Μέχρι το σχόλιο του «δύτη των νιπτήρων» στο ποστ για το βιβλίο διηγημάτων σοβιετικής επιστημονικής φαντασίας «το αόρατο φώς«, αγνοούσα παντελώς την ύπαρξη τόσο του βιβλίου αυτού και της ταινίας «stalker» του Ταρκόφσκι, όσο και των αδερφών Στρουγκάτσκι ως συγγραφέων γενικότερα.
Πρόκειται λοιπόν για ένα βιβλίο, την ανάγνωση του οποίου οφείλω καθαρά στο Γκράνμα. Ιδού η δύναμη του Ίντερνετ κύριοι!
Πώς διακρίνει κανείς τα “καλά” από τα “κακά” βιβλία φαντασίας; Τί είναι ένα “καλό” βιβλίο φαντασίας; Η αλήθεια είναι πως, ειδικά για το δεύτερο, δυσκολεύομαι να απαντήσω.
Ο Άπτον Σίνκλερ τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα μάλλον «επανήλθε» ως συγγραφέας μέσω της ταινίας «there will be blood!» και της μετάφρασης -λόγω της ταινίας- του μυθιστορήματός του στο οποίο αυτή βασίστηκε, το «Πετρέλαιο!«.
Α ρε a8lie, τί ωραία που γράφεις, άσε με να διαβάσω παραπέρα…
Τελικά ο Αντώνης Σουρούνης εξελίσσεται σε έναν από τους αγαπημένους μου συγγραφείς (έχω διαβάσει επίσης «το μονοπάτι στη θάλασσα», καθώς και «Το μπαστούνι«). Καλά, από σύγχρονους Έλληνες δε το συζητώ. Όσα λέει εδώ ο Δημοσθένης Κούρτοβικ για τον συγγραφέα τα προσυπογράφω:
Ο Αντώνης Σουρούνης σε διεθνή κλίμακα είναι ξαδέλφι του Τζακ Λόντον και του Μπλαιζ Σαντράρ. Και αν υπάρχει σήμερα στην Ελλάδα «προλεταριακή λογοτεχνία», μόνο από τον Σουρούνη εκπροσωπείται – και μάλιστα στη γνήσια ελληνική, σύμφωνα με τις μαρξιστικές προδιαγραφές ολότελα ανορθόδοξη εκδοχή της. Ο Σουρούνης είναι πότε γκάσταρμπαϊτερ και πότε αλήτης, πότε ναυτικός και πότε μπάρμαν ή επαγγελματίας χαρτοπαίκτης σε καζίνο – έκφραση μιας στροβοσκοπικής κοινωνικής ύπαρξης, άστατης, σκληρής και συναρπαστικής…
Τα βιβλία του Αντώνη Σουρούνη είναι η ζωντανή απόδειξη για τα πόσα μπορεί να πετύχει ένας συγγραφέας όταν, εκτός από ταλέντο, έχει πραγματικά κάτι ν’ αφηγηθεί.
Δε ξέρω τί μπορεί να πρόσφερε σε άλλους το μπλόγκ του Αλέκου Χαλβατζή, σε μένα μια φορά πρόσφερε, χάρη σε ένα πόστ του, αυτό το βιβλιαράκι, την ύπαρξη του οποίου αγνοούσα.
Σοβιετικά διηγήματα επιστημονικής φαντασίας λοιπόν.
7, για την ακρίβεια.
«Ο καλλιτέχνης», του Βιαστεσλαβ Ριμπακόφ.
«Η τελευταία ιστορία για την τηλεπάθεια», του Ρομάν Ποντόλνι.
«Γεννημένος για να πετά», του Ντμίτρι Μπιλένκι.
«Ο ανθρωπίσκος», του Ιλιά Βαρσάβσκι.
«Καταφύγιο», του Μπορίς Ρουντένκο.
«Το αόρατο φως», του Αλεξάντερ Μπελιάγεφ.
«Το κορίτσι του χιονιού», του Κυρίλ Μπουλιτσιόφ.
Και εγώ πρέπει να πω ότι ξεχώρησα τα ίδια 2 διηγήματα που αναφέρει και ο Α.Χ. στο πόστ του, όπου τα έχει μάλιστα περιλάβει ολόκληρα.
Το πρώτο, «ο καλλιτέχνης», μάλλον πρέπει να θεωρηθεί και το πιο «στρατευμένο» της συλλογής. Στρατευμένο βαθύτερα όμως, ιδεολογικά.
Γενικότερα αυτό που χαρακτηρίζει την πλειοψηφία των διηγημάτων αυτών είναι μια βαθιά ευαισθησία, ένας «ανθρωπισμός» που βρίσκεται κρυμμένος,
στο «γεννημένος για να πετά» στον ηλεκτρονικό εγκέφαλο ενός παλιού διαστημόπλιου, που προσπαθεί να πετάξει έχοντας κρατήσει επίτηδες, παρακούοντας τις εντολές των δημιουργών του, κάποια καύσιμα στη μπάντα,
στο «ο ανθρωπίσκος» σε ένα νοήμον ρομπότ το σκάει από τον δημιουργό του και προσπαθεί να φτιάξει ένα ρομπότ το ίδιο,
στο «το κορίτσι του χιονιού» στον εξ αρχής καταδικασμένο έρωτα ανάμεσα σε δύο όντα διαφορετικών κόσμων, με ωραίο φινάλε.
Ναι, άφησα 2 διηγήματα απ’ έξω.
Το «καταφύγιο» δε μου άρεσε. Ήταν μια απλή περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας χωρίς κάποιο ιδιαίτερο περιεχόμενο, ένα από τα κλασικά σενάρια που βλέπουμε σε χολιγουντιανές ταινίες. Θύμιζε λίγο «children of men», «the book of eli», «mad max» κτλ…
«Το αόρατο φώς» από την άλλη κάτι πήγαινε να πει, αλλά δε μου άρεσε πώς στη πορεία του διηγήματος ο συγγραφέας εξέλιξε την ιστορία.
Ήταν η πρώτη φορά που διάβαζα ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ επιστημονικής φαντασίας, οπότε δε θα μπω σε διαδικασία να συγκρίνω με έργα δυτικοευρωπαϊκά & αμερικάνικα του είδους. Πολύ μικρό το δείγμα από τη μία μεριά, ανύπαρκτο από την άλλη (λέει βέβαια στο δικό του ποστ ο Α.Χ. κάποια πράγματα).
Κάτι πάντως που πιθανόν είναι χαρακτηριστικό της σοβιετικής επιστημονικής φαντασίας είναι το διάστημα, τα ταξίδια σε αυτό, η επαφή με άλλους πλανήτες και τους κατοίκους τους, καθώς και πρωτότυπες-τραβηγμένες εφαρμογές της τεχνολογίας πάνω σε ανθρώπους…
Αξίζει πάντως σαφέστατα το βιβλιαράκι. 100 σελίδες είναι, στη διάρκεια ενός ταξιδιού μιας καλοκαιρινής εκδρομής το έχετε διαβάσει.
3 Ευρώ στη Σύγχρονη Εποχή, στη βιβλιοθήκη μου για όποιον θέλει να του το δανείσω.
Υ.Γ. Τώρα που το ξανασκέφτομαι, ξεχώρισα και τα «Γεννημένος για να πετά» και «Το κορίτσι του χιονιού».
Βαρεθήκατε τα χαζοχαρούμενα παιδικά & ταινίες της Ντίζνεϋ, τις συναισθηματικές κομμεντί με τον Άγιο Βασίλη, που ετούτες τις μέρες παίζουν 23 ώρες το 24ωρο;
Θέλετε να διαβάσετε/χαρίσετε μια «άλλου τύπου» ιστορία για παιδιά;
Ιδού ο Άρχοντας των Μυγών, του William Golding.
Η φράση «άρχοντας των μυγών», όπως διάβασα μετά την ανάγνωση του βιβλίου σε κάποια σάιτ, στην Αγγλία χρησιμοποιείται ως περιγραφή του σατανά, του Βελζεβούλη, του κακού.
Βέβαια, το σημείο εκκίνησης του βιβλίου δεν προδιαθέτει για τίποτα τέτοιο. 10άδες αγόρια, διαφόρων ηλικιών από 5 εως 13, «ξυπνούν» μετά από ένα αεροπορικό δυστύχημα σε ένα άγνωστο και, όπως αποδεικνύεται, ακατοίκητο νησί. Κανένας ενήλικος δεν έχει επιζήσει. Είναι μόνα τους.
Το πρώτο πράγμα που κάνουν είναι να μαζευτούν όλοι μαζί, να βάλουν κάποιους στοιχειώδεις κανόνες για την επιβίωσή τους και για τους τρόπους με τους οποίους θα προσπαθούν να γίνουν αντιληπτοί από διερχόμενα πλοία, να εκλέξουν αρχηγό.
Όλα είναι ιδανικά. Βρίσκονται σε ένα υπέροχο νησί με άφθονη τροφή, δίχως την επιτήρηση των ενηλίκων, έτοιμοι να παίξουν όσο θέλουν, όπου θέλουν, όπως θέλουν.
Με τον καιρό όμως τα πράγματα αλλάζουν. Όλοι αρχίζουν να νιώθουν έναν περίεργο «φόβο», κάτι κακό που τους απειλεί. Αυτά τα αποδίδουν στο «θεριό», σε κάποια εξωτερική περίεργη μορφή που τους «επιτίθεται» και τους «καταδιώκει». Μερικοί όμως, όσο περνάει ο καιρός, αρχίζουν να υποψιάζονται πως το «θεριό» δεν είναι κάποια εξωτερική απειλή, αλλά κάτι φολιασμένο μέσα τους που μεγαλώνει…
Παράλληλα με αυτό το γεγονός έχουμε και την προσωπική κόντρα δύο αγοριών, των πιο μεγάλων και δυνατών, γύρω από την «αρχηγεία». Αυτά τα δύο άτομα και η κόντρα τους προσωποποιούν και τον πυρήνα των νοημάτων του βιβλίου:
Ο ένας αντιπροσωπεύει τον πολιτισμό και τη λογική, που εν προκειμένω λέει πως η ομάδα πρέπει να είναι οργανωμένη με συγκεκριμένο «καταμερισμό δουλειάς», που θα αποσκοπεί κύρια στο πώς θα κάνουν κάποιο διερχόμενο πλοίο να τους προσέξει και να τους σώσει.
Ο άλλος κατρακυλάει από την πρώτη στιγμή όλο και περισσότερο στο να σκέφτεται και να δρα βάσει των ενστίνκτων, να επικεντρώνει στην «επιβίωση» της ομάδας. Ξεπερνάει γρήγορα τον παιδικό φόβο για το σκότωμα ζώων και από τη στιγμή που το καταφέρνει, αρχίζει να εκστασιάζεται με αυτή την ιδέα: Το αίμα, το κυνήγι, το να καταφέρνει μαζί με τους συντρόφους του να νικά τη φύση, τον κάνουν να αισθάνεται δυνατός, τόσο δυνατός ώστε να αντιμετωπίζει και το «θεριό»…
Πάνω σε αυτή τη έκσταση όμως αρχίζουν (αυτός και όσοι τον ακολουθούνε) να χάνουν κάθε ίχνος πολιτισμού, κάθε ίχνος λογικής. Οπότε η άλλη ομάδα, με πρώτο και κύριο τον «αρχηγό» της, αρχίζει να τους ενοχλεί, να τους ενοχλεί αφόρητα, να τους θυμίζει ένα «ενοχλητικό» παρελθόν που πρέπει να …αφανίσουνε…
Το κυνήγι ξεκινά!
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=183395&ct=75&dt=09/09/2007
(Συμβολή στην Ιστορία του εργατικού – κομμουνιστικού κινήματος του Μεσοπολέμου (1918 – 1936))
Όπως είχα πει το καλοκαίρι στον Μπρέζνιεφ και στη Βιργινία (μα που χάθηκε αυτή;), από τους σύγχρονους ΚΚΕδες μαρξιστές επιστήμονες μου αρέσουν περισσότερο τα κείμενα του Αναστάση Γκίκα.
Κυρίως εκτιμώ τον τρόπο προσέγγισης των θεμάτων που επιλέγει. Ο Γκίκας πρώτα απ’ όλα είναι ο τύπος του ερευνητή που θα κάτσει να ανακαλύψει και να ξεψαχνίσει όλη την βιβλιογραφία που μπορεί να βρεί γύρω από το εκάστοτε θέμα του, είτε αυτή είναι ιδεολογικά κοντά στις απόψεις του είτε όχι.
Έπειτα, απ’ όσο μπορώ να κρίνω από τη μεριά μου -και επ’ αυτού ευχαρίστως να δεχθώ και αντιρρήσεις- πλησιάζει τις εχθρικές προς τη θέση του απόψεις ως έχουν και δεν τις «παραμορφώνει» πρώτα κόβοντας τα κατάλληλα αποσπάσματα πριν αντιπαρατεθεί μαζί τους.
Άλλο ενα στοιχείο στα κείμενά του που μου αρέσει είναι η σωστή ισορροπία που -κατά τη γνώμη μου- πετυχαίνει ανάμεσα στην αφήγηση της ιστορίας έτσι όπως αυτή προκύπτει από τα ντοκουμέντα και τις αναφορές στις οποίες ανατρέχει από τη μία και στις προφορικές και βιοματικές εν γένει αφηγήσεις από την άλλη. Το συγκεκριμένο φαίνεται και στο έργο του «Οι Έλληνες στη διαδικασία οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ» όπως και σε ετούτο το βιβλίο. Συγκεκριμένα, ο Γκίκας πάντα τις θέσεις στις οποίες καταλήγει στο έργο του τις βασίζει μόνο σε πρωτογενή ντοκουμέντα εάν αυτό είναι εφικτό και σε άλλες μελέτες γύρω από το θέμα προς προσέγγιση. Αφού έχει στηρίξει τη θέση του αποκλειστικά σε τέτοια υλικά, έρχεται και προσθέτει πλούσιες βιοματικές αφηγήσεις, που με αρκετό κόπο φαντάζομαι έχει περισυλλέξει.
Αλλά ας πάω στο βιβλίο. Πρόκειται για μια μελέτη γύρω από το εργατικό-κομμουνιστικό κίνημα στην Ελλάδα του μεσοπολέμου (μέχρι τη δικτατορία του Μεταξά). Σε μεγάλο βαθμό βασίζεται στη διδακτορική του διατριβή με ίδιο θέμα στο πανεπιστήμιο του York.
Πριν μπεί ωστόσο στο συγκεκριμμένο κάνει μια αναφορά σε ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα: Τη μεθοδολογία που χρησιμοποιείται από τους ιστορικούς και ακόμα πιο συγκεκριμένα τη μεθοδολογία που χρησιμοποιείται στην προσέγγιση της ιστορίας του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος.
Ξεκινώντας την προσέγγιση του θέματός του αναφέρεται πρώτα στις υλικές προϋποθέσεις του ελληνικού εργατικού κινήματος και στο πώς αυτές επιρρέασαν τον τρόπο που αναπτύχθηκε η ταξική συνείδηση στην ελληνική εργατική τάξη.
Ακολουθεί μια λεπτομερέστατη ανάλυση των τρόπων με τους οποίους προσπάθησε να επιρρεάσει το ελληνικό κράτος και η ελληνική αστική τάξη την ανάπτυξη της ταξικής συνείδησης, άλλοτε με το μαστίγιο και άλλοτε με το καρότο.
Αφού ολοκληρώνει αυτά, πάει στο κομμουνιστικό κίνημα στην Ελλάδα. Εξετάζονται λεπτομερώς ουσιαστικά όλα τα κορυφαία ζητήματα στην ανάπτυξη αυτού από τα τέλη του 19ου αιώνα ως και τη δικτατορία του Μεταξά:
Όλα αυτά από μόνα τους είναι πάρα πολύ σημαντικά. Αυτό όμως που κάνει κατά τη γνώμη μου το συγκεκριμένο βιβλίο εξαιρετικό είναι πως, αφού ολοκληρώνει την εξέταση όλων των παραπάνω, περνάει στη μελέτη της ανάπτυξης του εργατικού-κομμουνιστικού κινήματος σε δύο συγκεκριμένες περιοχές: Στη Κοκκινιά και στη Καβάλα.
Εδώ μιλάμε πλέον για καταπληκτικές λεπτομέρειες, για παραδείγματα δράσης μέσα στο κίνημα τα οποία είναι επίκαιρα όσο ποτέ:
Απίστευτο, πραγματικά. Και όλα αυτά, για να μην ξεχνιόμαστε, μέσα σε συνθήκες εκδήλωσης παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης μετά το 1929, η οποία έχει επίδραση και στο εμπόριο και στη παραγωγή καπνού της εποχής.
Αυτά εν ολίγοις. Περισσότερα στα σχόλια…
Ένα ανάγνωσμα του τελευταίου μηνός που τέλειωσε πριν καλά καλά αρχίσει.
Μου φάνηκε εντυπωσιακό. Όχι λόγω της γραφής του Λόντον. Για παράδειγμα, μου φάνηκε πολύ πιο ζωντανός, ρεαλιστικός κλπ. ο τρόπος που είναι γραμμένο το «οι άνθρωποι της αβύσσου». Επιπλέον, ο τρόπος και το ύφος που βάζει τον κεντρικό ήρωα του μυθιστορήματος, τον κομμουνιστή ηγέτη Έρνεστ Έβερχαρντ, να επιχειρηματολογεί πολιτικά, σήμερα δε μπορεί παρά να φαντάζει υπερβολικά υπεροπτικός.
Λοιπόν, δεν είναι αυτά τα δυνατά του σημεία.
Αυτά είναι τα εξής κατ’ εμέ:
Πρώτα απ’ όλα η ιδέα (δείτε κι εδώ). Είναι εντελώς ασυνήθιστη για πολιτικά στρατευμένη, κομμουνιστική, λογοτεχνία. Και ειδικά ανθρώπους σαν εμένα που τους έλκει η επιστημονική (όπως και η μη επιστημονική) φαντασία, είναι απλά κορυφαία η σύλληψη. Κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης δε μπορούσα παρά να σκεφτώ παρόμοια με τον rocean, για το πώς θα ήταν η μεταφορά του βιβλίου σε σειρά ή ταινία.
Δεύτερον. Ο τρόπος που καταφέρνει, χωρίς αποκλίσεις, να συνδιάσει το φανταστικό στοιχείο με το άμεσα πολιτικό, καθώς και μέσω της αλληλεπίδρασης αυτών να αφήνει τον αναγνώστη να κάνει τους παραλληλισμούς με την πραγματικότητα, είναι μοναδικός. Τουλάχιστον εγώ δεν έχω ματαξαναδεί κάτι τέτοιο!
Τρίτον, οι υποσημειώσεις! Κρίμα που είναι μόνο τόσες, αλλά πραγματικά μου φάνηκε πολύ σημαντική λεπτομέρεια. Βάζει δηλαδή σε διάφορες έννοιες που υπάρχουν μέσα στο κείμενο από κάτω υποσημειώσεις, οι οποίες είναι υποτίθεται γραμμένες από εκείνους που βρίσκουν το χειρόγραφο Έβερχαρντ στο σοσιαλιστικό μέλλον (μετά από 700 και έχοντας ήδη 400 χρόνια σοσιαλισμό-κομμουνισμό) και απευθύνονται στους αναγνώστες εκείνης της εποχής, ώστε να καταφέρουν να αντιληφθούν έννοιες του καπιταλισμού των αρχών του 20ου αιώνα…
Τέταρτον, η τροπή που παίρνουν τα γεγονότα, οι κοινωνικές συμμαχίες που δημιουργούνται, οι αυταπάτες που δε ξεπερνιούνται, οι αντιδράσεις των εξαθλιωμένων αλλά και των ευνοημένων της εξουσίας είναι αναλυμένες πολύ σωστά και (δυστυχώς) περιγράφουν (αν πάρουμε την αφετηρία της πλοκής) πολύ καλά και την Ελλάδα του σήμερα λ.χ. . Εμένα μου ερχόταν συχνά πυκνά στο μυαλό και τροπή των γεγονότων στην «18η μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη» καθώς διάβαζα το βιβλίο. Και φυσικά ο παραλληλισμός με το σήμερα που δε μπορεί παρά να υπάρχει σε κάθε σελίδα αυτού του βιβλίου.
Πέμπτον, η επιχειρηματολογία του πρωταγωνιστή για την ανάλυση του καπιταλιστικού τρόπου ανάπτυξης. Όπως είπα από την αρχή, δεν ενθουσιάζει (εμένα) το ύφος. Μου φαίνεται πως σήμερα, σε εργαζόμενους που ιδεολογικά δεν έχουν σχέση με τον κομμουνισμό, αυτό το ύφος λειτουργεί απωθητικά. Αλλά το περιεχόμενο της επιχειρηματολίας…
WOW! YEAH! HEY! Ειδικά η ανάλυση στο κεφάλαιο 9 είναι τόσο φρέσκια και επίκαιρη, που θα έκανε τον Υ και τους αριστερούς οικονομολόγους να βάλουν τα συνθήματα και την προτεινόμενη τακτική τους στο χρονοντούλαπο της ιστορίας και να εκτοξεύσουν αυτό προς κάποιον άλλο γαλαξία, αναγνωρίζντας πόσο απαρχαιωμένη -σε σχέση με του Λόντον- ήταν η προσέγγισή τους της σύγχρονης πραγματικότητας. 😀
Τέλος πρέπει να αναφέρω πως δε κατάλαβα γιατί ο Λόντον επιλέγει να τελειώσει έτσι όπως τελειώνει το βιβλίο. Όχι ως προς τον τρόπο, αλλά ως προς το σημείο της πλοκής. Πάνω στο καλύτερο, μπάπ, είσαι και τέρμα… Αν το είχε γράψει σήμερα θα τον κάνανε χρυσό οι καπιταλιστές των media για να γράψει τη συνέχεια (ποιός Χάρυ Πόττερ;;;) , αλλά τότε ήταν μικροί και άμαθοι μάλλον…
Αυτά. Βαρέθηκα να γράφω και περιμένω τα σχόλιά σας. Τσίου.
Έστω και ετεροχρονισμένα βάζουμε την εκπομπή της Ελληνοφρένειας για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου. Αποτελείται απο μια σειρά συγκλονιστικές μαρτυριες για τις αγριότητες των Ναζί και των συνεργατών τους δοσιλόγων, ταγματασφαλιτών και διαφόρων άλλων καθαρμάτων, των πατεράδων και των παππούδων δηλαδή των Χρυσαυγιτών.
Αξίζει να την ακούσει κανείς
Κάθε μήνα παρουσιάζουμε ένα καλλιτέχνη που εκτιμούμε και τον “προκαλούμε” να διαμορφώσει την κεφαλή του Γκράνμα. Αυτό το μήνα το banner μας είναι φιλοτεχνημένο από το Νάσσο Κάππα.
Κάθε εβδομάδα προτείνουμε ένα τραγούδι με ριζοσπαστικοποιημένο και πολιτικό στίχο από τη διεθνή αλλά και την ελληνική μουσική σκηνή. Αυτή τη Παρασκεύη, γυρνάμε το βλέμμα προς τα πίσω και συγκεντρώνουμε όλα τα τραγούδια που έχουμε προτείνει έως τώρα σε ένα μικρό podcast.
Κάθε Παρασκεύη προτείνουμε ένα τραγούδι προς ακρόαση, από τη διεθνή αλλά και την ελληνική μουσική σκηνή, με πολιτικοποιημένο ριζοσπαστικό στίχο. Αυτή τη βδομάδα από τη Κομοτηνή, ο Θανάσης Γκαϊφύλιας μας τραγουδάει ένα από τα πιο προφητικά τραγούδια στην ιστορία της ελληνικής μουσικής.
To «objective-eggs» είναι ένα καινούριο φωτογραφικό fanzine του φωτογράφου Νίκου Ευστρατίου.
Κάθε Παρασκεύη προτείνουμε ένα τραγούδι προς ακρόαση, από τη διεθνή αλλά και την ελληνική μουσική σκηνή, με πολιτικοποιημένο ριζοσπαστικό στίχο. Αυτή τη βδομάδα τραγούδι από την Αγγλία αυτή τη φορά και τους Asian Dub Foundation. This land is not for sale
Granma shares
Γκράνμα 
τα σχολια σασ