιαλιστικό σύνταγμα ή όχι. Εξ’ου και τα Χριστιανοδημοκρατικά κόμματα επιτρέπονταν πχ. στις σοσιαλιστικές Αν. Γερμανία και Πολωνία [ναι, και παίξαν ρόλο στην ανατροπή στην τελευταία, αλλά σημαίνει αυτό ότι ήταν δυνατό και έπρεπε να απογορευτεί κάθε πολιτική οργάνωση των Καθολικών στην Πολωνία?]
Όσο αφορά τις εκδόσεις και την προπαγάνδα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι αυτά αναδιοργανώνονται τελείως στο σοσιαλισμό (δικτ. του προλ.). Την πρόσβαση στον τύπο, τις εκδόσεις κλπ. πρέπει να τη διαχειρίζονται τα όργανα της σοσ. εξουσίας (το κάθε φορά αντίστοιχο των Σοβιέτ) και το ίδιο και τον ηλεκτρονικό τύπο που δεν υπήρχε την εποχή του Λένιν αλλά υπάρχει τώρα. Σας παραπέμπω στις ‘Θέσεις πάνω στην αστική δημοκρατία και τη δικτατορία του προλεταριάτου’ του Λένιν (4 Μάρτη 1919):
[8, τέλος] ‘Αληθινή ελευθερία και ισότητα θα υπάρχει στο καθεστώς που οικοδομούν οι κομμουνιστές, σ΄ αυτό […] τίποτε δεν θα εμποδίσει τον κάθε εργαζόμενο (ή ομάδα εργαζομένων, ανεξάρτητα από τον αριθμό της) να έχει και να ασκεί το δικαίωμα χρησιμοποίησης των κοινωνικοποιημένων τυπογραφείων και του κοινωνικοποιημένου χαρτιού.’ [σσ. μια γαλλική μετάφραση λέει του χαρτιού του Κράτους]
http://www%5Bτελεια%5Ddokimio%5Bτελεια%5Dcom/node/197
Το παράδειγμα των Τόρις που παίρνεις είναι εξαιρετικά πετυχημένο γι’αυτό που προσπαθείς να πεις! Οι τύποι είναι όντως από τα πιο σιχαμένα αστικά κόμματα στον κόσμο. Στο νέο ευρωκοινοβούλιο έφυγαν από το Ευρ. Λαϊκό Κόμμα και ίδρυσαν δικό τους μαζί με κάποιους άλλους που μάζεψαν και θεωρούν την ΕΕ… ‘σοσιαλιστική’. Ο Πολωνός που έβαλαν επικεφαλή άνηκε σε κόμμα που συμμετείχε σε ευρωπαϊκό συνασπισμό μαζί με τη Χρυσή Αυγή και είχε κάποτε εκδόσει αφίσα με το σλόγκαν: ‘Φασισμός? Εμείς είμαστε χειρότεροι!’. Η Βρετανοί βιομήχανοι (CBI) ανησύχησαν που δε θα εκπροσωπούνται πλέον στο μεγάλο ευρωπαϊκό συντηρητικό συνασπισμό αλλά από μια ‘περιθωριακή ομάδα’ (πέμπτη πίσω από τους Πράσινους και μπροστά από την Αριστερά). Οι Tories έσπευσαν να τους καθησυχάσουν ότι θα προωθήσουν το ίδιο πιστά και αποτελεσματικά τα συμφέροντας τους ‘στην Ευρώπη’. Όλη αυτή η συζήτηση δεν έγινε κάπου κρυφά αλλά μέσα από τις σελίδες των Financial Times. Ο δε γιος της Θάτσερ ‘πιαστηκε’ πριν λίγα χρόνια να οργανώνει πραξικοπήματα στην Αφρική.
Δύσκολο λοιπόν να φανταστεί κανείς ότι οι Tories δε θα αντιστέκονταν βίαια σε μια προσπάθεια εγκαθίσρυσης σοσιαλισμού (εδώ αιματοκυλούν τον πλανήτη σε μόνιμη βάση εδώ και κάποιους αιώνες σαν business as usual) και ότι η εργατική τάξη δε θα έπρεπε να τους απαγόρευσει. Πονηραί είναι ωστόσο αι βουλαί του Κυρίου και δε ξέρεις πώς ακριβώς εξελίσσονται τα πράγματα. Η πικρή αλήθεια είναι ότι αν οποιοδήποτε κόμμα βγει σήμερα στην Αγγλία και πει ‘πρέπει να απαγορέψουμε τους Τόρις’ θα πέσει κατευθείαν στα μάτια των εργαζόμενων (καποιοι από τους οποίους δυστυχώς τους ψηφίζουν). Το θέμα λοιπόν είναι πιο περίπλοκο και πρέπει να εκτιμηθεί την κατάλληλη στιγμή και όχι με κάποιον γενικό κανόνα (και μάλιστα ‘αυτονόητο’ όπως το θέτεις) από τώρα.
Όχι στη νομική κατοχύρωση του καθοδηγητικού ρόλου
Οι κλασσικοί τώρα δε θεωρούσαν ότι κάθε τάξη εκπροσωπείται απόλυτα από ένα κόμμα και τούμπαλιν. Αυτο το εξηγει επαρκώς ο Johnstone κι εσύ δε το καταρρίπτεις λέγοντας ότι προσπαθεί ‘να φέρει τους κλασικούς’ ‘στα μέτρα του’. Το συμπέρασμα μου είναι ότι η διαλεκτική της εργατικής εξουσίας είναι πολύ περίπλοκη και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες έτσι ώστε να λυθεί με ένα γενικό κανόνα ‘απαγεορεύουμε όλα τα κόμματα έξω από εμάς’ ή ‘απαγορεύουμε όλα τα αστικά κόμματα’. Μέσα σ’αυτή την πολυπλοκότητα ο Johnstone καταλήγει – κι εγώ συμφωνώ – ότι μια αυτόματη απαγόρευση και μια συνταγματική κατοχύρωση του μονοκομματισμού δε μπορεί μακροχρόνια να στηρίξει την οικοδόμηση του σοσιαλισμού. Αυτό που προσπαθώ εδώ και κάποιο διάστημα ΄να ουρλιάξω στα κεραμύδια’ είναι ότι ο καθοδηγητικός ρόλος του κόμματος της πρωτοπορείας της εργατικής τάξης και το αν αυτό το κόμμα παραμένει όντως πρωτοπορεία της είναι ζήτημα διαρκώς προς κατάκτηση και δε μπορεί να καθοριστεί νομικά ή με διατάγματα.
Ο Johnstone (κι εγώ συμφωνώ) δεν αμφισβητεί ότι την καθοδήγηση στη σοσιαλιστική επανάσταση + οικοδόμηση μπορεί να την έχει μόνο η εργατική τάξη με το κόμμα της πρωτοπορείας της (αυτό το δεύτερο το θεωρώ περισσότερο εγώ παρά ο Johnstone) [Σε πρώιμες ωστόσο σοσ.επαναστασεις όπως αυτή της Κούβας ο ρόλος του κόμματος δεν ήταν τόσο ξάστερος]. Αυτό που λέω όμως είναι ότι ο μόνος τρόπος να εξασφαλιστεί αυτός ο ρόλος και να είναι μέλημα είναι μέσω του ανταγωνισμού με άλλες οργανωμένες απόψεις σε κόμματα ή οργανώσεις. Αυτή η άποψη συνάδει με αυτή του Λένιν που θεωρούσε ότι προτιμότερο θα ήταν να υπάρχει ανταγωνισμός κομμάτων μέσα στα σοβιέτ.
Επίσης η εργατική τάξη έχει εσωτερική διαστρωμάτωση. Διαφορετικά κομμάτια της εκφράζονται με διαφορετικά κόμματα στον καπιταλισμό [για ‘διάφορα κόμματα των εργατών’ μιλά ο Λένιν σε απόσπασμα που παρέθεσες]. Η εσ. διαστρωμάτωση δε θα εξαφανιστεί στο σοσιαλισμό. Άλλα κομμάτια θα είναι πιο εξελιγμένα, άλλα πιο καθυστερημένα κλπ. Δεν αποκλείεται λοιπόν και στο σοσιαλισμό – από τη στιγμή που και η τάξη θα είναι κυρίαρχη – να εκφραστούν με διάφορετικά κόμματα, με τη διαφορά ότι σε αντίθεση με τον καπιταλισμό αυτά τα κόμματα θα είναι αμειγώς εργατικά (ή κυρίως εργατικά καθότι πάντα υπάρχουν και οι διανοούμενοι) κι έτσι να υπάρχουν πάνω από ένα εργατικά κόμματα. Το επιθυμητό είναι φυσικά να κατορθώνει η εργατική τάξη να έχει ενιαία έκφραση αφού στο βάθος ενιαία είναι τα συμφέροντα της και η ιστορική της αποστολή. Αυτή η ενότητα όμως δε μπορεί να επιτευχθεί διά του πέλεκυ. Πρέπει ελεύθερα να αφήνονται να εκφράζονται και να δοκιμάζονται οι τάσεις και οι εμπνεύσεις της ε.τ. και στην πράξη να φαίνεται ποια αντίληψη είναι πραγματικά πρωτοπόρα και καθοδηγεί.
Πόσο μάλλον όταν η ε.τ. είναι πολύ πιο διανοουμενοποιημένη από το 1917. Οι διχογνωμίες που ξέσπασαν βίαια στις απαρχές της Οκτωβριανής Επανάστασης που είχε κύριο φορέα της το βιομηχανικό προλεταριάτο και πεδίο και σύμμαχο μια τεράστια αγροτιά, δε μπορούν να οδηγηθούν στο ίδιο βίαιο ξέσπασμα μέσα στο σημερινό πλαίσιο της πλειοψηφικής ε.τ. στις ανεπτυγμένες χώρες και με το βιομηχανικό προλεταριάτο να μην έχει μόνο του τον πρώτο ρόλο.
Επαναλαμβάνω λοιπόν τη θέση ότι η νομική ή συνταγματική κατοχύρωση του καθ. ρόλου του κόμματος δε βοηθα, και ακόμα λιγότερο βοηθά η τωρινή προβολή της (που γίνεται στις θέσεις του 18ου). Αυτή η γνώμη μου ακούγεται ίσως φορμαλιστική σε κάποιους. Εγώ προσπαθώ όμως να εξηγήσω τη βάση στην οποία θεωρώ ότι στηρίζεται με βάση τα σημερινά χαρακτηριστικά της ε.τ. και της κοινωνίας. Όταν το ΚΚΕ λέει ότι τμήματα του στρατού πρέπει να υπάγονται στο κόμμα σε ποια βάση το στηρίζει? Κι επιτέλους πρέπει κάποια σιτγμή να δούμε συγκεκριμένα ποια χαρακτηριστική τους υπαρκτού θα πετάξουμε.
Το απόσπασμα του Λένιν που μιλάει για την ανάγκη της κομματικής πειθαρχίας και της ενότητας του κόμματος δε καταλαβαίνω πώς σχετίζεται με την παρούσα συζήτηση. Προφανώς και ένα κόμμα που θέλει να παίξει καθοδηγητικό ρόλο πρέπει να τα έχει όλα αυτά. Δε μιλά όμως ο Λένιν εδώ για τον αν πρέπει να υπάρχουν άλλα κόμματα. Η πρωτοκαθεδρία πρέπει να εξασφαλίζεται στην πράξη.
Η δικτατορία είναι της τάξης, όχι του κόμματος. Τη δικτατορία το κόμμα δε τη σχεδιάζει αυτόνομα αλλά μαζί με την τάξη. Αν αυτονομηθεί από την τάξη, τέλος. Και για να μην αυτονομηθεί πρέπει η τάξη να το ελέγχει και για να το ελέγχει πρέπει να έχει τη δυνατότητα να το εκλέγει ή μη στις όποιες δομές. Αυτή η ανάλυση συνάδει με το απόσπασμα που ο Λένιν λέει ότι χρειάζεται και η πολιτική πείρα των μαζών.
Σε άλλο απόσπασμα ο Λένιν βάζει τέσσερα ‘αν’ για το πότε ένα κόμμα είναι πράγματι πρωτοπόρο. Η νομική κατοχύρωση και η απαγόρευση άλλων κομμάτων δεν αναφέρεται πουθενά. Τον όρο ‘απόλυτη εμπιστοσύνη’ νομίζω ότι ο Λένιν τον βάζει σχηματικά (για τους μαρξιστές εξάλλου δεν υπάρχουν απόλυτα πράγματα) με αναφορά κυρίως στην περίοδο της επανάστασης (του παρσίματος της εξουσίας) και την έμφαση στο ότι το κόμμα πρέπει να εμπνέει εμπιστοσύνη, όχι στους εργάτες που πρέπει τυφλά να την έχουν.
Είναι αλήθεια από την άλλη ότι στον ‘αριστερισμό’ ο Λένιν μιλά για ΤΟ ΚΟΜΜΑ της ε.τ.. Το ένα κόμμα είναι όπως είπα πιο πάνω και το θεμιτό. Δεν αποκλείει όμως το να σταματήσει κάποιο ΚΚ να είναι πρωτοπόρο ή και να σταματήσει να εκπροσωπεί την ε.τ. (όπως έγινε στο τέλος και στις σοσιαλιστικές χώρες) και ν’αρχίσει να το κάνει μια διάσπαση ή κάτι τέτοιο (άλλο κόμμα λοιπόν).
Η περιοδολόγηση που κάνεις περί φιλό-πολυκομματικών απόψεων του Λένιν μόνο το 1905 και το 1912 είναι λάθος γιατί υπάρχουν τέτοια αποσπάσματα και μετά το 1917 (τα πρώτα που παραθέτω στο παρόν ποστ).
Το περιεχόμενο της ελευθερίας της εργατικής τάξης στο σοσιαλισμό
Οι Ρώσοι σοσιλαδημοκράτες / κομμουνιστές λέγαν λες ότι η πραγματική ελευθερία βρίσκεται στη σοσιαλιστική επανάσταση. Εγώ θα σου πω ότι βρίσκεται στον κομμουνισμό. Και θα σε ρωτήσω αν τελικά πρέπει να υπάρχει πολιτική ελευθερία και ελευθερία συγκεντρώσεων και εκδόσεων στο σοσιαλισμό. Προφανώς, το περιεχόμενο αυτή της ελευθερίας είναι διαφορετικό από ότι στον καπιταλισμό. Πρέπει να είναι ανώτερο το περιεχόμενο αυτό: να μην ορίζεται αρνητικά (στον καπιταλισμό αν έχω λεφτά τυπώνω ότι θέλω και κανείς δε μου το απαγορεύει) αλλα θετικά. Να έχουν δηλαδή όλοι οι εργαζόμενοι τη δυνατότητα να ερευνήσουν, να δημιουργήσουν και να τυπώσουν.
Αυτό που συζητάμε στο βάθος είναι αν θα υπάρχει ελεύθερη επιστημονική έρευνα, ανάπτυξη του κοινωνικο-οικονομικού προβληματισμού και διακίνηση ιδεών στο σοσιαλισμό. Όταν ξεφορτωθούμε τον καπιταλισμό όλα αυτά θα απελευθερωθούν από τις αλυσίδες της αγοράς: τα πνευματική δικαιώματα, τις χορηγίες, τους εμπορικούς καταναγκασμούς, τα ολιγοπώλια στην παραγωγή και τη διανομή. Δε γίνεται όμως αυτά ν’αντικατασταθούν μακροπρόθεσμα από μια διαδικασία έκγρισης των πάντων από ένα πανίσχυρο κέντρο. Πρέπει οι δομές της εργατικής εξουσίας να δημιουργήσουν τις δικές τους υποδομές ακηδεμόνευτης παραγωγής και διακίνησης σκέψης. Στις σοσιαλιστικές χώρες αυτό έγινε με ιδιαίτερα προβληματικό τρόπο. Και η συνταγματική κατοχύρωση του καθ. ρόλου του κόμματος έπαιξε αρνητικό ρόλο σ’αυτό αφού το κατέστησε ένα κόμμα που έπρεπε να ελέγχει τα πάντα, κάτι που ήταν πέρα από τις αντικειμενικές δυνατότητες του κι έτσι απλώς προτιμούσε ακόμα και τη μη έρευνα από τη μη εγκεκριμένη έρευνα. Ότι αδυνατούσε να το αξιολογήσει το άφηνε στο περιθώριο. Και πάλι η παραγωγή γνώσης ωφελήθηκε από τις σοσ. σχέσεις στο βαθμό που αυτές δημιουργήθηκαν, αλλά κάποια στιγμή φτάσαμε σε μια οροφή που απέβηκε μοιραία. Πρέπει λοιπόν να διδαχτούμε από αυτό.
Μετά παραθέτεις ένα απόσπασμα που ο Λένιν λέει ότι η δημοκρατική δικτατορία πρέπει να εγκαθιδρύσει τη δημοκρατία. Και μετά λες ότι ο Johnstone τα μεταφέρει αυτά ‘εκεί που τον βολεύει’ δηλ. στο σοσιαλισμό. Δηλ. πρέπει στο σοσιαλισμό να πισωγυρίσουμε από την ανάπτυξη της δημοκρατίας? Πρέπει να φύγουν όλα αυτά και να αντικατασταθούν από τη δικτατορία του κόμματος? Πόσο μάλλον που τώρα πια στην Ελλάδα πχ. δε τίθεται θέμα ‘δημοκρατικής δικτατορίας’.
Μετά παραθέτεις ένα απόσπασμα που λέει ότι η τάξη πρέπει να σμίγει όλο πιο σφιχτά με το κόμμα της. Ναι, το ερώτημά μας εδώ είναι πώς, με ποια διαδικασία.. Και σίγουρα αυτό δε μπορεί να γίνει με νόμο ή διοικητική απόφαση.
Μετά λες ότι πρέπει να αφαιρεθεί η ελευθερία του συνέρχεσθαι από την αστική τάξη. Εγώ μιλάω όμως για την ελευθερία του συνέρχεσθαι της ε.τ. έξω από ένα μοναδικό επίσημο κόμμα. Της αστικής ταξης καταρχάς θα της πάρεις τις πολυτελείς αίθουσες όπου συναντιέται κεκλεισμέων των θυρών και σε ότι μορφή μπορείς να φανταστείς. Τώρα ο βαθμός απαγόρευσης των συναντήσεων της πέρα από αυτό εξαρτάται από τις συνθήκες κάθε στιγμής. Πάντως κανένα σύστημα δε μπορεί να βασιστεί σε μακροχρόνιες γενικές απαγορεύσεις. Αυτές αφορούν περισσότερο τη στιγμή της επανάστασης. Μετά σε άλλα σημεία είναι που κρίνεται η μάχη: όχι στις απαγορεύσεις αλλά στην κινητοποίηση της εργατικής πρωτοβουλίας. [παρότι το ότι η μακρόχρονη και επίμονη καταστολή των εκματελλευτών είναι αναγκαία είναι κι αυτό σωστό]
Η πιο σημαντική ρήση του Λένιν που νομίζω ότι παραθέτεις ενάντια στα λεγόμενά μου είναι αυτή:
‘η καθολική οργάνωση του προλεταριάτου δεν μπορεί να πραγματοποιήσει άμεσα τη δικτατορία του. Τη δικτατορία μπορεί να την πραγματοποιήσει μόνο η πρωτοπορία που αφομοίωσε την επαναστατική δραστηριότητα της τάξης’.
Θα ξαναπώ εδώ ότι αν η πρωτοπορεία χάσει την επαφή με την τάξη, τότε σταματά να είναι πρωτοπορεία κι ότι η συνταγματική κατοχύρωση του καθ. ρόλου / μονοκομματισμού εντείνει τις τάσεις αυτονόμησης.
Ήταν ο Λένιν πονήρης και ο Λενινισμός μια πονηριά?
Θα ήθελα να συζητήσουμε λίγο τα απόσπασμά σου αυτό:
‘Τέλος όσον αφορά τον πολυκομματισμό, ο συγγραφέας ,προσπαθεί να μας πείσει τελείως στρεβλά ότι τον ασπάζονταν και ο Λένιν ,και από την άλλη μας καταμαρτυρά μια σειρά αυστηρά μέτρα που πήρε το κόμμα τον μπολσεβίκων και ο ίδιος ο Λένιν ενάντια τους, επειδή με τις μικροαστικές τους αντιλήψεις στράφηκαν ενάντια στην επανάσταση. Προσπαθεί βέβαια να το δικαιολογήσει για να περάσει την άποψή του ,ότι αν κάθονταν φρόνιμα, ο Λένιν θα τους αποδέχονταν σαν κόμματα χωριστά ,και αναφέρει μάλιστα και μια σειρά γεγονότα στα οποία ο Λένιν παρόλη την υπονομευτική τους δράση τους άφησε να κάνουν προπαγάνδα και να έχουν εφημερίδες. Ποιος όμως ήταν ο σκοπός του Λένιν που επέτρεψε σε αυτούς που πήγαν με τους λευκούς να είναι ημιελεύθεροι? Η πίστη του Λένιν στον πολυκομματισμό και τη δημοκρατική ευσυνειδησία απέναντι στους εχθρούς, όπως ισχυρίζεται ο Τζόνστοουν? Ή κάτι άλλο που μόνο αυτός ο επαγγελματίας επαναστάτης μπορούσε να δεί? Ενδιαφερόταν να τους φέρει στο σωστό δρόμο ή να τους διαλύσει παίρνοντας αυτούς που ήταν κοντά στο κόμμα των μπολσεβίκων? ‘
Διακρίνω εδώ μια ‘πονήρικη’ διάθεση κι επίσης ένα θρησκευτικού τύπου θαυμασμό στο Λένιν που εμποδίζει την κατανόησή του. Η στρατηγική του Λένιν δεν ήταν φυσικά να ‘ξεγελάσει’ ή να ‘τη φέρει΄στους αντιπάλους του, ‘παίζοντας τους το φίλος’. Μιλάει για το πώς οι κομμουνιστές πρέπει να εκμεταλλεύνονται και να τιθασεύουν τις διαλεκτικές αντιθέσεις μέσα στην κοινωνία.
Αυτά δε που λέει για την εκμέταλλευση της παραμικρής δυνατότητας ν’αποκτήσεις ένα σύμμαχο και κάθε ρωγμής ανάμεσα στους εχθρούς νομίζω ότι είναι ακριβώς αυτά που δεν κάνει το ΚΚΕ σήμερα.
Όλο το απόσπασμα που παραθέτεις από ‘Οι Ρώσοι επαναστάτες… μέχρι …51% των ψήφων’ πρέπει να διαβαστεί ξανά και ξανά από τα στελέχη του ΚΚΕ. Η λογική που περιγράφεται εδώ δεν εφαρμόζεται ούτε στο ελάχιστο! Κυρίως το πνεύμα της φράσης: ‘κλείσαμε έναν αναμφισβήτητο συμβιβασμό για να αποδείξουμε στους αγρότες πως δεν θέλουμε να τους επιβληθούμε αλλά να συνεννοηθούμε μαζί τους.’ Γιατί φυσικά δεν ήθελαν να τους κοροϊδέψουν αλλά πραγματικά να συνενοηθούν μαζί τους και συνενοήθηκαν.
Το ερώτημα που βάζεις αν ο Λένιν αποσκοπούσε στον πολυκομματισμό είναι άκυρο. Το πας ανάποδα. Ο Λένιν αποσκοπούσε στο σοσιαλισμό. Και δεν είπε ποτέ ότι αυτός πρέπει να είναι ντε και καλά μονοκομματικός.
Ο Λένιν ήθελε για ευνόητους λόγους να διαλύσει τους Μενσεβίκους, αλλά όχι πάντα και παντού κάθε άλλο κόμμα και σίγουρα όχι με νόμους και γενικές απαγοερύεσεις.
Είναι επίσης εντελώς εσφαλμένο νομίζω επειδή ο Λένιν χρησιμοποιεί κάπου τη λέξη ‘πονηρή’ (και μάλιστα μέσα σε εισαγωγικά) να αναγνώσκουμε όλο το λενινισμό ως μια… κουτοπονηριά και να μας μένει ο θαυμασμός του ‘πανούργου ηγέτη’ που ‘την έφερε σε όλους’. Ο Λένιν έδρασε σε μια εποχή και την έκφρασε, σπρώχνοντας την βέβαια με όλες τις δυνάμεις του μπροστά, όχι μόνος του αλλά ως μέρος ενός τεράστιου και παγκόσμιου κινήματος. Πήγε μπροστά τη μαρξιστική μεθοδολογία και πρέπει να αξιοποιήσουμε δημιουργικά το έργο του για να την πάμε παρα πέρα.
Το τελευταίο απόσπασμα σου που λέει ότι όταν η επανάσταση έχει πια ξεσπάσει προσχωρούν οι πάντες λόγω μόδας ή σταδιοδρομίας δε καταλαβαίνω καθόλου που κολλάει σ’αυτή τη συζήτηση.
Πολλά τέλος θα μπορούσαν να ειπωθούν για τον τρόπο που χρησιμοποιεί ο Johnstone τον όρο σταλινισμός αλλά έχουμε ήδη ανοίξει πολλά θέματα [κάποια στιγμή θα γράψω και γύρω από τον όρο αυτό].
Επειδή το κείμενο είναι μεγάλο ανακεφαλαιώνω τις κύριες θέσεις που επιχείρησα να στηρίξω:
1.Δεν είναι όλοι όσοι σχετίζονται με το ευρωκομμουνιστικό ρεύμα για πέταμα. Εκτός από αυτούς που παραδόθηκαν άνευ όρων στην αστική δημοκρατία, υπάρχουν και άλλοι των οποίων οι προβληματισμοί έχουν ιδιαίτερη αξία και χρήζουν αξιοποίησης. Στην Ελλάδα η Κομμουνιστική Ανανέωση και οι διασπάσεις της ανήκουν σ’αυτούς και ίσως και κάποιοι από την ΑΚΟΑ.
2.Ο έλεγχος του αστικού κοινοβουλίου από επαναστατικές δυνάμεις δε πρέπει να αποκλείεται, με τον όρο ότι θα έχουν συγκεκριμένη τακτική για το πώς θα το καταργήσουν και αντικαταστήσουν από δομές σοσιαλιστικής – εργατικής δημοκρατίας – δικτατορίας του προλεταριάτου [Ιδιαίτερης μελέτης χρήζουν σήμερα οι περιπτώσεις της Βενεζουέλας και της Βολιβίας ως προς αυτό. Ενδιεφέρον έχει επίσης να οριστεί η κατάσταση στη Λευκορωσία, και το να πάμε πέρα από τα μπινελίκια στην περίπτωση της Μολδαβίας, αντιλαμβανόμενοι τη σημαντικότητα της. Εσύ Sentic θα μπορούσες να μας πεις ίσως κάποια πράγματα για την Ουρουγουάη καθώς το να λέμε ότι εκεί κυβερνά κάτι σα το ΠΑΣΟΚ του ’80 δε νομίζω ότι αποτυπώνει την πραγματικότητα]
3.Η νομική – συνταγματική κατοχύρωση του καθοδηγητικού ρόλου του κόμματος ήταν ένα λάθος του υπαρκτού σοσιαλισμού που δεν πρέπει να επαναληφθεί. Ο Λένιν ποτέ δεν είχε προτείνει ή στηρίξει ένα τέτοιο μέτρο.
4.Ο σοσιαλισμός πρέπει να παρέχει σε εργάτες και επιστήμονες τους όρους να παράγουν γνωσή, χωρίς την προϋπόθεση της προ-εγκρισης από το Χ καθοδηγητικό κέντρο. Αυτό φυσικά στα όρια των προτεραιοτήτων που βάζει η συγκροτημένη σοσιαλιστική κοινωνία. Η διακίνηση όλων των απόψεων των εργαζόμενων και επιστημόνων πρέπει να είναι εντελώς έλευθερη και κάθε ομάδα (εργατική, επιστημονική, καλλιτεχνική κλπ.) ορισμένου μεγέθους πρέπει να έχει τα μέσα να κυκλοφορεί τις ιδέες της.