Κάπως καθυστερημένα λόγω φόρτου εργασίας, ποστάρω την ανταπάντηση του μαρξιστή καθηγητή πολιτικής επιστήμης Γιώργου Ρούση στον προφορικό σχολιασμό από την Αλέκα Παπαρήγα της παρέμβασης του στον προσυνεδριακό διάλογο.
Για λόγους που δε θα κρίνω (εκτεταμένη συζήτηση είχε γίνει εδώ: http://a8liothtes.wordpress.com/2008/11/04/dialog-sosialism20th/#comments) το κείμενο δε δημοσιεύτηκε στο Ριζοσπάστη. Αν και νομίζω ότι έχει ήδη αναρτηθεί σε διάφορες ιστοσελίδες, το δημοσιεύω και στο Γκράνμα, καθώς θεωρώ ότι θέτει κάποια επιπλέον ζητήματα και προάγει τον ουσιαστικό (αν και συγκρουσιακό) διάλογο. Ευχαριστώ τον καθηγητή που μας έστειλε το κείμενο.
Απαραίτητα για την κατανόηση της δευτερολογίας του είναι:
– Η πρώτη του παρέμβαση στον προσυνεδριακό: http://www1.rizospastis.gr/wwwengine/story.do?id=4793585
– Ο προφορικός σχολιασμός της από την Αλέκα Παπαρήγα: http://www1.rizospastis.gr/page.do?publDate=6/11/2008&id=10267&pageNo=15&direction=-1
Χρήσιμο είναι να διαβαστεί και η κριτική των απόψεων του Γ. Ρούση από τον Ανδρέα Σκαμπαρδώνη: http://www1.rizospastis.gr/story.do?id=4803846&publDate=9/11/2008
Παρακαλώ συμπληρώστε με όποιο σχετικό κείμενο πιθανώς μου διαφεύγει.
Τη δευτερολογία του καθηγητή μπορείτε να βρείτε εδώ μαζί με κάποια σχόλια μου στο τέλος.
Για σ. Στέφανο Λουκά
Αγαπητοί σύντροφοι,
Σας στέλνω έναν όσο γίνεται πιο σύντομο σχολιασμό της αναφοράς της σ. Αλέκας στην παρέμβαση μου για το θέμα του σοσιαλισμού, η οποία έγινε στην ομιλία της στην Πάτρα και δημοσιεύτηκε στον σημερινό Ριζοσπάστη. Ελπίζω να συμφωνείτε ότι ο προσωπικός χαρακτήρας της της εν λόγω αναφοράς μου δίνει το δικαίωμα να ζητώ από την εφημερίδα τη δημοσίευση του σύντομου αυτού σχολίου μου.
Συντροφικά
Γιώργος Ρούσης
Ορισμένα σύντομα σχόλια σχετικά με το σχολιασμό της παρέμβασης μου από την σ.γγ της ΚΕ του Κόμματος κατά την ομιλία της στην Πάτρα της 5/11/2008.
1.Το ύφος της παρέμβασης μου είναι αντανάκλαση της αγωνίας και του ειλικρινούς πόνου που μου προκάλεσε η Θέση του Κόμματος απέναντι στην σταλινική περίοδο και δη απέναντι στα εγκλήματα κυρίως της περιόδου 36-38.
2.Κατηγορούμαι ότι κάνω λόγο για σταλινικό Κόμμα δίχως πουθενά στην παρέμβαση μου να αναφέρω κάτι τέτοιο. Αντίθετα το ότι το ΚΚΕ δεν πρέπει να αποκαλείται ούτε λενινιστικό, που είπε η σ.Αλέκα αυτό είναι πράγματι εντυπωσιακό και καινούργιο !!!
3.Η επιμονή στην μονόπλευρη κριτική του “υπαρκτού” μόνον από τη σκοπιά της οικονομίας και δη της κολεκτιβοποίησης την οποία είχα επισημάνει, συνεχίζεται και στην εν λόγω παρέμβαση της σ. Αλέκας . Ε λοιπόν εγώ συνεχίζω να λέω πως αυτό δεν φτάνει για να λέμε ότι είχαμε σοσιαλισμό, και ότι οι διώξεις όχι δα των τσιφλικάδων και των κουλάκων, αλλά των απλών εργατών και κομμουνιστών δεν ήταν σοσιαλιστικές!!!!
4. Πως οι οπορτουνιστές από τους οποίους ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση η οποία και οδήγησε στην “αντεπανάσταση” λειτουργούσαν σαν επαναστάτες στις περιπτώσεις της Ουγγαρίας ,της Τσεχοσλοβακίας κλπ είναι ένα ερώτημα-αντίφαση στο οποίο το Κόμμα καλείται να απαντήσει.
5. Το “δεν έχουμε βιβλιογραφία” για τις δίκες της Μόσχας κλπ σταλινικά εγκλήματα, ας το αφήσω καλύτερα ασχολίαστο. Τον γνωστό αντισοβιετικό Μαρτένς πάντως τον βρήκαμε, τον εκδώσαμε και παραπέμπουμε μόνον σε αυτόν, ενώ την εισήγηση στο 20ο, τις παραπομπές σε αρχειακό υλικό παλιότερων σχετικών εκδόσεων της ΣΕ, αλλά και δικές μας παλιότερες κομματικές αποφάσεις όπως πχ της 5ης Ολομέλειας της ΚΕ του Οκτώβρη του 1963….και τόσα άλλα, τα ξεχάσαμε, όπως ξεχάσαμε πχ πόσα συνέδρια του ΚΚΣΕ έγιναν από το 1939 έως το 1952.
6.Η ασκούμενη στο Στάλιν κριτική για τη μορφή των Σοβιέτ ή για την διάλυση της Διεθνούς δεν απαλλάσσει το Κόμμα από την υποχρέωση του να ασκήσει κριτική και σε άλλες πτυχές της ίδιας περιόδου.
7.1 Η ταξική πάλη όπως και οι ίδιες οι ταξικές αντιθέσεις – όπως αναφέρω στην παρέμβαση μου είχαν , κατά τον ίδιο τον Στάλιν εξαφανιστεί στην ΕΣΣΔ το 36, οπότε και ξεκίνησαν οι μαζικές διώξεις.
7.2 Γενικότερα, ο σοσιαλισμός δεν είναι βεβαίως “φόρουμ ή σεμινάριο” όπως ειρωνικά μου χρεώνει ότι υποστηρίζω η σ. γραμματέας, αλλά όπως υποστηρίζουν οι κλασικοί, περίοδος άμβλυνσης και όχι όξυνσης της ταξικής πάλης, περίοδος απονέκρωσης και όχι ενίσχυσης του κράτους.
8.Η δική μου θέση, ακολουθώντας και ως προς αυτό, την από τον Λένιν αντιμετώπιση τους , είναι ότι ακόμη και όποιους κρίνουμε σαν οπορτουνιστές δεν τους αντιμετωπίζουμε αλλοίμονο με εκτοπισμούς και πόσο μάλλον με εκτελέσεις όπως ο Στάλιν .
9.Το «έγιναν ακρότητες; Εγώ σου λέω μπορεί να έγιναν ». Το αφήνω ασχολίαστο παρόλο που οι Σοβιετικοί, αλλά και το δικό μας Κόμμα έχουν πει για αυτά και εμείς επιμένουμε να τα αγνοούμε.
10. Δυστυχώς η παρέμβαση της σ. γγ επιβεβαιώνει καθ’όλα τις εκτιμήσεις της αρχικής μου παρέμβασης.
Συντροφικά,
Γιώργος Ρούσης
———–
Ορισμένα σχόλια
Παρά τη συναισθηματική φόρτιση του Γ.Ρούση – η οποία πιστεύω ότι οφείλεται σε μια βαθιά και ειλικρινή ανησυχία του για την προοπτική του κομμουνιστικού κινήματος – οι απόψεις του βασίζονται σε επιστημονική μελέτη και ανάλυση μιας ζωής. Μπορεί κανείς να διαφωνεί ή να συμφωνεί μαζί τους λιγότερο ή περισσότερο, αλλά αξίζει να τις πάρει σοβαρά και να τις εξετάσει με αντίστοιχα επιστημονικό τρόπο. Ο Γ. Ρούσης είναι από τους ελάχιστους συνεπείς μαρξιστές ακαδημαϊκούς στην Ελλάδα στον τομέα της πολιτικής θεωρίας και κατα τη γνώμη μου αν ο μαρξισμός έχει σήμερα κάποια επιρροή στην Ελλάδα, τότε έχει κι αυτός βάλει το λιθαράκ του.
Νομίζω ότι οι απόψεις του δεν έτυχαν μιας επιστημονικής αντιμετώπισης στο λόγο της Αλέκας. Το ‘δεν είμασταν εκεί για να ξέρουμε’ δε φανερώνει μια σοβαρή προσέγγιση του ζητήματος που είχε τεθεί (οι ακρότητες της σταλινικής περιόδου). ‘Ήταν μόνο μια προφορική ομιλία’ λένε κάποιοι. Δεν άξιζαν οι απόψεις του Γ. Ρούση λοιπόν μια πιο προετοιμασμένη, γραπτή ίσως απάντηση; Αφού τα ερωτήματα ούτως ή άλλως τίθενται. Εάν υπάρχει κάποιο πιο προσεγμένο κείμενο και μου έχει διαφύγει, παρακαλώ καταχωρείστε το.
Μετά δε θεωρώ γόνιμο τον τρόπο διαλόγου στην άλλη απάντηση στο Γ. Ρούση που έχω υπόψη μου, δηλαδή αυτή του Ανδρέα Σκαμπαρδώνη. Πριν αρχίσει την εξέταση ή συγκεκριμένη άρνηση των απόψεων του κ. Ρούση του εξαπολύει ένα ολόκληρο υβρεολόγιο απόκαλώντας τον ‘μικροαστό διανοούμενο’, ‘θιασώτη του «δυτικού μαρξισμού»’ (οποίο αμάρτημα ο δυτικός μαρξισμός! Μάλλον όλοι οι δυτικοί είναι οπορτουνιστές λόγω γονιδίων ), και ‘ενός περιθωριακού αντιλενινιστικού ρεύματος που συμπλέει ντροπαλά με τον τροτσκισμό’ και τις απόψεις του ‘ρεκάσματα συρφετού’. Δε προσπαθεί δηλαδή να προβάλει αντιθέσεις στις θέσεις του Ρούση η να καταδείξει ποια είναι στην ουσία η διαφωνία τους, αλλά πρώτα από όλα να ξεγυμνώσει τον Ρούση από το κύρος του κολλώντας του όποιες ετικέτες θεωρεί πιο χρήσιμες για το τσουβάλιασμα του (αντιλενινιστής, τροτσκιστής, συρφετός κλπ.).
Μετά τον καλέι να ‘εξηγήσει γιατί εκθείαζε τον γκορμπατσοφισμό’. Μάλλον τον καλύπτει η απάντηση του ίδιου ερωτήματος από τις Θέσεις της Κ.Ε. (θέση 30). Γιατί ο ίδιος λόγος που επικαλείται το ΚΚΕ (δηλαδή ότι εκτίμησε τότε ‘ότι πρόκειται για πολιτική μεταρρυθμίσεων προς όφελος του σοσιαλισμού’) να είναι αρκετός για το ΚΚΕ αλλά όχι για τον Ρούση?
Τέλος, υποβιβάζει το ζήτημα του ποιοι και γιατί δολοφονήθηκαν τη δεκαετία του ’30 από τη σοβιετική εξουσία σε ‘πτωματολογία’. Με την ίδια λογική και οι Έλληνες δεξιοί θα μπορούσαν να μιλούν για πτωματολογία όταν μιλάμε για τους σφαγμένους των Χιτών κατά τις δύο φάσεις του εμφυλίου.
Γιατί ένα σύχγρονο κομμουνιστικό κόμμα να μη το ενδιαφέρει ποιοι και γιατί σκοτώθηκαν, ποιο ήταν το μέγεθος των υπερβολών και γιατί αυτό συνέβει, καθώς και τι επιδράσεις είχε αυτό στην μετέπειτα οικοδόμηση του σοσιαλισμού; Γιατί να φοβάται να το κάνει αυτό; Για να μη το ‘χρησιμοποιήσει η αντίδραση’; Όποιος δε ξεκαθαρίζει τους λογαριασμούς του με το παρελθόν, δεν έχει μέλλον λέω εγώ. Γιατί όποιος θέτει το ερώτημα αυτό πρέπει να σταμπάρεται ως ‘αντι-λενινιστής’ και ‘αντικομματικός’?
Δε σκόπευα να γράψω τόσα πολλά, αλλά συνεπάρθηκα. Αναμένω τα σχόλια σας.
Γκράνμα 
Δυο λόγια αν μου επιτρέπεις, έχω άλλωστε κάνει αρκετά ποστ στο μπλογκ μου …
1. Σκόπιμα ή όχι η λεγόμενη «σταλινολογία» αποπροσανατολίζει την συζήτηση που το κύριο είναι να συζητάμε για τον Σοσιαλισμό !
2. Φυσικά και ο καθένας (και ο Ρούσης) έχει δικαίωμα να λέει τις απόψεις του – τις είπε – ο Ριζοσπάστης δεν είναι κανένα … «περιοδικό» για να βγάζει ο καθένας τα εσώψυχά του ! Άλλωστε ο συγκεκριμένος κύριος έχει πρόσβαση και σε άλλα μέσα !
3. Διαφορετικές απόψεις έχουν πολλοί και για διάφορες πτυχές της πρώτης οικοδόμησης του Σοσιαλισμού στον 20ο αιώνα, ο Ριζοσπάστης δεν θα γίνει «πεδίο» αντιπαράθεσης όλων αυτών !
4. Πραγματικά έχει μεγάλη σημασία για την αφετηρία που έχει κάποιος που προβάλλει τις απόψεις του και μάλιστα γραπτώς στην κρίση του κοινού. Παίζει ρόλο αν ο στόχος είναι να βοηθήσει, να συμβάλλει στην καλύτερη ερμηνεία των γεγονότων, στην καλυτέρευση του Κινήματος ή απλά θέλει να εξωτερικεύσει τις αντιπάθειές του, τις εμμονές του ή ακόμα ακόμα και τις εμπάθειές του !
5. Το να πατάς σε μη επιστημονική βάση, βαφτίζοντας αυθαίρετα και χωρίς αποδείξεις κάποια γεγονότα της πιο μαύρης καπιταλιστικής προπαγάνδας (ΕΠΑ, Σολζενίτσιν, Τρότσκι κλπ.) ως «εγκλήματα», «δολοφονίες» κλπ. και πάνω εκεί να «χτίζεις» μια ολόκληρη επιχειρηματολογία, για μένα, είναι τουλάχιστον αστεία υπόθεση – στην χειρότερη είναι φτηνή προπαγάνδα !
6. Υποτίθεται ότι είναι κάποιος καλοπροαίρετος ;;; Θέλει το καλό μας ;;; Εντάξει, ας το δεχτώ προς χάριν της συζήτησης και επίσης ας δεχτώ τις εκτιμήσεις και την κριτική του.
Ρωτάω : Στην λεγόμενη «σταλινική περίοδο» μόνο …»εγκλήματα» γίναν ;;;
Δεν αναπτύχθηκε π.χ. η κολεκτιβοποίηση ;;; Δεν προχώρησαν οι κομμουνιστικές σχέσεις ;;;
Δεν συντρίβηκε ο φασισμός ;;;
Αυτά, γιατί δεν προβάλλονται ;;;
Έχω τη γνώμη ότι υπάρχει μια μονομέρεια ! Δεν ξέρω τους λόγους, μπορώ όμως να συμπεράνω !
7. Πραγματικά η ανταπάντηση του Ρούση, απλά επιβεβαιώνει αυτά που λέω !
Ευχαριστώ για την φιλοξενία και με συγχωρείς αν πλάτιασα την κουβέντα !
Η ταξική πάλη δεν είναι σταλινικό έγκλημα. Η ταξική πάλη δεν είναι λενινιστικό έγκλημα. Η ταξική πάλη δεν είναι μαρξιστικό έγκλημα.
Η ταξική πάλη είναι η (βίαιη) σύγκρουση μιας τάξης με μια άλλη, που στο Σοσιαλισμό ως ανώριμο, πρώιμο κομμουνισμό(1) η ταξική πάλη δεν καταργείται, όπως δεν καταργείται ούτε η εξουσία(2), ούτε το κράτος(3).
Αν κάποιοι δεν αποδέχονται αυτές τις βασικές (μαρξιστικές) θέσεις, ας το πουν καθαρά. Δεν τους φταίει ο Στάλιν.
Όσο για τα δύο κείμενα του Γιώργου Ρούση, αν τα διαβάζαμε χωρίς να προσέχαμε ποιος τα υπογράφει, θα τα προσπερνούσαμε με αδιαφορία καθώς δεν κάνουν τίποτα άλλο από το αναπαράγουν τα γνωστά επιχειρήματα της «σταλινολογίας» που αρέσκονται να επιδίδονται δεξιοί και «αριστεροί» οπορτουνιστές.
Θα περίμενε κανείς από ένα καλοπροαίρετο μελετητή του κειμένου των Θέσεων, πιο εμπεριστατωμένες και εποικοδομητικές παρατηρήσεις/επισημάνσεις/διαφωνίες. Ο Γιώργος Ρούσης όχι μόνο δεν έκανε κάτι τέτοιο αλλά έδωσε την ευκαιρία σε κάθε οπορτουνιστή να κάνει σημαία του το κείμενό του για να επιτεθεί στο ΚΚΕ. Κρίμα.
(1) Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το Σοσιαλισμό
(2) Η πολιτική εξουσία στην ουσία της είναι η οργανωμένη βία μιας τάξης για την καταπίεση μιας άλλης (Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος)
(3) Το κράτος είναι ιδιαίτερη οργάνωση δύναμης, είναι η οργάνωση της βίας για την καταπίεση κάποιας τάξης. Και ποιά τάξη πρέπει να καταπιέζεται από το προλεταριάτο; Φυσικά, μόνο η τάξη των εκμεταλλευτών, δηλαδή η αστική τάξη. Οι εργαζόμενοι χρειάζονται το κράτος μόνο για να καταπνίγουν την αντίσταση των εκμεταλλευτών, και μόνο το προλεταριάτο είναι σε θέση να κατευθύνει αυτή την κατάπνιξη, να την πραγματοποιεί, γιατί είναι η μοναδική ίσαμε το τέλος επαναστατική τάξη, η μοναδική τάξη που είναι ικανή να συνενώσει όλους τους εργαζόμενους και εκμεταλλευόμενους στην πάλη ενάντια στην αστική τάξη, για τον ολοκληρωτικό παραμερισμό της. (Κράτος και επανάσταση, Β.Ι. Λένιν)
Απ’ το να τα συζητάτε μόνοι σας δεν στέλνετε τίποτα στο διάλογο και να αφήσουμε τη «ρουσολογία»;;;
Συμφωνώ με Λαϊκό Επίτροπο.
Αν είναι να ειπωθεί κάτι χρήσιμο καλύτερα να σταλεί στον Ριζοσπάστη και να δημοσιευθεί εκεί παρά εδώ.
Γενικότερα θεωρώ πως η κριτική του Γιώργου Ρούση έχει αρκετά να προσφέρει στο προσυνεδριακό διάλογο, έστω και αν σε πολλά σημεία ενοχλεί δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα. Δε θέλω να σχολιάσω τη κριτική αυτή καθ’ εαυτή γιατί ακόμα δεν έχω εκφράσει τις απόψεις μου στο προσυνεδριακό κάτι που θα συμβεί όταν καταφέρω να μαζέψω τις σκέψεις μου ( πράγμα λίγο δύσκολο :Ρ ). Έχω όμως ένα να πω. Θεωρώ πως είναι λάθος να αναλύουμε πρώτα το εποικοδόμημα και μετά τη βάση. Και ειδικά με το τρόπο που γίνεται ο προσυνεδριακός, η κριτική συμφωνόντας με το Φάρο ( όσο αφορά το πρώτο σημείο του σχολίου του, πρέπει να είναι πιο βαθιά.
Όσον αφορά τα σημεία 2,3 και 4 της παρέμβασης του Φάρου, (που δεν άπτονται στην ουσία του ζητήματος) να πω κατ’ αρχήν ότι Ο Γιώργος Ρούσης δεν είναι κάποιος τυχαίος, αλλά ένας άνθρωπος που έχει προσφέρει με τις διαφωνίες του και τις απόψεις στο κομμουνιστικό κίνημα και το κόμμα και προσωπικά με ικανοποιεί το γεγονός ότι παρότι όπως λες έχει πρόσβαση σε άλλα μέσα, σεβόμενος το Ριζοσπάστη και το ίδιο το κόμμα προτιμά να δημοσιεύσει όποιο κείμενο του στην εφημερίδα του κόμματος. Μακάρι ο Ριζοσπάστης να φιλοξενεί τις αντιπαραθέσεις και τις συζητήσεις πάνω στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού και μέσα από αυτές να παράγει νέα σκέψη βάση φυσικά της εμπειρίας αλλά και της λειτουργίας των δομών του κόμματος. Για το σημείο 5. ισχύει ότι είπα και για το 1. μόνο που αν είχαμε διαμορφωμένες θέσεις τόσες δεκαετίες μετά σα κόμμα δε θα μιλάγαμε στον αέρα. Αν η κριτική του Γιώργου Ρούσση είναι αντιεπιστημονική, η μη ύπαρξη ξεκάθαρων θέσεων από το κόμμα για τη προ του 20 συνεδρίου εποχή είναι μη παραγωγική.
@Λαικός επίτροπος, Make love not work:
Ο διάλογος δεν έβλαψε ποτέ κανένα έστω και αν είναι μεταξύ δύο ατόμων. Επίσης εγώ προσωπικά δεν αντιλαμβάνομαι και δε καταλαβαίνω από που προκύπτει η πεποίθηση ότι ο προσυνεδριακός διάλογος περιορίζεται μέσα στα δημοσιευμένα στο Ριζοσπάστη κείμενα. Θα ήταν αστείο αν συνέβαινε κάτι τέτοιο. Η διαλεκτική σύνδεση της πολιτικής του γραμμής του κόμματος με τις ανάγκες της κοινωνίας είναι αποτέλεσμα καθημερινής τριβής με τη κοινωνία. Οτιδήποτε άλλο είναι σεχταρισμός. Άλλωστε Ο Υ δεν είναι μέλος ούτε του κόμματος, ούτε της νεολαίας παρότι εντάσσει το εαυτό του στο κόμμα. Θα του υποδείξει κάποιος πως θα εκφράσει τις απόψεις του? Αντίθετα απλά οφείλουμε να παροτρύνουμε τον οποιοδήποτε να εκφράσει τις απόψεις του πάνω στα διάφορα ζητήματα και να τις επεξεργαστούμε, έτσι ώστε οι δικές μας απόψεις να είναι απόσταγμα της συνεχούς δουλειάς του μυρμηγκιού που λέει και η Αλέκα.
Ορίστε και ένα τραγουδάκι για να γουστάρουμε:
Καλό Σαβατοκύριακο!
ΥΓ: σκόπευα να κάνω κι εγώ μια ανάρτηση με to σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για φακέλωμα του internet. Επειδή όμως με πρόλαβε ο Υ και θεωρώ το θέμα πολύ σοβαρό, θα το καθυστερήσω λίγο. Αν σας ενδιαφέρει το θέμα και βαριέστε να περιμένετε την ανάρτηση μου, ορίστε το άρθρο της Ελευθεροτυπίας για ξεκίνημα: http://www.enet.gr/online/online_text/c=111,id=34743940
Σωστός, Compasso.
Γεια σας παληκάρια!
Απ’ότι φαίνεται και ο κομπιούτερ μου με θεωρεί οπορτουνιστή καθώς έχει κλείσει τρεις φορές από τότε που άρχισα να γράφω αυτό το σχόλιο…
Λοιπόν, όποιος κρίνει το θέμα μη ενδιαφέρον και αποπροσονατολιστικό δεν είναι υποχρεωμένος να πάρει μέρος στη συζήτηση. Εξάλλου παίρνοντας μέρος δίνει αξία στον αποπροσανατολισμό έτσι δεν είναι? Εμένα βλέποντας και τα στατιστικά του Γκράνμα να χτυπάνε ένα σχετικό ρεκόρ, θα μου επιτρέψετε να θεωρώ τη συζήτηση γύρω από την τοποθέτηση του Γ.Ρούση ενδιαφέρουσα.
Θα τοποθετηθώ στον προσυνεδριακό ολοκληρωμένα, αλλά δε βλέπω γιατί η παρούσα επι μέρους συζήτηση αντιφάσκει με αυτό. Ως μόνο έγκυρο σχόλιο επ’αυτού θεωρώ αυτό του Make Love Not Work που μοιράζεται το μπλογκ μαζί μας και έχει δικαίωμα να κρίνει τι του πάει και τι δε του πάει στο μπλογκ του.
Φίλε Φάρε, αναγνωρίζω πολλά θετικά στην περιόδο Στάλιν, όπως τη συντριβή του φασισμού και την εντυπωσιακή εκβιομηχάνιση. Δε μπορώ όμως κάθε φορά που θέλω να σχολιάσω κάτι να τα αραδιάζω. Εξάλου είναι νομίζω μεταξύ μας γνωστά και οι περισσότεροι από εμάς είναι πεισμένοι γι’αυτά, δε μπορώ να καταλάβω ποια η χρησιμότητα του να τα επαναλάβω. Εσύ δηλαδή όποτε μιλάς για τον καπιταλισμό αραδιάζεις και όλη την περιγραφή του θετικού ρόλου που είχε στην αρχή του? Δεν είναι θέμα μονομέρειας λοιπόν.
Για τις κομμουνιστικές σχέσεις ωστώσο υπάρχει ένα ζήτημα. Κατα πόσο θεμελιώθηκαν στέρεα ώστε να είναι βιώσιμες? Ως ένα βαθμό προχώρησαν, μήπως όμως η βάση στην οποία οικοδομήθηκαν δεν ήταν αρκετά στέρεα έτσι ώστε να μην κλυδωνιστούν στις επόμενες φάσεις? Μήπως η διοίκηση μόνο από τα πάνω που εφαρμοζόταν συνήθως, το διευθυντικό σύστημα, το ανενεργό του δικαιώματος της από τα κάτω ανάκλησης και η μεταφορά της εκλογής των σοβιέτ από το επίπεδο της παραγωγικής μονάδας (δημοκρατία στο χώρο εργασίας) σε εδαφικό επίπεδο (αντιγραφή αστικού συστήματος) δεν επέτρεψαν το βάθεμα τους και τις κατέστησαν ευάλωτες σε στρεβλώσεις?
Κάποιοι από εδώ χωρίς να με ξέρουν έσπευσαν να με αποκαλέσουν ‘οπορτουνιστή να κάνει σημαία του το κείμενό του [Ρούση] για να επιτεθεί στο ΚΚΕ’, να πουν ότι ‘μπορούν να συμπεράνουν τους λόγους της ‘μονομέρειας’ μου'(για πες μου και μένα το συμπερασμά σου!) και ότι δε δέχομαι τις βασικές μαρξιστικές αρχές. Παιδιά δεν έχω κανά λόγο να το παίζω μαρξιστής το 2008 χωρίς να είμαι ή καλύτερα χωρίς να προσπαθώ να γίνω. Θα παρατηρήσω ότι το χαρακτηρισμό ‘οπορτουνιστής’ τον έχετε πολυ εύκολο. Με λέτε έτσι επειδή δε συμφωνείτε με πέντε αράδες που έγραψα χωρίς να ξέρετε τίποτα άλλο για εμένα. Αυτό ίσως να είναι η εύκολη λύση όταν έρχεστε αντιμέτωποι με μια ιδέα που σας φαίνεται περίεργη ή όταν δε μπορείτε να απαντήσετε σε ένα επιχείρημα. Δεν είναι όμως ότι πιο επικοδομητικό.
Νομίζω ότι τελικά μ’αυτά και μ’αυτά αποφεύγεται η συγκεκριμένη απάντηση και συζήτηση πολύ συγκεκριμένων και ενδιαφερόντων ζητημάτων. Ως πρώην μέλος και στελεχος της ΚΝΕ που δεν απομαρύνθηκε ποτέ, σύμμαχος στην πράξη και ψηφοφόρος του Κόμματος, το μόνο που ζητάω είναι μια σοβαρή αντιμετώπιση των παρακάτω ερωτημάτων που τίθονται μέσω της τοποθέτησης Ρούση:
1. Από που προκύπτει η εγκυρότητα του Λούντο Μάρτενς ως ιστορικού – θεωρητικού, ενός εκπροσώπου του βελγικού κόμματος PTB που μέχρι τις ανατροπές θεωρούσε την ΕΣΣΔ ως το νούμερο ένα εχθρό του παγκόσμιου προλεταριάτου? Γιατί θεωρείται τόσο έγκυρος ώστε να μπαίνει ως παραπομπή σχεδόν αποκλειστικά αυτός?
2. Διακήρυξε το 1936 ο Στάλιν το νικηφόρο τέλος της ταξικής πάλης, ναι ή όχι? Ήταν λάθος η δήλωσή του αυτή? Αν δεν ήταν λάθος τότε το ’36-’37 ποιους καθαρίζαμε?
3. Σε ποιους θεωρητικούς αποδίδεται η θεωρία της ‘όξυνσης της ταξικής πάλης στο σοσιαλισμό’? Έχει αναφερθεί από τον Μαρξ ή τον Λένιν? Προσοχή Γρηγόρη. Δε ρωτάω αν υφίσταται. Προφανως και υπάρχει ταξική πάλη στο σοσιαλισμό και δεν είναι έγκλημα. Αδίκως επιτέθηκες γι’αυτό. Το ερώτημα είναι αν οξύνεται.
4. Είναι σωστή αντιμετώπιση το να λέμε δε ξέρουμε ποιοι και γιατί σκοτώθηκαν τη δεκαετία του ’30 (‘είμαστε εμείς μέσα στην ΕΣΣΔ, το ’30 και το ’35 να ξέρουμε;’) και να χαρακτηρίζουμε κάθε κουβέντα γύρω από αυτό το ζήτημα ‘πτωματολογία’?
Και σε σχεση με το τελευταίο θα έρθω και σένα άλλο σχόλιο του Φάρου… Είναι αντιεπιστημονικό να μιλάμε για δολοφονίες τη δεκαετία του ’30 που διαπράχθηκαν όχι μόνο από Κουλάκους αλλά και από εκπρωσόπους της σοβιετικής εξουσίας? Και όχι μόνο ενάντια σε Κουλάκους, αλλά και σε φτωχούς χωρικούς, εργάτες, μέλη και στελέχη του Κόμματος? Σοβαρά μιλάς? Νόμιζα ότι όλοι ξέραμε ότι αυτό είναι αναδιαμφησβήτη πραγματικότητα (εντελώς άσχετο το πώς χρησιμοποιείται). Τα στοιχεία ως προς αυτό είναι διασταβρωμένα σύντροφε. Νόμιζα ότι η λογική ήταν γίναν, αλλά χρειάζονταν, δεν ακύρωνουν τις κατακτήσεις, η ταξική πάλη είνα σκληρή κλπ. τα οποία μπορούμε φυσικά να τα συζητήσουμε και θα ήταν πολύ ενδιαφέρον. Όχι όμως να χαρακτηρίζουμε ‘καπιταλιστική προπαγάνδα’ την αναγνώριση της ύπαρξης εκλημάτων και δολοφονιών. Αυτό κι αν είναι αντι-επιστημονικό φίλε μου. Είναι άρνηση της πραγματικότητας. Αστείο είναι να θεωρείς ότι το μέλλον του κομμουνισμού και της απελυθέρωσης των εργαζομένων μπορεί να στηριχτεί στην άρνηση και τη συσκότιση των ζοφερών πλευρών εκείνης της περιόδου.
@compasso
Η οικονομία είναι η βάση και η πολιτική οργάνωση το επικοδόμημα. Το πρώτο είναι το πρωταρχικό, έχουν όμως σχέση διαλεκτική. Επηρεάζει και το επικοδόμημα τη βάση. Και νομίζω ότι είναι μαρξιστικά πολύ ορθή η θέση ότι η επιρροή του επικοδομήματος πάνω στη βάση είναι πιο σημαντική στο σοσιαλισμό απ’ότι στα προηγούμενα συσήματα. Αν δεν εξασφαλιστεί ο εργατικός έλεγχος στα μέσα παραγωγής (μέσω πολιτικών δομών) η οικονομική βάση της σοσιαλιστικής ιδιοκτησίας δε μπορεί να ολοκληρωθεί.
Venceremos
@ Υ:
νομίζω ότι το συγκεκριμένο ζήτημα το βάζουν καλά, οι θέσεις. Και δεν είπα να μην το συζητήσουμε. Ίσα ίσα που επιτέλους είναι η στιγμή που πρέπει να συζητηθεί. Όμως, και νομίζω ότι εκεί ο Φάρος βασίζει την άποψη για τη μη επιστημονικότητα, δε γίνεται να ξεκινάς από το εποικοδόμημα και να καταλήγεις στη βάση. Δηλαδή άντε και τα συζητήσαμε και τα βρήκαμε ήταν, δεν ήταν εγκλήματα. Περισσότερη αξία έχει να δούμε πάνω σε ποια αντίθεση βασίστηκαν αυτά και που οδήγησαν παρά να συζητήσουμε το πόσο στυγνά ήταν.
@compasso
Είδες να λέω πουθενά ότι πρέπει να συζητήσουμε πόσο στυγνά ήταν? Το ποιος ποιον λέω να συζητήσουμε. Ποιος ποιον το ’36-’37 π.χ.?
@Y:
για τη τοποθέτηση του Ρούσση μιλάω , όχι για σένα.
@compasso
Γιατί ο Ρούσης λέει να συζητήσουμε πόσο στυγνά ήταν?
Συγκεκριμένη απάντηση στα ερώτημα 2 και 3 που είναι και τα πιο συγκεκριμένα και σημαντικά δε περιμένων να πάρω να σας πω την αλήθεια. Μακάρι να εκπλαγώ….
Αρχίζοντας με το ερώτημα 3 (για το που γράφουν οι «κλασσικοί» ότι η ταξική πάλη οξύνεται στο σοσιαλισμό), θα μπορούσε κανείς να δει το έργο του Λένιν «Η οικονομία και η πολιτική της δικτατορίας του προλεταριάτου» (Άπαντα τόμος 39), στο οποίο αναφέρεται μεταξύ άλλων:
«Η τάξη των εκμεταλλευτών, των τσιφλικάδων και των καπιταλιστών, δεν εξαλείφθηκε και δεν μπορεί να εξαλειφθεί αμέσως στη δικτατορία του προλεταριάτου. Οι εκμεταλλευτές τσακίστηκαν αλλά δεν εξοντώθηκαν. Τους έμεινε η διεθνής βάση, το διεθνές κεφάλαιο, του οποίου αποτελούν τμήμα. Τους έμειναν ορισμένα μέσα παραγωγής, τους έμειναν χρήματα, τους έμειναν πολύ μεγάλες κοινωνικές σχέσεις. Μεγάλωσε εκατοντάδες και χιλιάδες φορές η δραστηριότητα της αντίστασής τους ακριβώς επειδή ηττήθηκαν. Η ‘τέχνη’ να διοικούν το κράτος, το στρατό, να διευθύνουν την οικονομία τους δίνει πολύ, πάρα πολύ υπεροχή, γι’ αυτό και σημασία τους σε σχέση με το ποσοστό τους στο σύνολο του πληθυσμού είναι ασύγκριτα μεγαλύτερη. Η ταξική πάλη των εκμεταλλευτών που ανατράπηκαν ενάντια στην πρωτοπορία των εκμεταλλευομένων που νίκησε, δηλαδή ενάντια στο προλεταριάτο, έγινε αφάνταστα πιο σκληρή. Και δεν μπορούσε να γίνει διαφορετικά, αν θέλουμε να μιλάμε για επανάσταση, αν δεν θέλουμε να υποκαταστήσουμε αυτή την έννοια (όπως κάνουν όλοι οι ήρωες της ΙΙ Διεθνούς) με ρεφορμιστικές αυταπάτες.»
Αυτά προς το παρόν, δεν υπάρχει και πολύς χρόνος, η συνέχεια άλλη φορά. Πάντως ένα-δύο γενικά σχόλια: Κατά πρώτον έχω την εντύπωση πως παρατράβηξε η «Ρουσιάδα» και κατά δεύτερον νομίζω πως η συμβολή του στον διάλογο τον αδικεί…τεσπα, τι ξέρω και γω άλλωστε…
Άιντε και καλή συνέχεια
Σύντροφε Ηρόδοτε (ελπίζω να μη τσαντίζεσαι που σε αποκαλώ σύντροφο) κατ’αρχάς εκτιμώ πάρα πολύ το γεγονός ότι κάθισες και έψαξες να βρεις μια απάντηση.
Δυστυχώς όμως θα μου επιτρέψεις να παρατηρήσω ότι το συγκεκριμένο απόσπασμα μπορεί ίσως να συμβάλει στη σκιαγράφηση της θέσης των κλασσικών γύρω από το ζήτημα, αλλα απάντηση δεν δίνει.
Είναι η πάλη των εκμεταλλευτών που εντείνεται, καθώς δίνουν τον ύστατο τους αγώνα. Όχι όμως η ταξική πάλη γενικά (για να εντείνεται μια πάλη πρέπει να εντείνεται κι από τις δύο πλευρές έστι δεν είναι?). Εφιστώ την προσοχή στη φράση ‘τσακίστηκαν αλλά δεν εξοντώθηκαν’ και την επανάληψη του ρήματος ‘έμεινε’. Οι εκμεταλλευτές εντείνουν την προσπάθειά τους αλλά έχουν πολύ λιγότερα μέσα και άρα η ισχύς τους είναι κατα πολύ μειωμένη. Αντίθετα το προλεταριάτο μπορεί να μην έχει την εμπειρία έχει όμως τα μέσα(και σήμερα είναι και η εμπερία του πολύ μεγαλύτερη).
Θα επιστήσω την προσοχή σε μια ρήση του Λένιν, που τονίζει και ο σ.Ρουσης σε ένα νέο του άρθρο (http://www.enet.gr/online/online_text/c=112,id=8044884): «δεν είναι μόνον η βία ούτε κατά κύριο λόγο η βία που αποτελεί το βάθρο της δικτατορίας του προλεταριάτου» (Λένιν «Η Μεγάλη Πρωτοβουλία», Απαντα τόμος 39, σελ. 13).
Την επισήμανση αυτή είχα κάνει και σε αυτό το μπλογκ σε παλιότερη συζήτηση πολύ πριν διαβάσω το άρθρο του Ρούση (Τιμη και δόξα στη μεγάλη Ρόζα Λούξενμπούργκ, Ιανουάριος 15, 2008 – compasso κάτι γίνεται και δε φαίνονται τα σχόλια). Η μεγαλύτερη πρόκληση για τη δικτατορία του προλεταριάτου δεν είναι η εσωτερική (μέσα στο κράτος) καταστολή του ταξικού εχθρού, αλλά η δόμηση της δημοκρατίας στο εσωτερικό της εργατικής τάξης. Το πώς θα φτάσει τη δικτατορία να την ασκεί όλη η τάξη και όχι μόνο η πρωτοπορία της. Και το ζήτημα αυτό δεν αφορά μόνο το επικοδόμημα αλλά και το πώς εξελίσσεται η βάση.
Μπορούμε να μιλάμε για ‘Ρουσιάδα’, για ‘Ρουσολογία’ (όπως και για ‘σταλινολογία’ και ‘πτωματολογία’), να αναθεματίζουμε και να ξεμπερδεύουμε. Τα ερωτήματα όμως παραμένουν αναπάντητα. Η θεωρία της ‘όξυνσης της ταξικής πάλης’ παίζει κομβικό ρόλο και στηρίζει πολλά πράγματα στις θέσεις. Μέχρι τώρα όμως η προέλευση και η ορθότητα της παραμένουν αμφίβολες, τουλάχιστον στο μιρκό μου μυαλό.
Καθυστερημένα πληροφορήθηκα για ένα σχόλιο του Υ περί εμού. Αναρωτιέμαι αν θα άξιζε τον κόπο να απαντήσω στην περίπτωση κατά την οποία το σχόλιο δεν αφορούσε τη συμμετοχή μου στο Προσυνεδριακό Διάλογο του ΚΚΕ, ο οποίος είναι ό,τι πιο ενδιαφέρον συμβαίνει σήμερα στον τύπο.
Βασικό αντικείμενο της παρέμβασής μου δεν ήταν οι απόψεις του κ. Γιώργου Ρούση. Απλώς, με αφορμή το δικό του κείμενο παρέπεμψα σε δύο βιβλία μου στα οποία ανασκευάζω τις αντιλήψεις του. Ο χαρακτηρισμός «μικροαστός διανοούμενος» δεν είναι δικός μου. Έτσι αυτοαποκαλείται ο ίδιος σε μια κρίση αυτογνωσίας στο βιβλίο του «Σύγχρονη επαναστατική διανόηση», σελ.380.
Δεν έχω τίποτα με τη Δυτική Ευρώπη. Ίσα ίσα, στο βιβλίο μου «Αντεπίθεση του Μαρξισμού» αποδεικνύω ότι ο Μαρξισμός, για ιστορικούς λόγους, είναι προϊόν της δυτικής σκέψης, η οποία συνιστά πυρήνα και αφετηριακό σημείο του παγκόσμιου πολιτισμού.
Ο όρος «δυτικός μαρξισμός» αφορά ένα ρεύμα σκέψης που ευνουχίζει το επαναστατικό πνεύμα του Μαρξισμού, δεν αποδέχεται τον Λενινισμό ως συστατικό γνώρισμα της πρωτοπόρας κοσμοθεωρίας και τον ταυτίζει με την «καθυστερημένη Ανατολή». Στο ζήτημα δε της δυνατότητας οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ συμπλέει με τον τροτσκισμό.
Τα περί γονιδίων δεν με αφορούν. Στο εν λόγω βιβλίο μου ασκώ δριμεία κριτική στον γονιδιακό προσδιορισμό της ταξικής θέσης των ανθρώπων και του ιδεολογικού εποικοδομήματος, όπως επιχειρούν οι «κοινωνιοβιολόγοι». (Κατά την παρουσίαση της «Αντεπίθεσης του Μαρξισμού» στον 902 Αριστερά στα FM, στην εκπομπή «Από τη σμίλη στον Γουτεμβέργιο», 29 Νοεμβρίου 2008, η αναφορά στο ζήτημα αυτό κατέλαβε σημαντικό μέρος του χρόνου).
Πιστεύω ότι αν ο Υ είναι καλόπιστος και διάβαζε το «Δοκίμιο για την παλινόρθωση του καπιταλισμού και τη διεθνοποίηση» και το «Αντεπίθεση του Μαρξισμού», δεν θα εκτρεπόταν σε άστοχους χαρακτηρισμούς για την παρέμβασή μου στον Προσυνεδριακό Διάλογο, και πιθανόν σε πολλά ζητήματα της θεματολογίας των βιβλίων μου να συμφωνούσε μαζί μου.
Ανδρέας Σκαμπαρδώνης
Αγαπητέ κ. Σκαμπαρδώνη σας ευχαριστώ για το σχόλιο σας. Δε πρόλαβα να προμηθευτώ τα βιβλία σας όπως υπολόγιζα, αλλά σίγουρα κάποια στιγμή θα τα διαβάσω (μολονότι λίγο δύσκολο να προλάβω πριν το τέλος του προσυνεδριακού).
Το σχόλιο οστώσω ότι ο ‘προσυνεδριακός διάλογος είναι ότι πιο ενδιαφέρον συμβαίνει στον τύπο’ δε το καταλαβαίνω. Έγω πάντως έχω σταματήσει εδώ και καιρό να ασχολούμαι με τον προσυνεδριακό γιατί νομίζω ότι στην Ελλάδα συμβαίνουν πράγματα απείρως πιο ενδιαφέροντα, για να μην πω δραματικά από μια θεωρητική συζήτηση (όχι ότι αυτή δε χρειάζεται, κάθε άλλο). Νομίζω ότι η αντίληψη ότι στην Ελλάδα δε συμβαίνει τίποτα, ότι δεν υπάρχουν νέες κινηματικές δυναμικές και κοινωνικές διεργασίες είναι βαθιά λανθασμένη και αφήνει το κίνημα ακάλυπτο απέναντι στα βαριά κατασταλτικά μέτρα και τις προβοκάτσιες.
Αυτά πρέπει να συνδεθούν με τη θεωρητική συζήτηση, αλλά είναι άλλο αυτό κι άλλο να λέμε ότι η τελευταία είναι ότι πιο ενδιαφέρον.
Ο όρος ‘δυτικός μαρξισμός’ νομίζω ότι είναι αδόκιμος και τουλάχιστον ασαφής. Στην ευρωπαϊκή δύση δεν υπάρχει μία μόνο ενιαία μαρξιστική θεώρηση. ‘Ευρωκομμουνισμός’ θα ήταν πιο δόκιμο, αλλά δεν υπάρχει πια ως τέτοιος, αλλά ως πηγή σημερινών ρευμάτων. Πάντως αν εννοούμε το ρεύμα του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς δε νομίζω ότι ο κ. Ρούσης έχει καμία σχέση μαζί του.
ένας περαστικός μετά από χρόνια… Προς τον Υ: ο Ανδρέας Σκαμπαρδώνης είπε ότι ο προσυνεδριακός διάλογος είναι ό,τι πιο ενδιαφέρον συμβαίνει στον Τύπο, όχι στην Ελλάδα. Τώρα αν ο Υ ταυτίζει τον Τύπο με την Ελλάδα, δε του φταίει ο Σκαμπαρδώνης. Ας μάθει να χάνει. Όπως βιάστηκε πριν, βιάστηκε και μετά την απάντηση του Σκαμπαρδώνη και του φέρεται σα παιδάκι. Βάζω στοίχημα ότι ακόμα δε θα έχει διαβάσει τα βιβλία του!
σε τι ακριβώς έχασα?
Ας εξηγηθώ: Αρχικά παρουσίασες εντελώς άδικα την παρέμβαση του Σκαμπαρδώνη στον Προσυνεδριακό Διάλογο, ώστε χρειάστηκε ο ίδιος να παρέμβει και στο site σου για να αποκαταστήσει τα πράγματα, απαντώντας σου και σε παράπλευρες παρανοήσεις σου (π.χ. δυτικός μαρξισμός που το εξέλαβες γεωγραφικά και όχι ως συκεκριμένο ρεύμα σκέψης, ειρωνευόμενος, μάλιστα, τον Σκαμπαρδώνη όταν έγραφες: «Μάλλον όλοι οι δυτικοί είναι οπορτουνιστές λόγω γονιδίων». Η ειρωνία της άγνοιας!).
Έπειτα, αντί για όλα όσα σου είπε, εσύ επέλεξες να παρανοήσεις (ή να διαστρεβλώσεις) το σχόλιό του για το ότι ο προσυνεδριακός είναι ό,τι πιο ενδιαφέρον συνέβαινε τη δεδομένη στιγμή στον Τύπο. Μιλάμε για φτηνή «φιλολογική» συνδικαλιά. Το παρουσίασες ως εάν να εννοούσε ότι είναι ό,τι πιο ενδιαφέρον συμβαίνει στην Ελλάδα, φτάνοντας να λες : «Αυτά πρέπει να συνδεθούν με τη θεωρητική συζήτηση, αλλά είναι άλλο αυτό κι άλλο να λέμε ότι η τελευταία είναι ό,τι πιο ενδιαφέρον», ως εάν ο άνθρωπος να υποστήριξε μια τέτοια κουταμάρα. Μάλιστα, στον πρόλογο ακόμα του δεύτερου βιβλίου του, είναι ξεκάθαρος ως προς το ζήτημα αυτό.
Άρα όταν λέω ότι έχασες εννοώ για την πρώτη απάντηση που έλαβες από τον Σκαμπαρδώνη ο οποίος σου απάντησε όμορφα και ολοκληρωμένα και όταν λέω ότι πρέπει να μάθεις να χάνεις εννοώ ότι αντί να αναγνωρίσεις ότι σου απάντησε ολοκληρωμένα (έστω και διαφωνώντας), προτίμησες αντί να σχολιάσεις για αυτά που για σένα είπε, να τον αντιμετωπίσεις σα παιδάκι, λες και όταν λέει ο Τύπος, εννοεί την Ελλάδα, λες και όταν λέει προσυνεδριακός διάλογος, εννοεί την ταξική πάλη στην Ελλάδα. Και, επιπλέον, επέμεινες στα περί «δυτικού μαρξισμού» αλλάζοντας επιχείρημα (μιας και σου απάντησε και περί γονιδίων και αντί να το αναγνωρίσεις το λάθος σου το κατάπιες) και λέγοντας ότι δε σου αρέσει εσένα ο όρος «δυτικός μαρξισμός» ενώ και πάλι δεν έχεις ιδέα σε τι αναφέρεται υποθέτοντας ότι μπορεί να εννοεί το ΚΕΑ! Πρώτα μάθε τι είναι ο δυτικός μαρξισμός στο περιεχόμενο, και μετά αν θες πρότεινε να αλλάξει όνομα. Ως τότε, δε σου φταίει ο άλλος αν χρησιμοποιεί έναν όρο που είναι καθιερωμένος στα θεωρητικά πράγματα και -για όσους ξέρουν- σημαίνει πολύ συγκεκριμένα πρόσωπα και πράγματα.
Όπως και να έχει, διάβασε τα βιβλία του. Εγώ τα έχω διαβάσει από όταν κυκλοφόρησαν και τα προτείνω σε κάθε ενδιαφερόμενο από τότε.
Kόμπα, η γνώμη μου ότι ο όρος »δυτικός μαρξισμός» δε βοηθά σήμερα τη θεωρητική συζήτηση προέρχεται από την πολιτική μου θέση ότι η σκέψη των Λούξεμπουργκ, Γκράμσι και Λούκατς δεν αποτελεί απομάκρυνση από το μαρξισμό – λενινισμό αλλά δομικό κομμάτι του (αν τον βλέπουμε ως ες αεί εξελισσόμενη θεωρία). Αυτό σε αντίθεση πχ. με τη σχολή της Φραγκφούρτης που σε σειρά ζητημάτων θεωρώ ότι αποχωρεί από το μαρξισμό – λενινισμό. Γι’αυτό λοιπόν θεωρώ ότι δε βοηθά να αναφερόμαστε ενιαία σε όλους τους μαρξιστές στη Δυτική Ευρώπη. Ελπίζω να μου επιτρέπεις να εχω αυτή τη γνώμη.
Ο τύπος μια χώρας συνήθως αναφέρεται σ’αυτά που γίνονται σε αυτή τη χώρα. Οπότε ελπίζω και πάλι να μου επιτρέψεις να νομίζω ότι τα άρθρα που γράφονταν τότε στον τύπο για τα γεγονότα του Δεκέμβρη του 2008 και περί αυτών ήταν πιο ενδιαφέροντα από τον προσυνεδριακό του ΚΚΕ που ήταν σε εξέλιξη την ίδια περίοδο.
Αρχικά ας σημειώσω το γεγονός ότι και πάλι δε κάνεις λόγο επί της ουσίας του σχολίου μου, δηλαδή για το ότι ενώ αδίκησες εώς διαστρέβλωση τον Ανδρέα Σκαμπαρδώνη ώστε να χρειαστεί να παρέμβει στο site σου για να αποκαταστήσει τα πράγματα, εσύ παρά αυτή του την παρέμβαση δε σχολίασες τίποτα -έστω διαφωνώντας- από αυτά για τα οποία σου έγραψε την απάντησή του και προτίμησες να κάνεις τα κόλπα με τον Τύπο που σου επεσήμανα.
Επιμένεις στα περί του Τύπου και στα περί δυτικού μαρξισμού. Θα σου πω τη γνώμη μου εν τάχει γι αυτά, αλλά θα μου επιτρέψεις να μη θεωρώ και πολύ ουσιαστικό αυτόν το διάλογο τώρα.
Πρώτον, άλλαξες θέση για τον Τύπο. Εγώ σου έκανα κριτική σε αυτό επειδή στην απάντησή σου στον Ανδρέα Σκαμπαρδώνη είπες ότι τα γεγονότα (εννοούσες, όπως τώρα μου λες, τον Δεκέμβρη) είναι σημαντικότερα από τις όποιες θεωρητικές συζητήσεις. Αυτό είναι εμφανές για όποιον διαβάσει την απάντησή σου τότε. Τώρα που συζητάς με εμένα, αλλάζεις επιχείρημα και λες ότι όχι τα γεγονότα του Δεκέμβρη, αλλά τα άρθρα για τον Δεκέμβρη είναι σημαντικότερα από τον προσυνεδριακό διάλογο. Φυσικά και σου επιτρέπω να έχεις τη γνώμη σου. Εδώ εσύ επιτρέπεις στον εαυτό σου να αλλάζεις γνώμη κατά πώς σε συμφέρει και όχι δημιουργικά.
Απαντώντας στην νέα σου θέση, λοιπόν, σημειώνω εν τάχει τα εξής:
Ο προσυνεδριακός διάλογος ενός ΚΚ μπορεί να θεωρηθεί ό,τι σημαντικότερο στον Τύπο της εποχής, από την άποψη ότι,
α) δίνει την ευκαιρία σε οργανωμένους και ανένταχτους αγωνιστές να εκφραστούν δημιουργικά για πλήθος ζητημάτων που καθορίζουν το μέλλον της εργατικής τάξης και κυρίως
β) επί της ουσίας, συζητά ζητήματα για την τακτική και στρατηγική της ταξικής πάλης από τη σκοπιά του προλεταριάτου, ώστε να βγουν συμπεράσματα για τη διεξαγωγή της ταξικής πάλης (κι αν θες, βάλε μέσα και το Δεκέμβρη), ώστε οι όποιοι λαϊκοί αγώνες να ευοδώσουν για την τελική νίκη (θες δε θες, μη βάλεις εδώ τον Δεκέμβρη)
Σίγουρα πιο σημαντική διαδικασία από την αρθρογραφία για τον Δεκέμβρη του 2008, την οποία επίσης παρακολούθησα.
Απαντώντας (ξανά) στην πρώτη σου θέση (πριν την αλλάξεις), σχολιάζω ως εξής:
Φυσικά μία επαναστατική διαδικασία είναι σημαντικότερη από 100 Συνέδρια (κάπως έτσι δε το λεγε ο Λένιν ή κάνω λάθος; δε θυμάμαι. όπως και να έχει το πιστεύω και νομίζω συμφωνείς), αλλά τα γεγονότα του Δεκέμβρη όχι μόνο, όπως θα συμφωνήσεις ελπίζω, είναι μακριά από το να χαρακτηριστούν επαναστατική διαδικασία, αλλά δεν έπαιξαν και τόσο μεγάλο ρόλο στην ανάπτυξη του κινήματος εν γένει. Ακόμα και σήμερα σε τόσο τραγικές συνθήκες, το κίνημα δεν είναι ιδιαίτερα ανεβασμένο (δεν κάνω εδώ συζήτηση για τις αιτίες) Και αυτή η εκτίμηση ουδεμία σχέση έχει με αυτό που είχες πει στον Ανδρέα Σκαμπαρδώνη περί υποτίμησης νέων κινηματικών διεργασιών κλπ. Ούτε εκείνος έδειξε μία τέτοια υποτίμηση τότε (άλλο ένα σημείο στο οποίο τον αδίκησες) ούτε εγώ δείχνω τώρα.
Ως προς το δυτικό μαρξισμό. Η γνώμη που εκφράζεις τώρα και πάλι δεν έχει σχέση με αυτά που έγραφες τότε. Ωστόσο, δεν άλλαξες γνώμη, απλώς απέκτησες (εκτός και αν τότε είχες την ίδια και την έκρυβες). Με μία τέτοια γνώμη, την οποία βρίσκω υπολογίσιμη, μπορώ να συζητήσω και θα τοποθετηθώ ως εξής:
Βασικό χαρακτηριστικό του δυτικού μαρξισμού είναι ο ευνουχισμός του μαρξισμού μέσα από την άρνηση του λενινισμού ως συνέχειας και ανάπτυξής του την εποχή της προλεταριακής επανάστασης και του ιμπεριαλισμού. Υπό την έννοια αυτή, η Λούξεμπουργκ, ο Γκράμσι και ο Λούκατς δεν αποτελούν «δομικό κομμάτι» του μαρξισμού-λενινισμού, όπως τους θες.
Η Λούξεμπουργκ δεν άσκησε απλώς κριτική στο νεαρό σοβιετικό κράτος, αλλά άσκησε κριτική στις λενινιστικές θέσεις βάσει των οποίων οικοδομούνταν το σοβιετικό κράτος. Συγκεκριμένα, τις αρνούνταν εντελώς. Μια απλή ανάγνωση του βιβλίου της για τη ρωσική επανάσταση, θα σε διαφωτίσει.
Ο ήρωας Γκράμσι εξέλαβε, δυστυχώς, το κράτος ως συντονιστή των συμφερόντων των καταπιεσμένων τάξεων και όχι ως όργανο βίας στα χέρια της άρχουσας τάξης! Επιπλέον δε συνέλαβε την ουσία της ανάπτυξης του καπιταλισμού από την προμονοπωλιακή φάση του, στην κρατικομονωπωλιακή, δηλαδή στον Ιμπεριαλισμό. Θεώρησε ότι ουσία του κρατικομονοπωλιακού καπιταλισμού είναι η παύση της εξάρτησης πολιτικής και οικονομίας, ότι πλέον η δεύτερη δε συνιστά καθοριστική δύναμη της πρώτης και ότι η κυριαρχία της άρχουσας τάξης εκφράζεται μόνο πολιτικά, όχι οικονομικά. Έχουμε στην ουσία άρνηση της αναγκαιότητας συντριβής του κράτους, δυνατότητας αναρρίχησης σε αυτό για την ηγεμονία. (για τον Γκράμσι σε παραπέμπω στο τελευταίο βιβλίο του Σκαμπαρδώνη: «Αντεπίθεση του Μαρξισμού»)
Ο Λούκατς δεν μπορεί να θεωρηθεί καν μαρξιστής, λόγω των φιλοσοφικών του αντιλήψεων (π.χ., θεωρεί ότι υπάρχει διαλεκτική μόνο εκεί όπου αλληλεπιδρά το υποκείμενο με το αντικείμενο), εκτός και αν μπορείς να είσαι μαρξιστής-λενινιστής πολιτικά χωρίς να είσαι και φιλοσοφικά! Ας συμπληρώσω, ωστόσο, πως και σε πολιτικό επίπεδο ο Λούκατς δε μπορεί να ενταχθεί στον μαρξισμό-λενινισμό. Θεωρούσε, για παράδειγμα, ότι ο Λένιν δεν είχε εκφραστεί θεωρητικά για τα πρώτα χρόνια της επανάστασης, για τη φύση της μετάβασης των πρώτων χρόνων από το καπιταλισμό στο σοσιαλισμό (χωρις αυτό να σημαίνει ότι ανάμεσα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό παρεμβάλλεται ένα αυτόνομο οικονομικοκοινωνικό σύστημα, ούτε ο Λούκατς φαίνεται να το πίστευε αυτό). Φυσικά το να λες κάτι τέτοιο είναι ουσιαστικά άρνηση του λενινισμού. Πλήθος κειμένων μας πρόσφερε ο Λένιν για την τόσο πολύπλοκη διαιδικασία στερέωσης της σοσιαλιστικής επανάστασης κατά τα πρώτα χρόνια! Και ούτε συνιστούν οι πολιτικές του Λένιν πειραματισμούς, όπως υποστηρίζει ο Λούκατς. Τα πρώτα χρόνια της επανάστασης δεν αποτέλεσαν για τον Λένιν τον καμβά της αχαλίνωτης φαντασίας του, αλλά πλούσιο έδαφος για επιστημονική ανάλυση της ταξικής διάρθρωσης της κοινωνίας, των νόμων που πρέπει να στηριχθεί η ανάπτυξη του σοσιαλισμού! Φυσικά η τέτοια στάση του Λούκατς πηγάζει από τις φιλοσοφικές του αντιλήψεις, αλλά ήδη είπα αρκετά.
Για τη σχολή της Φρανκφούρτης συμφωνούμε, οπότε δε χρειάζεται να συμπληρώσω κάτι.
Τώρα για το επιχείρημά σου ότι δεν ωφελεί να συμπεριλάβουμε όλους τους παραπάνω υπό τον όρο «δυτικός μαρξισμός»:
Είναι λάθος στο βαθμό που, όπως έδειξα για τους τρεις που είπες και όπως συμφωνούμε για τη Φρανκφούρτη, αρνούνται όλοι τον λενινισμό στη βάση κοινής κριτικής που ασκούνε στο νεαρό σοβιετικό κράτος, βάση την οποία αντλούνε από τις θέσεις του Τρότσκι (αυτό ήταν και το βασικό χαρακτηριστικό του «δυτικού μαρξισμού», όπως προκύπτει από την απάντηση που σου έδωσε και ο Σκαμπαρδώνης).
Είναι σωστό, όμως, το επιχείρημά σου στο μέτρο που δε βλέπουμε τις διαφορές τους. Όμως, κανείς δεν ισχυρίστηκε κάτι τέτοιο, ότι δηλαδή δεν υπάρχουν διαφορές. Ούτε εκείνοι που κατακρινουν το «δυτικό μαρξισμό», ούτε εκείνοι που τον προωθούν. Απλώς, όταν λέμε «δυτικός μαρξισμός» εννοούμε ακριβώς και μόνο την ομοιότητα ορισμένων βασικών χαρακτηριστικών που κράτησαν στοχαστές της καπιταλιστικής Δύσης απέναντι στο λενινισμό Σοβιετική Ένωση. Στα έδωσε στην απάντησή του και ο Σκαμπαρδώνης. Μάλιστα, στο τελευταίο βιβλίο του κάνει αφιερώνει ξεχωριστά κεφάλαια σε ορισμένους από αυτούς (Λούκατς, Γκράμσι, Κορς, Μαρκούζε, νομίζω κάπου πιάνει και τη Λούξεμπουργκ, αλλά δε θυμάμαι σίγουρα και σε ποιο βιβλίο ακριβώς).
Αυτά, λοιπόν. Νομίζω ότι ήμουν σαφής και συγνώμη για το «σεντόνι». Νομίζω ότι δε χρειάζεται να συνεχίσουμε τη συζήτηση. Σίγουρα κι εσύ κι εγώ έχουμε καλύτερα πράγματα να κάνουμε. Θα φροντίσω άλλη φορά που θα βολτάρω σε κανά blog να συγκρατώ τα σχόλιά μου. Καλό βράδυ.
η ουσία είναι ότι εσύ κι ο Σκαμπαρδώνης πιστεύετε ότι οι Λούξεμπουργκ – Γκράμσι – Λούκατς ευνούχισαν τον μαρξισμό, ενώ εγώ θεωρώ ότι τον εξέλιξαν σε θετική κατεύθυνση.
θεμιτό να διαφωνούμε πάνω σε αυτό κ να το συζητάμε.
τα υπόλοιπα όμως που μου λες ότι αδίκησα το Σκαμπαρδώνη, ότι «άλλαξα γνώμη για το δυκτικό μαρξισμό», για τη διαφορά τύπου και χώρας κλπ. είναι αρχιδιές καμαρωτές και σοφιστείες του κώλου.
Η ουσία είναι ότι δε συμπεριφέρθηκες σωστά το 2009, δε το παραδέχτηκες και δε συμπεριφέρεσαι σωστά ούτε τώρα. Ότι αδίκησες, αδίκησες, γι’ αυτό και σου απάντησε ο ίδιος ο άνθρωπος τότε και γι’ αυτό επινόησες τη σοφιστεία περί Τύπου και χώρας, προκειμένου να αποφύγεις τα σχόλιά του. Τα πράγματα είναι όπως τα λέω.
Αν θεωρείς ότι Ρόζα, Γκράμσι και Λούκατς εξέλιξαν το μαρξισμό, δικαίωμά σου. Μη λες, όμως, ότι αποτελούν «δομικό κομμάτι» του μαρξισμού-λενινισμού εφόσον οι αντιλήψεις τους είναι εκ διαμέτρου αντίθετες με θεμελιώδεις θέσεις του Λένιν. Πράγμα που το τεκμηρίωσα, όμως εσύ προτίμησες ξανά να μην απαντήσεις επί της ουσίας, αλλά να βρίσεις. Μάλιστα, δε γίνεται ούτε για σένα να ανέπτυξαν το μαρξισμό, εφόσον διαφωνούσες πριν με τον όρο «δυτικός μαρξισμός» λόγω του ότι δεν επιτρέπει να φανούν οι διαφορές τους (και συμφώνησα σε αυτό). Τώρα πώς γίνεται τρεις στοχαστές με αρκετά σημαντικές διαφορές ώστε να μη τους βάζεις μαζί στον «δυτικό μαρξισμό», να μη σε πειράζει να τους βάζεις μαζί στον σκέτο μαρξισμό…. Μάλλον θα το λύσεις όταν πάψεις να φέρεσαι σα πεισματάρικο παιδάκι, ωριμάσεις και παραδεχτείς ότι δε τα λες καλά. Το γεγονός ότι νευρίασες με διασκέδασε. Ηρέμησε, λοιπόν και μη βρίζεις. Μπορείς να είσαι ειρωνικός μέσα στα όρια της αντιπαράθεσης, όπως εγώ, αλλά όταν βρίζεις είναι επειδή δεν μπορείς να κάνεις αντιπαράθεση. Ευχαριστώ.
Δεν έβρισα επειδή νευρίασα ή γιατί δε μπορώ να κάνω αντιπαράθεση. Αλλά για να εκφράσω τη βαθιά μου απόρριψη για άτομα που σκέφτονται όπως εσύ και να αμφιβάλω για τη χρησιμότητα »αντιπαράθεσης» με επιχειρήματα όπως τα δικά σου (ειδικά όταν δεν έχω χρόνο): αναγάγεις πχ. τις εξόχως επιφανειακές κρίσεις σου για Λουξ – Γκράμσι – Λούκατς σε »τεκμηρίωση». Δηλαδή, πραγματικά, κλάσαν οι τεκμηριώσεις και βγήκε το παραπάνω σχόλιο σου.
Επίσης δε συμφωνώ με την ηθική του λόγου σου, την οποία τη θεωρώ πουριτανική και υποκριτική (προς θεού μη βρίσουμε, αλλά ας κατηγορήσουμε τον άλλο για κωλοτούμπα επιστρατεύοντας ένα κάρο κουτοπονηριές)
Κοινώς δεν έχω καμία όρεξη να συνεχίσω να συζητάω μαζί σου όπως δεν έχεις κι εσύ.
Πώς σκέφτομαι δηλαδή; Δεν απάντησες σε τίποτα, σε τίποτα, σε τίποτα επί της ουσίας ξανά! Αν οι τεκμηριώσεις μου σου βρώμισαν, μπορούσες εύκολα να ξεκαθαρίσεις το τοπίο, ειδικά δε αφού κόπτεσαι ότι σε Ρόζα, Γκράμσι, Λούκατς βρίσκεται η ουσία. Ουσία για την οποία τίποτα δεν έκανες. Εγώ πρόσφερα (εν τάχει, όπως είπα στην αρχή του μηνύματός μου) ορισμένα τεκμήρια. Βεβαίως και είναι τεκμήρια. Δεν είναι αποδείξεις. Τεκμήρια είναι! Και είναι καλύτερα από τα συνθήματά σου ότι αποτελούν οι παραπάνω τρεις «δομικό κομμάτι» του μαρξισμού-λενινισμού. Εσύ συνθηματολογείς, εγώ σου έκανα το χατήρι κι είπα μερικά πράγματα πάνω σε αυτό που έλεγες εσύ ότι είναι η ουσία, παρότι εγώ την έβλεπα αλλού και το έλεγα εξαρχής κι εσύ έπαιζες. Τςι κουτοπονηριές μη τις χρεώνεις σε μένα, εσύ τις έκανες και ήμουν αναλυτικός. Υποκριτής γιατί; Ήμουν σε όλα μου σαφής. Ενώ εσύ απέφευγες την ουσία κι έπαιζες με τον Τύπο. Και φυσικά δε προτίμησα να σε κατηγορήσω για κωλοτούμπα από το να σε βρίσω. Προτίμησα να δείξω την κωλοτούμπα σου, όπως κι έκανα. Γενικά, εγώ έδειχνα πράγματα, επιχειρηματολογούσα. Εσύ είτε έκλανες, είτε έβριζες. Διότι δε σε έπαιρνε η συζήτηση επί της ουσίας και όχι ότι δεν είχες όρεξη να συζητήσεις μαζί μου. Μη κάνεις ηρωική έξοδο, λοιπόν.
Άντε γεια σου! (Πουριτανός; καλό!)
Ο καθένας που θέλει να κρίνει αν οι Λουξεμπουργκ – Γκράμσι – Λούκατς ευνουχίσαν τον μαρξισμό μπορεί να μελετήσει τα βιβλία τους και να κρίνει ο ίδιος.
Αυτό ειναι προφανές. Ας συμπληρώσω ότι δεν ευνούχισαν γενικά και αόριστα τον μαρξισμό. Ο μη ενημερωμένος αναγνώστης μπορεί διαβάζοντας τα βιβλια τους να βγάλει το συμπέρασμα ότι επειδή υπερασπίζονταν ειλικρινά και με θέρμη την επανάσταση, τότε ήταν και μαρξιστές. Όμως, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί όταν μελετούμε. Τον ευνούχισαν με την πολύ συγκεκριμένη έννοια ότι δεν υπερασπίστηκαν (κι ενίοτε αντπαρατέθηκαν ευθέως) την ανάπτυξη του μαρξισμού, δηλαδή, τον λενινισμό και γι’ αυτό δε θεωρώ ότι αποτέλεσαν μαρξιστές-λενινιστές.
Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων, ας προσθέσω ότι δεν το έκαναν από κάποια αντεπαναστατική διάθεση. Κάθε άλλο. Η επαναστατική τους δράση αποτελεί παρακαταθήκη του κομμουνιστικού κινήματος. Απλώς, οι θεωρητικές τους θέσεις δείχνουν ότι δεν κατανόησαν τον λενινισμό. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο ο αναγνώστης των βιβλίων τους να διαβάσει και το έργο του Λένιν παράλληλα. Αυτά.
Πάντα παράλληλα με το έργο των Λένιν, Ένγκελς, Μαρξ.
Στην Ελλάδα σήμερα ευτυχώς έχουμε κομμουνιστές ηγέτες ατσαλωμένους θεωρητικά (ονόματα δε λέμε) που δε θα βρεθούν ποτέ δολοφονημένοι σε ένα χαντάκι, δε θα γράψουν ποτέ από τη φυλακή και δε θα ηγηθούν ποτέ σε σοβιέτ, αλλά έχουν όμως σίγουρα κατανοήσει πλέρια το μαρξισμό – λενινισμό.
Δε μ’ αφήνεις ν’ αγιάσω! Είναι προφανές ότι αναφέρεσαι στην ηγεσία του ΚΚΕ και ειναι προφανές ότι το γράφεις επειδή με εξέλαβες ως εκφραστή του ΚΚΕ. Η κουβέντα είχε λήξει όμορφα και δε χρειαζόταν να τα πεις αυτά τα εντελώς άσχετα με τη κουβέντα. Γιατί τα είπες, όμως; Γιατί συμπεριφέρεσαι σαν αλητάκι που βρίζει τη μάνα του άλλου. Έτσι κι εσύ, προτίμησες να μου θίξεις την ηγεσία του ΚΚΕ! Πραγματικά πολύ χαμηλό! Και πάλι δείχνεις ότι δε σε ενδιαφέρει η ουσία και δε το κάνεις και ευθέως!
Θα σε εκπλήξω (;) λέγοντας ότι (δυστυχώς) θα συμφωνήσω μαζί σου για την ηγεσία του ΚΚΕ σήμερα. Δεν έχουν καμία σχέση με αλλοτινούς ηγέτες κομμουνιστικών κομμάτων που υπήρξαν ήρωες και συνεπείς μαρξιστές-λενινιστές. Αλλά το να το λες αυτό δε σε κάνει αυτόματα μαρξιστή-λενινιστή! Ωρίμασε επιτέλους (λέμε τώρα) κι άσε τη συνθηματολογία και τις υπερεπαναστατικές κορώνες! Ξέρω ότι θα απαντήσεις πάλι με ανούσιες μικρότητες, αλλά μη το κάνεις τόσο λάθος, ώστε να χρειαστεί να απαντήσω ξανά. Έλεος.
εγώ μια φορά δε σε είπα αλητάκι. Οπότε δε ξέρω ποιος βρίζει ουσιαστικά.
εγώ είπα ότι δε με απασχολεί να συζητάω με άτομα της δικής σου εγκεφαλικής συγκρότησης. Αν είσαι μουλάς ακόμα χειρότερα.
Ούτε μουλάς είμαι. Γιατί κόπτεσαι να με εντάξεις σε κάποιο πολιτικό χώρο; Επειδη θα σου ήταν πιο εύκολο να μου βάλεις ταμπέλα και να μου χρεώσεις όλες τις διαφωνίες που έχεις με κάποιο πολιτκό χώρο. Τυπική αντίδραση ανθρώπου που δε ξέρει να κάνει αντιπαράθεση επί της ουσίας: «α είσαι κκες», «α, είσαι μουλάς», «α, είσαι τροτσκιστής» κλπ κλπ. Εντελώς ανώριμος για άλλη μια φορά. Δεν είσαι κοινό αλητάκι. Σε παρομοίασα με τέτοιο ώστε να δείξω ότι είσαι πολιτικός αλήτης. Διότι η στάση σου δεν φανερώνει τόσο άγνοια όσο συνειδητή πολιτική αλητεία. Και το επιβεβαίωσες ξανά. Φιδάκιααα!
Σου λέω εδώ και δέκα σχόλια ότι δε με ενδιαφέρει να κάνω αντιπαράθεση μαζί σου. Εσύ έχεις μπει από την αρχή για να με βρίσεις. Τώρα, που το έκανες λοιπόν, άσε με στην ησυχία μου.
οκ! βασικά πρώτος είπα να κόψουμε τη κουβέντα, αλλά πέταγες μπηχτές. τώρα μπορείς να ησυχάσεις. φιλιά!
Αγαπιέστε από παλιά, ή τώρα γνωριστήκατε? 😀 😀
δε τον ξέρω τον κύριο, αλλά το χαρακτηρισμό του πολιτικού αλήτη του τον επιστρέφω.
λαθραναγνώστη, αν κρίνω από το γέλιο σου, μάλλον απόλαυσες το διάλογο. όποιο και να είναι το συμπέρασμά σου, το γεγονός ότι γέλασες έδωσε νόημα στο χρόνο που σπατάλησα. Υ, εγώ δεν είμαι πολιτικός αλήτης, διότι ήμουν σαφής και συνεπής σε ό,τι είπα. Σε αντίθεση μ’ εσένα που δεν έδωσες καμία απάντηση σε κανένα θέμα από το 2009!!! Παρόλ΄αυτά δέχομαι την επιστροφή, γιατί αν συνεχίσεις θα πρέπει να στην αποδώσω εκ νέου. Γεια μας.
Φίλε Коба,
Παρακολουθήσαμε το διάλογό σου με τον φίλο Υ με αυξανόμενο ενδιαφέρον στην εξέλιξή του. Η κατάληξη, δηλαδή η διακοπή τού διαλόγου, μπορεί, σε συνδυασμό με την αξιοποίηση από σένα του γεγονότος πως ο Υ, για τους δικούς του άγνωστους αλλά σεβαστούς λόγους, δεν θέλει να συζητήσει μαζί σου, να δημιουργήσει την εντύπωση ότι ανάμεσα στις δύο διαφορετικές αντιλήψεις, τη δική σου και του Υ, η δική σου υπερέχει σε ορθότητα. Επειδή τυχαίνει να διαφωνούμε εντελώς τελείως με μία τέτοια εντύπωση, θα θέλαμε να σχολιάσουμε μερικά βασικά σημεία από τα λεγόμενά σου.
Κατ’ αρχήν, να παρατηρήσουμε κάτι σημαντικό. Ενώ το ξετύλιγμα του διαλόγου δείχνει ότι το ζήτημα σε ενδιαφέρει στην ολότητά του, αφιερώνεις ένα μεγάλο μέρος από την επιχειρηματολογία σου σε δευτερεύοντα ζητήματα. Π.χ.: αν ο Υ ερμηνεύει σωστά τη διατύπωση του Σκαμπαρδώνη πως ο προσυνεδριακός διάλογος είναι ό,τι πιο ενδιαφέρον γράφεται στον τύπο, ή αν αντιλαμβάνεται τον όρο δυτικός μαρξισμός με στενή γεωγραφική έννοια. Πέραν τού ότι η αντιπολιτευτική σου διάθεση απέναντί του σε κάνει να μοιάζεις με σχολαστικιστή, δεν νομίζουμε ότι αυτές οι ενστάσεις σου είναι βάσιμες. Για το πρώτο, σου απάντησε ήδη ο Υ και δεν έχουμε να προσθέσουμε τίποτε άλλο στο απλό γεγονός που επισημαίνει (το τι γράφεται στον τύπο δεν μπορεί να είναι άσχετο με τα σημαντικά γεγονότα της επικαιρότητας). Επίτρεψέ μας όμως να επισυνάψουμε την εξής παρατήρηση: Δεν ξέρουμε αν το κατάλαβες, αλλά με τον ισχυρισμό σου πως ο Σκαμπαρδώνης μιλάει για ό,τι απασχολεί τον τύπο (εννοώντας βέβαια τον κομματικό τύπο τού ΚΚΕ) και όχι για ό,τι συμβαίνει στη χώρα, τον στέλνεις τον φουκαρά για βρούβες! Γιατί; Γιατί, απλά, απλούστατα, φίλε Коба, παραδέχεσαι εκ των συμφραζομένων κι εσύ ότι ο (κομματικός) τύπος δεν ασχολείται με ό,τι συμβαίνει στη χώρα (και ξέραμε όλοι τι συνέβαινε στη χώρα το Δεκέμβρη τού 2008!), αλλά με ένα ζήτημα που ο Σκαμπαρδώνης φαντάζεται με το μυαλό του πως είναι το πιο σημαντικό! Ενώ πας να υπερασπιστείς τον Σκαμπαρδώνη, τον βγάζεις οφσάιντ ερχόμενος επί της ουσίας στα λόγια τού Υ! Κι όλα αυτά γιατί; Για να αποδείξεις ότι ο Υ ‘‘διαστρέβλωσε’’ τον Σκαμπαρδώνη. Άντε και το ‘‘απέδειξες’’. Τι να το κάνει ο καημένος ο Σκαμπαρδώνης που του έβγαλες τα μάτια;
Σχετικά με το δεύτερο σημείο τώρα, όπου, κατά την άποψή σου, ‘‘έπιασες αδιάβαστο’’ τον Υ, αυτό για το ουσιαστικό περιεχόμενο του όρου δυτικός μαρξισμός.
Εδώ συλλαμβάνεσαι να βρίσκεσαι 15 μέτρα οφσάιντ, να έχεις πάρει τη μπάλα με το χέρι και, επιπλέον, να έχεις σακατέψει τον αντίπαλο που σε μαρκάρει με ένα δολοφονικό χτύπημα! (Σε βλέπουμε να ξαναπαίζεις από το δεύτερο γύρο τής νέας σαιζόν και αν! 😉 )
Γιατί τα χώνεις στον Υ και αφήνεις απ’ έξω τον ίδιο τον Σκαμπαρδώνη που γράφει φαρδιά-πλατιά στο σχόλιό του «Δεν έχω τίποτα με τη Δυτική Ευρώπη.»;;; Αν είναι κι αυτός ‘‘αδιάβαστος’’ σαν τον Υ, γιατί τον αφήνεις στο απυρόβλητο και κρεμάς στο τσιγκέλι μόνο τον Υ; Τα κάνουν αυτά οι συνεπείς Μαρξισταί-Λενινισταί;;; 😉
Εκτός κι αν (δεν το πιστεύουμε, αλλά πρέπει να το καλύψουμε) ο αδιάβαστος —χωρίς εισαγωγικά πια— είσαι εσύ, και αγνοείς πως ο όρος δυτικός μαρξισμός, με δεδομένο ότι αναφέρεται στο κριτικό προς το μαρξισμό που αναπτύχθηκε στη Σοβιετική Ένωση ρεύμα, ναι, έχει και ουσιαστικό γεωγραφικό περιεχόμενο.
Είπαμε πως δεν την πιστεύουμε αυτή την εκδοχή, αλλά τι πιστεύουμε; Το είπαμε παραπάνω και θα το ξαναπούμε: Η αντιπολιτευτική σου διάθεση σε παρέσυρε και στα συγκεκριμένα παραδείγματα που αναφέραμε έπεσες σε λούμπες. Κι αυτό γιατί δεν υπήρχε βάση διαφωνίας. Κοντολογίς, αντιπολίτευση για την αντιπολίτευση, και μάλιστα σε δευτερεύοντα ζητήματα. Δηλαδή, μπούμερανγκ. Ή αυτογκόλ. Διάλεξε ό,τι θέλεις, ανάλογα με το παιχνίδι που προτιμάς. 😉
Πάμε τώρα στο δεύτερο και πιο σημαντικό ζήτημα· αυτό που σχετίζεται με τον δυτικό μαρξισμό. Δεν θα μπούμε σε λεπτομέρειες. Θα δούμε το θέμα κάπως πιο συνολικά, αλλά, μοιραία, θα στεκόμαστε και σε ορισμένα ‘‘ενδιαφέροντα’’ σημεία των γραφτών σου.
Φαίνεται ότι στην αντίληψή σου η κριτική προς κάτι ή κάποιον ισούται με μία τοποθέτησή του απέναντι (αντί–, εν προκειμένω αντιλενινισμός). Φυσικά, αυτό, κατά την άποψή μας, είναι μία ισοπεδωτική και αυτιστικά δογματική προσέγγιση της κριτικής. Και έχουμε την ισχυρή εντύπωση ότι σε αυτό πρώτος και καλύτερος θα συμφωνούσε ο ίδιος ο Λένιν. Όχι γιατί μας έχει αδυναμία, αλλά, απλούστατα, για να προφυλάξει το δικό του πισινό από την κατηγορία τού αντιμαρξιστή! Διότι, όπως φανταζόμαστε ξέρεις, ο Λένιν δεν εμπλούτισε απλώς τον μαρξισμό αλλά τον ‘‘διόρθωσε’’ και λιγουλάκι, για να τα λέμε όλα. Και δεν μπορείς ούτε να εμπλουτίσεις κάτι, ούτε να το πας παραπέρα, ούτε να το προσαρμόσεις στις νέες συνθήκες, ούτε, πολύ περισσότερο, να το ‘‘διορθώσεις’’, αν πρώτα δεν το διαβάσεις κριτικά. Και φυσικά δεν μπορείς να το διαβάσεις κριτικά, αν δεν έχεις την ικανότητα της κριτικής σκέψης, ή την έχεις αλλά τη θεωρείς αντί– (αντιλενινιστική, αντιμαρξιστική, αντιεπαναστατική και πάει λέγοντας) και ως τέτοια προσπαθείς, ως ‘‘συνεπής’’ μαρξιστής-λενινιστής να την καταπνίξεις.
Με βάση αυτή την αντίληψη λοιπόν, τύλιξες σε μια κόλα χαρτί που έγραφε απ’ έξω ‘‘αντιλενινισμός’’ και τον Λούκατς και τη Ρόζα και τον Γκράμσι (και βέβαια κάθε κριτική μαρξιστική σκέψη δυτική, ανατολική και όλων των σημείων τού ορίζοντα, φανταζόμαστε) και τους ξαπόστειλες πακέτο στα άχρηστα της επαναστατικής θεωρίας. Γιατί; Επειδή ο πρώτος ‘‘τόλμησε’’ να υποστηρίξει ότι ο Λένιν δεν είχε εκφραστεί θεωρητικά για το στάδιο της μετάβασης (οποίο ‘‘αντιλενινιστικό’’ ‘‘έγκλημα’’!), η δεύτερη άσκησε κριτική στις διοικητικές μεθόδους των μπολσεβίκων και ο τρίτος επειδή διατύπωσε την άποψη πως άλλο Κοζάνη κι άλλο Λωζάννη! —εσύ τον φορτώνεις με άλλα βέβαια, που όμως είναι μόνο μέσα στο δικό σου το μυαλό αφού τον διάβασες με παραμορφωτικό φακό δικής σου κατασκευής (αλλά όχι και ευρεσιτεχνίας).
Ξεχνάς βέβαια (και ίσως ξέχασε κι ο Λούκατς, αλλά δεν μπορεί γι’ αυτό να χαρακτηριστεί αντιλενινιστής!) ότι εκ των πραγμάτων το πώς θα οικοδομηθεί ο σοσιαλισμός σε μία ημιφεουδαρχική και καθυστερημένη χώρα δεν μπορεί να έχει γενική θεωρητική ισχύ σε χώρες που διαφέρουν ριζικά (ο αδύναμος κρίκος έχει συνήθως και τις δικές του ιδιομορφίες). Όπως ξεχνάς κι ότι η Ρόζα, παρά την κριτική της, ποτέ δεν αποκήρυξε ούτε τον μπλοσεβικισμό ούτε τη ρωσική επανάσταση (το αντίθετο) κι ακόμα ότι, στο εθνικό ζήτημα π.χ., εκείνη ήταν η ‘‘συνεπής’’ μαρξίστρια κι ο Λένιν ο ‘‘αντιμαρξιστής’’ (σύμφωνα με τη δική σου συνήθεια βέβαια να χαρίζεις απλόχερα τα αντί– κι όχι τη δική μας). Για τον Γκράμσι τα είπαμε, να μη τα ξαναπούμε.
Συνοψίζοντας: Φίλε Коба, την έχεις άσχημα! Και την έχεις άσχημα γιατί, ενώ πιστεύεις ακράδαντα ότι είσαι ο συνεπέστερος των συνεπών ως προς τον λενινισμό, στην πραγματικότητα δεν έχεις κατανοήσει το απλό απλούστατο γεγονός ότι ο λενινισμός, όπως και ο μαρξισμός άλλωστε, δεν είναι μία συνταγή που ορίζει με φαρμακευτική ακρίβεια το φάρμακο για τη θεραπεία από τη νόσο τού καπιταλισμού, αλλά ένας γενικός οδηγός που πρέπει να εμπλουτίζεται καθημερινά από τις νέες εμπειρίες και πραγματικότητες, τόσο τις γενικές που έχουν καθολική επιρροή, όσο και τις ειδικές, ανάλογα με τις ιδιομορφίες τής κάθε χώρας. Ως εκ τούτου έχεις μπερδέψει τα πράγματα κι αντί, σύμφωνα και με την προτροπή τού Λένιν, να αναλύεις με συγκεκριμένο τρόπο τα δεδομένα μιας συγκεκριμένης κατάστασης, αναλώνεσαι στην υπεράσπιση ενός μουσειακού ‘‘λενινισμού’’ σύμφωνα με τον οποίο δεν ισχύει το σκέψου όπως θα σκεφτόταν ο Λένιν σήμερα κι εδώ, αλλά κάντο όπως το έκανε εκείνος τότε και εκεί! Δηλαδή, όπως λέει κι ο Γεωργίου, γάμα τα με μεγάλα γράμματα! 😉
Τα λέμε
ΥΓ Μη σου περάσει από το μυαλό η ιδέα ότι αναλάβαμε την υπεράσπιση του Υ επειδή είναι κολλητός μας. Καμιά υπεράσπιση δεν αναλάβαμε, τις απόψεις μας είπαμε, κι ούτε που τον ξέρουμε προσωπικά. Τον ξέρουμε μόνο από τα γραφτά του εδώ. Επιπλέον, μας τα έχει χώσει στο πρόσφατο παρελθόν (είναι λίγο τσαντίλας, τι να κάνουμε;).
ΥΓ2 Προσέξαμε ότι γράφεις το Όνομά Του λάθος: coba. Πριν σηκωθεί από τον Τάφο Του και σε κάνει ‘‘καινούργιο’’, διόρθωσέ το. Το σωστό, και μάλιστα στα ρώσικα, είναι αυτό με το οποίο σού απευθύναμε το λόγο: Коба. 😉
ΥΓ3 Να μη ξεχάσεις να διορθώσεις οπωσδήποτε την ημερομηνία στο ρολόι σου και τον υπολογιστή σου! 😉