Tί εργατικό κίνημα έχουμε ανάγκη σήμερα;

(Το κείμενο αυτό είναι λειψό. Ωστόσο, επειδή δε μπορώ να ασχολούμαι περισσότερο με το συγκεκριμένο, το ανεβάζω έτσι…)

 

Πριν κάποιες βδομάδες βρέθηκαν σε ένα μεζεδοπωλείο του κέντρου των Αθηνών ο Άθλιος, ο Κραφτ, ο Υ, ο Αντώνης και ο Μέλιτον Καντάρια.

Έγινε άφθονη συζήτηση μετά άφθονης ρακής.

Μέσα σε αυτή τη συζήτηση κάποια στιγμή ο Μέλιτον είπε το πόσο σημαντική είναι και πόσο έχει βοηθήσει το ΚΚΕ η απόφαση της συνδιάσκεψης που έκανε την άνοιξη του 2010 για τη δουλειά στο εργατικό κίνημα.

Επειδή κι εγώ τη θεωρώ μιας πάρα πολύ σημαντική απόφαση (προσωπικά όμως δε μπορώ να μεταφέρω την ίδια αισιοδοξία με εκείνον όσον αφορά την υλοποίησή της, πράγμα που μπορεί να οφείλεται βεβαίως σε έλλειψη εικόνας…), πρέπει να ξεκαθαρίσω πως τη δουλειά που γίνεται στο εργατικό κίνημα, το “γιατί ΠΑΜΕ” (και όχι πρωτοβάθμια π.χ.), τη βλέπω υπό το πρίσμα αυτής της απόφασης.

Τί έβαλε σαν κύριο η απόφαση αυτή;

Πως οι οικονομικοί αγώνες, οι αγώνες για την ανάσχεση της επίθεσης κτλ. μπορούν να έχουν σήμερα μόνο πολύ εφήμερα αποτελέσματα.

Πως ο στόχος για λαϊκή εξουσία και οικονομία πρέπει πλέον να μπει άμεσα σε συζήτηση, μέσα στο κίνημα της εργατικής τάξης.

Πως η ανατροπή των συσχετισμών στο εργατικό κίνημα δε σημαίνει απλά την αλλαγή πορείας των συνδικάτων προς μια πιο συνεπή διεκδικητική κατεύθυνση, προς κατεύθυνση μη συνεργασίας με την εργοδοσία, αλλά σημαίνει να μπει η εργατική τάξη μπροστά στην πάλη για τη δική της εξουσία.

 

Με αυτό τον μπούσουλα ως δεδομένο, πρέπει να πω ότι διαφωνώ με το ποστ του prop. Όχι στο ότι είναι λάθος όσα λέει, αλλά για μένα δεν είναι αυτό το κύριο.

 

Ναι, το ΠΑΜΕ δρα στο εργατικό κίνημα ΚΑΙ σαν ένα συντονιστικό πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων σωματείων.

Ναι, οι διαδικασίες του είναι δημοκρατικές και δεν είναι a priori δεδομένη η κυριαρχία του ΚΚΕ σε αυτό.

Ναι, υπάρχει μια “κυριαρχία της αναρχίας” στην εξωκοινοβουλευτική αριστερά, η οποία έχει να κάνει και με την κοινωνική σύνθεση όσων κινουνται σε αυτούς τους χώρους.

Ναι, σε ένα βαθμό ο τρόπος που (φαίνεται να) δομούνται τα “πρωτοβάθμια” θυμίζει το Μαούνη ’06 και το Φλεβάρτη ’07 και τον τότε “συντονισμό των καταλήψεων”.

Αλλά κατ’ εμέ αυτά είναι, ξαναλέω, δευτερεύοντα.

Κύριο είναι το εξής:

Όπως έλεγε και η Ρόζα στο “μεταρρύθμιση ή επανάσταση”, τα σωματεία είναι κάτι σαν “συνεταιρισμοί που πουλούν το εμπόρευμα εργατική δύναμη”. Βεβαίως αυτή τους η δράση δε χρειάζεται να είναι μονοδιάστατη, μπορεί να έχει χίλιες δυο πλευρές και προεκτάσεις, αλλά δεν μπορεί να ξεφύγει από το γεγονός πως δρουν μέσα στα πλαίσια του σημερινού συστήματος, είναι κομμάτι του και δε μπορούν να πάνε το εργατικό κίνημα μέχρι την ανατροπή του. Και από αυτό δεν ξεφεύγουν ούτε τα πιο ταξικά σωματεία, είτε είναι στο “συντονισμό” είτε είναι στο ΠΑΜΕ.

Από αυτό όμως το γεγονός δεν ξεφεύγουν ούτε οι κάθε είδους “συντονισμοί σωματείων”, όπως αυτός των “πρωτοβάθμιων”. Και δε θα ξέφευγε ούτε το ΠΑΜΕ, αν ήταν τέτοιος…

Δεν είναι όμως τέτοιος! Αυτό είναι το θέμα…

Τί (πρέπει να) είναι το ΠΑΜΕ; (Πρέπει να) Είναι μια εργατική οργάνωση που έχει σαν στόχο τη λαϊκή εξουσία και οικονομία, απλά και καθαρά. Και τη παρέμβασή του σε συνδικαλιστικό επίπεδο, από το πιο μικρό και πρωτοβάθμιο σωματέιο εως και το πιο μεγάλο δευτεροβάθμιο ή τριτοβάθμιο όργανο (πρέπει να) τη βλέπει σαν ΜΕΡΟΣ της δράσης του.

Δεν είναι τυχαίες οι παρενθέσεις.

Υπάρχει μεγάλη αδυναμία ως προς αυτό. Δεν είναι εύκολο, ειδικά σε μια περίοδο που όλοι καίγονται για το άμεσο, να το κάνεις πράξη το παραπάνω (το παράδειγμα του Αντώνη με τα «Ατλάντικ» κατά τη διάρκεια της ρακοποσίας ήταν χαρακτηριστικό). Και από τη μεριά μου καλώ τον καθένα εδώ, ειδικά όσους είναι κοντά στο ΚΚΕ, να μας κάνει άφθονη κριτική, να διατυπώσει όσες προτάσεις θέλει ως προς αυτό το ζήτημα.

Παρά τις αδυναμίες όμως, υπάρχει κάτι που πρέπει όλοι εδώ μέσα να σκεφτούνε: Πως το ΠΑΜΕ εξ αρχής φτιάχτηκε με αυτό το σκοπό (του καταλύτη για να γίνει η πάλη των εργατών πάλη κατά του συτήματος), πως αυτό είναι στο DNA του.

Και με αυτή την έννοια “το χειρότερο ΠΑΜΕ είναι χίλιες φορές ριζοσπαστικότερο από τον καλύτερο συντονισμό σωματείων” 😀 .

Κατά βάση βλέπετε συμφωνώ με την “Κόκκινη Ορχήστρα” (άσχετα αν μετά του γαμάει τη μάνα) όταν λέει “Οι κρίσιμες ημερομηνίες είναι μπροστά μας. Ας σκεφτούμε τι πρέπει να κάνουμε όταν ο “λαός” βρεθεί στο δρόμο, χωρίς απεργία της ΓΣΕΕ, απλά γιατί δεν υπάρχουν λεφτά για να πληρωθούν οι μισθοί, ή γιατί δεσμεύτηκαν οι καταθέσεις. Ας σκεφτούμε τι θα κάνουμε όταν 1 εκ. άνεργοι δεν θα βλέπουν μπροστά τους.“

Ας μου πει λοιπόν κάποιος, τί θα έχει να προσφέρει, σε ριζοσπαστική κατεύθυνση, σε μια τέτοια χρονική στιγμή, ένας “συντονισμός σωματείων”, όσο καλοπροαίρετος κι αν είναι.

Θα είμαι ξεκάθαρος. Πολύ λίγα.

Ενώ μια εργατική οργάνωση που εδώ και μια δεκαετία φροντίζει να αναπτύσσεται με τα ίδια κεντρικά αιτήματα σε κάθε χώρο δουλειάς που φτάνει, που διακηρύσσει (;) ανοιχτά σε όλους αυτούς τους χώρους την ανάγκη για ΝΑ ΠΑΡΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ, μπορεί να δώσει πολλά. Πάρα πολλά πιστεύω.

Για μένα εκεί είναι το ζουμί.

 

Θα πάω όμως και σε άλλα θέματα, μιας και συζητάμε ευρύτερα για το εργατικό κίνημα.

 

α. Επιχειρησιακά ή κλαδικά σωματεία;

Νομίζω είναι ξεκάθαρο. Κλαδικά, κλαδικά, κλαδικά ΑΝΑ ΝΟΜΟ, μακριά ακόμα και από το διαχωρισμό σε δημόσιο & ιδιωτικό τομέα, με παράλληλη προσπάθεια αυτά να στήνουν σωματειακές επιτροπές σε κάθε εταιρεία του κλάδου, να στήνουν παραρτήματα σε όσο το δυνατόν περισσότερες περιοχές (λ.χ. Παράρτημα του συνδικάτου εμποροϋπαλλήλων Αθήνας στο Περιστέρι). Κλαδικά, γιατί οι αναδιατάξεις και οι εξαγωρές στην αγορά, ειδικά σήμερα, είναι συνεχείς, και δε μπορείς να βασίζεσαι σε ένα επιχειρησιακό που σήμερα είναι, αύριο δεν είναι. Κλαδικά γιατί καλλιεργούνε το πνεύμα της ενότητας ανάμεσα στους εργαζόμενους που δουλεύουν στους ίδιους χώρους, ανεξάρτητα από την ειδικότητα και τις εργασιακές σχέσεις του καθενός.

Σε αυτά τα πλαίσια είναι γεγονός πως το ΠΑΜΕ έχει κάνει τα τελευταία χρόνια κάποια βήματα (π.χ. Ένωση των σωματείων επισιτισμού & τουρισμού στην Αττική, μετατροπή του σωματείου καθηγητών ξένων γλωσσών στα φροντιστήρια «Βύρωνας» σε σωματείο όλων των εργαζομενων στην ιδιωτική εκπαίδευση, ίδρυση του σωματείου όλων των εργαζομένων σε εταιρείες του Χρηματοπιστωτικού Τομέα, δημιουργία ενός και μόνο Σωματείου ΟΤΑ Αττικής, σκέψη στο ΠΑΜΕ Εκπαιδευτικών για ένα ενιαίο εκπαιδευτικό σωματείο (πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας, δημόσιας, ιδιωτικής,φροντιστηριακής) ανα νομό κ.ά.).

Προκύπτει βεβαίως σε τέτοιες περιπτώσεις το ζήτημα του τρόπου. Διότι η κατεύθυνση είναι σαφώς σωστή, το ζήτημα είναι όμως να μην φτάνεις, εκτός κι αν δε γίνεται διαφορετικά, σε ξεχωριστά εργατικά σωματεία στη βάση.

Πρέπει να καταννοήσουμε το πόσο σημαντική και αναντικατάστατη είναι η αντιπαράθεση που υπάρχει, ιδιαίτερα σε περιόδους κινηματικής ανόδου, στα πλαίσια πρωτοβάθμιων συνδικαλιστικών οργάνων, πόσο μπορεί να βοηθήσει όλους τους εργαζόμενους που συμμετέχουν, ανεξαρτήτου πλευράς, στην εκάστοτε αντιπαράθεση.

Με αυτή την έννοια θαρρώ πως, όσον αφορά αυτή την πτυχή, της οργανωτικής αναδιάταξης σε συνδικαλιστικό επίπεδο, μπορούν και πρέπει να προηγούνται των ιδρύσεων σωματείων και παρόμοιων ενεργειών συνεχή καλέσματα προς κάθε ενδιαφερόμενο συνδικαλιστικό χώρο και κάθε ήδη υπάρχον σωματείο του εκάστοτε κλάδου για συμμετοχή σε αυτό, πόσο μάλλον εαν αυτοί υποστηρίζουν πως “πρέπει να πάμε σε κλαδικά σωματεία”. Εαν πάλι ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΡΙΑ ΑΥΤΩΝ υπάρξει άρνηση, πρέπει αυτή να καταγγέλεται και να αξιοποιείται καταλλήλως.

 

β. Για τις Σ.Σ.Ε.

Το καλοκαίρι, όταν το ΣΕΦΚ (η πλειοψηφία του οποίου δεν είμαι βέβαιος αν πρόσκειται σε ΣΥΡΙΖΑ ή ΑΝΤΑΡΣΥΑ, σίγουρα πάντως συμμετέχει στα “πρωτοβάθμια”) υπέγραφε την ίδια ΣΣΕ με αυτή που υπέγραψε και η ΓΣΕΕ, δε μπορούσα παρά να γελάσω και να ειρωνευτώ.

Το ίδιο το σωματείο υπεραμύνθηκε πως “καλύτερα αυτή η σύμβαση, παρά να ξεκινήσει η χρονιά χωρίς καμία και οι εργαζόμενοι να μείνουν ακάλυπτοι”.

Ε λοιπόν, πρέπει να καταλάβουμε πως ο συνδικαλισμός με αυτή τη λογική τέλειωσε. Όχι γιατί έτσι θέλει το ΚΚΕ, αλλά γιατί αυτή είναι η πραγματικότητα.

Χίλιες φορές σήμερα κάθε σωματείο να πάει σε σειρά κινητοποιήσεων για ανθρώπινες συμβάσεις και να αφήσει τα μέλη του “ακάλυπτα”, αφού η παλιά σύμβαση δε θα ισχύει, παρά να υπογράφει με τέτοιο τρόπο τέτοιες συμβάσεις.

Να κοιτάξουμε επιτέλους γύρω μας όσοι ακόμη προβάλουμε τέτοιες δικαιολογίες. Με τέτοια ανεργία, προσφορά εργασίας και τις κεντρικές νομοθετικές ενέργειες της κυβέρνησης, ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΕ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΕ ΜΑΖΙΚΟΥΣ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΠΟΥ ΕΓΙΝΑΝ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΕΠΙΤΕΥΧΘΕΙ, ΕΙΝΑΙ ΚΕΝΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ.

Ποιός εργαζόμενος σήμερα, ο οποίος δεν έχει συμμετάσχει σε αγώνα για την υπογραφή της σύμβασής του, ο οποίος δεν έχει ιδέα πώς επετεύχθη αυτή, ο οποίος δεν έχει ιδέα από το τί μπορεί να πετύχει ένας εργατικός αγώνας, κάτω από τη πίεση της απόλυσης κ.ά. Δε θα συναινέσει, ευχαριστώντας μάλιστα, στην κατάργησή της; Κανένας.

Αντίθετα, εγώ δε μπορώ να φανταστώ έναν κλάδο που θα έχει πάει σε συνεχιζόμενους μαζικούς αγώνες για την υπογραφή σοβαρής αύξησης και στον οποίο, ακόμα και να μην πετύχει το αντίστοιχο σωματείο να υπογράψει κάτι το ικανοποιητικό, οι εταιρίες του θα πάνε εύκολα σε μειώσεις μισθών ή/και μαζικές απολύσεις. Ο φόβος, και μόνο αυτός, φυλάει τα έρμα.

 

γ. Για τον “συντονισμό πρωτοβάθμιων σωματείων”

Γενικά, ο συντονισμός αυτός χρεώνεται και θεωρείται ως ένα “σχήμα”, στο οποίο συνεργάζονται δυνάμεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, των συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ, του ΣΥΝ και του α/α χώρου.

Κατά μία έννοια είναι η κινηματική τακτική που έχει επιλέξει το μεγάλο κομμάτι της πέραν του ΚΚΕ αριστεράς μπροστά στα αδιέξοδα που βίωνε με την είσοδο της Ελλάδας στην κρίση.

Μιλάω κυρίως για τον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος έχει γίνει ένας τεράστιος ιδεολογικός αχταρμάς τα τελευταία χρόνια. Με την είσοδο στην κρίση και την πρώτη ομοβροντία αντιλαϊκών μέτρων, ξέροντας πως ακολουθούν και πολύ χειρότερα, ο χώρος αυτός βρέθηκε κινηματικά μπροστά σε ένα μεγάλο πρόβλημα. Η μέχρι εκείνη τη στιγμή τακτική του (ενωτικοί αγώνες μαζί με τις ξεπουλημένες ηγεσίες, κριτική (κάποτε και σκληρή) σε αυτές, καταγγελία της τακτικής του ΠΑΜΕ που δρα μακριά από τους συμβιβασμένους) ήταν πλέον τελειωμένη. Όσος κόσμος θα κινητοποιούνταν ήταν φανερό πως, αν δεν άλλαζε κάτι, θα στρεφόταν στο ΠΑΜΕ. Έτσι επιλέχθηκε η τακτική των “πρωτοβάθμιων”, η οποία όσο πάει, λόγω και τις πίεσης του κόσμου που κινητοποιείται, ξεχωρίζει σταδιακά από αυτή της ΓΣΕΕ.

Η στάση της ΑΝΤΑΡΣΥΑς είναι κάπως διαφορετική περίπτωση, αφού κομμάτια της, ειδικά το ΝΑΡ, νομίζω πως εδώ και 3 χρόνια προσπαθούσαν να στήσουν κάτι τέτοιο. Προφανώς θα είχαν ελάχιστη επιτυχία οι κινήσεις τους, αν δεν υπήρχε ταυτόχρονα η οικονομική κρίση και η κρίση (με τις αντίστοιχες φυγόκεντρες τάσεις) στον ΣΥΡΙΖΑ.

Βεβαίως έπαιξε μεγάλη σημασία στο πάντρεμα όλων αυτών η κοινή δράση και σύμπνυά τους τα τελευταία χρόνια, κυρίως στο φοιτητικό κίνημα (με τους πρωταγωνιστές του τότε να ναι σήμερα νέοι εργαζόμενοι) και γενικά στη νεολαία με τον Δεκέμβρη του 08, αλλά και σε εκπαιδευτικούς, μηχανικούς κ.ά.

Το ζήτημα που έχει για μένα ενδιαφέρον είναι “πού μπορεί να πάει αυτός ο συντονισμός”; Σε όσους βλέπουν πως υπάρχει ανάγκη “να κάτσουν κάτω τα “πρωτοβάθμια” και το ΠΑΜΕ και να τα βρούνε” εγώ θα έλεγα πως όχι, δεν είναι τώρα η στιγμή γι αυτό.

Τα “πρωτοβάθμια” αυτό που εκφράζουν είναι η σημερινή τάση της ρεφορμιστικής αριστεράς, καθώς και ΕΝΟΣ ΜΕΡΟΥΣ του πιο μορφωμένου και επιστημονικά καταρτισμένου κομματιού της Ε.Τ. Για αγώνα. Αγώνα μακριά και από τις συμβιβασμένες συνδικαλιστικές διοικήσεις, αγώνα μακριά και από το ΚΚΕ όμως.

Αυτά είναι λίγο πολύ σταθερά. Η παράμετρος όμως που αλλάζει και θα δείξει ποιό θα είναι το μέλλον των “πρωτοβάθμιων” είναι το πού θα στραφούν οι εργαζόμενοι εκείνοι που μέχρι σήμερα ήταν εγκλωβισμένοι κυρίως στη ΠΑΣΚΕ αλλά και στη ΔΑΚΕ, ή δε συμμετείχαν ποτέ σε κινητοποιήσεις και στο συνδικαλισμό γενικώς.

Επ’ αυτού γίνεται διαπάλη αυτή τη στιγμή.

Για αυτό το κόσμο το πιο απλό είναι να πάει, εαν πάρει απόφαση να ξεκολλήσει από εκεί που είναι, στα “πρωτοβάθμια”. Δεν απαιτείται κάποια ιδιαίτερη ρήξη με την μέχρι τώρα κοσμοαντίληψή του (απλώς την αυθόρμητη αντίσταση στο μνημόνιο του ζητάνε), ο φιλελευθερισμός δίνει και παίρνει, ακόμα και χωροταξικά την μέρα των απεργιών είναι πιο κοντά 😀 …

Αλλά και το ΠΑΜΕ έχει τα δικά του “ατού”: Είναι μέσα σε πολύ περισσότερους χώρους, έχει πολύ μεγαλύτερη εμπειρία στο πώς να δράσει σε διάφορες περιπτώσεις και, κυρίως, έχει καταξιωθεί στα μάτια μεγάλης μερίδας ακόμη και αυτών των εργαζομένων, ως ο αγωνιστικός πόλος στο εργατικό κίνημα.

Πού θέλω να καταλήξω;

1. Εαν μεγάλα κομμάτια αυτών των εργαζομένων ή/και ολόκληρα σωματεία αρχίσουν να πικνώνουν τις γραμμές του ΠΑΜΕ, με τα “πρωτοβάθμια” να μένουν λίγο-πολύ ως είναι αριθμητικά, προβλέπω διάσταση απόψεων και διάλυση του εγχειρήματος των πρωτοβάθμιων, με κάποιους μετέπειτα να έρχονται και προς το ΠΑΜΕ.

2. Εαν πικνώσουν σημαντικά οι γραμμές των πρωτοβάθμιων, τότε θα μιλάμε σαφώς για ενίσχυση των καθαρά σοσιαλδημοκρατικών απόψεων μέσα στους κόλπους τους, πράγμα που θα φέρει και αντίστοιχη διαπάλη. Όπου και να καταλήξει -ΤΟΤΕ- αυτή η διαπάλη, θα χρειαστεί να επανεξεταστεί πιστεύω -ΤΟΤΕ ξαναλέω- η στάση του ΠΑΜΕ απέναντί τους, καθώς σε τέτοια περίπτωση θα μιλάμε πλέον για τα “πρωτοβάθμια” ως μιας υπολογίσιμης και με ξεκαθαρισμένο πλέον προσανατολισμό δύναμης μέσα στο εργατικό κίνημα.

Όπως και να ‘χει, το μέλλον θα δείξει η τακτική ποιανού θα επικρατήσει.

ΣΗΜΕΡΑ όμως το σημαντικό είναι, ο καθένας με την τακτική που θεωρεί σωστή και τα ανάλογα επιχειρήματα, να προσπαθήσει να τραβήξει αυτόν τον κόσμο στον αγώνα.

Το ποιόν θα “ακολουθήσει” ΑΥΤΟΣ ο κόσμος θα κρίνει και την επικράτηση της μίας ή της άλλης τακτικής στο εργατικό κίνημα.